Bilgisayarlarda dijital ve analog ses faaliyetlerini yerine getirmekle gorevli birim ses kartıdır. Ana kartın uzerinde bulunan ISA veya PCI veri yollarına takılmak suretiyle bilgisayarların ses kaydetmesine ve calmasına imkÂn tanırlar. Ayrıca harici USB bağlantı noktalarına, pcmcia yuvalarına ve profesyonel amaclı kullanım icin guvenlik duvarı girişine de bağlanan ceşitleri bulunmaktadır.
Eski tip ses kartları İSA yuvalarına takılmaktaydılar. Butun bunların yanında onboard anakartların uzerinde tumleşik olarak bulunan ses yongaları da mevcuttur. Bu tur cozumlerin maliyeti daha uygun olmaktadır. Ses kartları, dış gorunum olarak elektronik bir devre ile birlikte dış dunya ile irtibatın sağlanabileceği jak yuvalarından oluşmaktadır.
Ses kartları, teknoloji dunyasında 1989 – 1990 yıllarında ozellikle bilgisayar alanında gundeme gelmeye başlamıştır. Sistem icerisindeki hoparlorun yerine, Adlib ve Soundblaster kartlar ses gorevini ustlenmişlerdir. Sonraları piyasaya cıkan Roland LAPC-I ile birlikte, işyerlerinde kullanılan bilgisayarların dışında oyun amaclı olarak da kullanılmaya başlanmıştır. Gunumuzde en onemli ses kartı ve ses yongası ureticisi olarak M-Audio, Philips, Realtek ve Nvidia markaları one cıkmaktadır. Profesyonel ses kartı ureticisi olarak da MOTU, RME ve Digidesing markaları dikkat cekmektedir.
Gunumuzun standart ses kartı Creative Lab’ın Sound Blaster’larıdır. Oyle ki bircok kişi bu markayı genel bir terim olarak kullanmaktadır. Eski teknoloji ile uretilmiş olan bircok ses kartı, geniş yazılım desteğinden dolayı Sound Blaster uyumlu olarak uretilmişlerdir.
İlk cıkan ses kartları ISA yuvaları icin uretilmekteyken gunumuzde PCI yuvalarının ustun ozellikleri ve işlemciye daha az ihtiyac gosterdiğinden dolayı PCI yuvaları icin uretilmektedirler.
Ses Kartı Nasıl Calışır?
Bazı bilgisayarların arka cıkışları sınırlı olabilmektedir ve cihazları takmak icin arkasına ulaşmak zor olduğundan ses katlarının bazılarına on paneller ilave edilmektedir. Bunların dışında fazladan giriş sunmak isteyen ses kartı ureticileri, ses kartının yanında ozel girişler ve bu girişlere takılmak suretiyle daha fazla ses giriş cıkışına sahip kablolar vermektedirler.
Ses kartlarında sesi oluşturmak icin kullanılan uc ana bolme bulunmaktadır. Bunlar;
WoveTable (dalga tablosu)
FM (frekans modulasyonu)
Ornekleme (Fiziksel Modelleme)
Ses kartlarındaki bağlantılar renkler şeklinde kodlanmışlardır. Bu bağlantılar her jak pozisyonu ile bağlantılı olan, oklar, cemberler ve ses dalgalarına benzer sembollere sahiptirler.
Bilgisayara bağlı cevre birimlerinden gelen analog ses sinyalleri ses kartına aktarılarak, ses kartı uzerinde bulunan ADC (analog dijital cevirici) vasıtasıyla dijital ses sinyallerine donuşturulur. Dijital hale donmuş olan ses sinyalleri DSP’ye aktarılır. Burada veriler işlenir ve işlenen veriler anakartta veri yoluna iletilir. Son olarak da bu dijital veriler mikroişlemci tarafından işlenerek depolama icin depolama birimine aktarılır.
Daha sonra bu ses verilerini bilgisayarda dinlemek icin depolama aygıtındaki dijital veriler mikroişlemciye aktarılan ve cozulmesi icin ses kartında bulunan DSP’ye iletilir. Ardından da cozulmuş olan bu veri, ses kartının dijital analog ceviricisi (DAC) aracılığı ile analog ses sinyallerine donuşturulerek ses kartının cıkışına aktarılır ve bilgisayara bağlı cevre birimleri sayesinde bizim duyabileceğimiz ses haline gelir.