Karadeniz Teknik Universitesi (KTU) Surmene Deniz Bilimleri Fakultesi tarafından, Karadeniz balıkcılığında onemli yere sahip ve toplam avın yuzde 40'ının karaya cıkarıldığı Yoroz, Fındıklı ve Hopa limanlarında iklim değişikliğine bağlı artan ani ve yoğun yağış, deniz seviyesi yukselmelerine karşı oluşabilecek risklerin tespit edilmesi icin 4 yıl surecek araştırma yapılacak.
KTU Surmene Deniz Bilimleri Fakultesi Oğretim Uyesi Prof. Dr. Kadir Seyhan, AA muhabirine, uneversitelerinde yıllardır Karadeniz'le ilgili cok sayıda araştırma yapıldığını, ceşitli projeler yurutulduğunu soyledi.

Ozellikle Bulgaristan ve Romanya'nın Avrupa Birliği (AB) uyesi olmasının ardından, Karadeniz'in AB sınırları icerisinde mutalaa edilmeye başlandığına işaret eden Seyhan, bilimsel calışmalara da AB tarafından daha fazla fon aktarıldığını belirtti.
Seyhan, AB tarafından finanse edilen ve Turkiye'de TUBİTAK'ın ulusal otorite olduğu Ufuk2020 Programının, "H2020-BG-2020-2 Gıda-Tarım-Denizcilik Alanı 2020 Cağrısı" kapsamında Turkiye'den Orta Doğu Teknik Universitesi, Dokuz Eylul Universitesi ve KTU'nun de yer aldığı "Developing Optimal and Open Research Support for the Black Sea - Karadeniz icin Araştırmaların Desteklenmesi" adlı projenin destek almaya hak kazandığını aktardı.
Romanya'nın yurutucu olduğu 9 milyon avro butceli projede 17 ulkeden 37 ortak bulunduğunu ifade eden Seyhan, proje kapsamında Turk universitelerinin yapacakları araştırmalar icin aldıkları toplam hibenin ise 690 bin avro olduğunu vurguladı.
Seyhan, proje cercevesinde KTU Surmene Deniz Bilimleri Fakultesi olarak, Karadeniz balıkcılığında onemli yere sahip ve toplam avın yuzde 40'ının karaya cıkarıldığı uc limanla ilgili araştırma yapacaklarını dile getirdi.
Bolgedeki Yoroz, Fındıklı ve Hopa limanlarında iklim değişikliğine bağlı artan ani ve yoğun yağış, deniz seviyesi yukselmelerine karşı oluşabilecek risklerin tespit edilmesi icin calışacaklarına dikkati ceken Seyhan, 160 bin avro butceli araştırmanın 4 yıl sureceğini belirtti.
Limanların maruz kalacağı dış etkilere ilişkin faktorler ortaya cıkarılacak
Seyhan, iklim değişikliğinin ani yağışların artmasına, derelerde debinin yukselmesine ve dolayısıyla da kıyısal erozyona sebep vermeye başladığının altını cizerek, deniz, akarsu veya derelerin icerisindeki ifrazatların miktarında da artış yaşandığını soyledi.
Yapacakları araştırma ile limanların iklim değişikliğinden dolayı dolma tehlikesiyle karşı karşıya kalmaması, mavi buyumeyi kesintiye uğratacak bir surec yaşanmaması icin on uyarı yapılabilmesini sağlayacak verilere ulaşmayı amacladıklarını vurgulayan Seyhan, 4 yıl boyunca her ay, iki ya da uc gun limanlarda ifrazat miktarı, oksijen, derinlik ve akıntı gibi oşinografik parametrelere ilişkin olcumler yapılacağını ifade etti.
Seyhan, elde edilecek verilerle bilgisayar ortamında matematiksel bir model geliştireceklerini anlatarak, boylece uc balıkcı limanının maruz kalacağı dış etkilere ilişkin faktorleri ortaya cıkaracaklarını kaydetti.
Karadeniz'de gecmiş yıllarda buna benzer araştırmalar yaptıkları icin zorlanmayacaklarına işaret eden Seyhan, elde edilecek verileri ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşacaklarını, temizlik gibi alınması gereken onlemler noktasında da onerilerde bulunacaklarını aktardı.
Seyhan, tahminen saha calışmalarına 2021 yılının mart ya da nisan ayında başlayacaklarını belirterek, araştırma yapacakları limanlardan bazılarının kısa surede dolma riski ile karşı karşıya olduğunu, bazısında ise bu riskin diğerlerine gore duşuk duzeyde kaldığını kaydetti.
Calışma kapsamında, Karadeniz'deki yaklaşık 70 yerli ve yabancı paydaşın koordinatorluk gorevini de yuruteceklerini aktaran Seyhan, araştırmada KTU Surmene Deniz Bilimleri Fakultesi Doktor Oğretim Uyesi Koray Ozşeker, Doktor Oğretim Uyesi Şebnem Atasaral ve Araştırma Gorevlisi Dr. Yahya Terzi'nin de yer alacağını sozlerine ekledi.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Tuğba Yardımcı