Günümüzde birbirimize gerek dosya, gerek fotoğraf, gerek uygulama veya dosya gibi şeyler göndermek oldukça kolay bir hal almıştır. Bu işlemler için farklı farklı yollar ile yapabilmekteyiz. Bazen dosya yükleme sitelerinden dosyamızı yükler ve karşı tarafa linki atarız ve o siteden dosya indirilebilir veya Bluetooth yolu ile gönderebilir. Lakin dosyamız çok önemli bir veri var ise sitelere upload ettiğinizde web site yöneticileri ne olduğunu öğrenebilir. Bluetooth'ta ise belli bir dosya boyutu var. Onun üstüne çıkamazsınınız ve Bluetooth ile dosya alım veya gönderirken çok yavaş olur. Böylece zamandan tasarruf edemezsiniz.
Bugün ki konumuzda bunlara engel olacak bir şeydir. Hem güvenli, hem gizliliğe önem veriyor hem de en hızlı şekilde görevini yerine getiren ve buna benzer birçok özellik bulundıran FTP Serveridir. Şimdi FTP Serverinin ne olduğunu öğrenelim.
FTP Server Nedir?
FTP, açılımı File Transfer Protocol ve Türkçe karşılığı ise Dosya Transferi Protokolü anlamına gelmektedir.
Bu protokol tüm işletim sistemlerinde çalışabilen, bir bilgisayardan diğer bilgisayara veri transferi yaparak önemli verileri kolayca ulaşmamıza yardımcı olabilmektedir. Bu veri transferleri gerçekleştirirken de size çok zaman kaybetmenize sebep olmuyor. Yani verilerin boyutuna göre olabileceğinde en az zaman ile transfer yapmamıza hedefliyor.
Verileri transfer ederken her iki bilgisayarda da FTP Serveri olmak zorundadır. Bu yüzden FTP ile veri transferi yaparken her iki bilgisayarda da FTP serveri olduğuna dikkat ediniz.
Ayrıca FTP Serverinde güvenlik teknolojisi olarak olabileceğinde en yüksek seviyededir. Böylece veri transferi yapılırken herhangi bir açık ile o verilerin çalınma ihtimalini düşürmektedir.
Buna dikkat edin, verileriniz %100 çalınma ihtimali yok diye bir şey yoktur. Her sistem popüler açıklar olmasa bile zero day diye nitelendirilen hiç fark edilmemiş açıklar olabilmektedir. Bu yüzden FTP Serverinde çalınma ihtimali sadece düşüktür, kesinlikle çalınmaz diye bir durum söz konusu değildir. Lakin FTP Serverleri güvenlik gibi gizliliğe de önem verdiği için web siteler tarafından tercih edilmesi yanında şirketler tarafından da tercih edilmektedir.
FTP Server ile transfer yapmak için Server sizden bilgisayarın kullanıcı adını ve şifresini ister. Bu önlem ile sizden başka birisinin transfer yapması pek olası değildir.
En önemli FTP Serverleri için kullanan programlar şunlardır,
FileZilla
WinSCP
CyberDuck başta en önemli olan FTP programlarıdır.
FTP Serverin Özellikleri Nelerdir?
FTP Serverin ne olduğunu az çok öğrendik. Şimdi ise FTP Server'in özelliklerine bakalım.
FTP Serverine aktarılan dosyalar veya FTP Server ile aldığınız dosyaları isterseniz düzenleyebilir ve yedekleme yapabilirsiniz. Böylece kendinize göre özelleştirme ve olası dosya kaybında hemen yedeğini kullanabilirsiniz.
Birden fazla dosya gönderirken tek tek göndermek yerine topluca gönderilirsiniz. Böylece hem zamandan kazancınız olur hem de boşuna uğraşmamış olursunuz.
FTP Serverinde alınacak veya gönderilecek dosyanın boyutları hiçbir problem yaşatmaz. İsterseniz 1 mb boyutlu dosya gönderin isterseniz 10 gb'lık dosya gönderin dosya boyutu olarak hiçbir kısıtlama yoktur. Dosya büyüklüğüne göre gönderme veya alma işlem süresi değişebilir.
Dosya gönderilirken veya alınırken olası bir elektrik kesinti, bilgisayar ile bir arıza veya acil bir işiniz olması sebebi ile bilgisayarı kapatma gibi yüklemeye engelleyecek durumlarda dosya gönderilirken/alınırken buna benzer durumlar yaşadığınızda en baştan gönderme/alma işle i yapılmasına gerek yoktur. Dosyaları iletirken %50'de iken bilgisayar kapandı ise bilgisayarları tekrar açtığınızda %50'den iletmeye devam edecektir.
Bu özellikler FTP Serverin tercih edilmesinde ve beğenilmesinde en önemli etkenlerdir.
Windows'ta FTP Server Kurulumu
Şimdi Windows işletim sistemimize FTP Serverini kuralım.
İlk olarak basit bir boş klasör oluşturun. İsmi vs. hiç fark etmez. Klasörü oluşturduktan sonra kontrol panelinde "programlar ve özellikler" kısmına giriş yapacaksınız. Bu kısımdan ise solda bulunan "Windows özelliklerini aç veya kapat" kısmına giriş yapacağız.
Bu kısımda girdikten sonra bir sürü klasör karşımıza gelecektir. Bu klasörlerden "İnternet Bilgi Servisi" klasörüne geliyoruz ve alt klasörlerine bakıyoruz. Alt klasörlerden "FTP Services" ve "FTP Extensibility" kısımlarına tik atıyoruz. Onun haricinde hemen altta bulunan klasörlere de tik atıyoruz ve "Ok" diyerek onaylıyoruz.
Bu ayarları yaptıktan sonra tekrar kontrol paneline geliyoruz ve bu sefer "Administrator Araçları" kısmına giriş yapıyoruz.
Bu bölüme girdikten sonra IIS (Internet Information Services) kısmını buluyoruz ve kendisine giriş yapıyoruz.
Buraya girdikten sonra solda bulunan seçeneklerden" Sites" kısmına sağ tık yapıp "Add FTP Site" kısmına tıklıyoruz.
Şimdi ise bizden site adı isteyecektir. Site adını yazdıktan hemen aşağısında ise fiziksel bir yol isteyecek, buraya ise açtığımız boş klasörün adresini yazıyoruz ve devam ediyoruz. Bu işlemden sonra bilgisayarın Ip adresini isteyecek bu Ip adresini yazıyoruz ve aşağıdan "No SSL" diyerek devam ediyoruz.
Yeni bir ekran geldi, burada yapılandırma türünü basit yapıyoruz. Hemen aşağıda bulunan seçenekte ise bilgisayarın ismini yazıyoruz. Yazma ve okuma yetkilerini verdikten sonra devam ediyoruz.
Bu işlemi de gerçekleştirdikten sonra tekrar kontrol paneline geliyoruz ve bu sefer "Windows Güvenlik Duvarı" kısmına giriş yapıyoruz. Giriş yaptıktan sonra solda en başta bulunan seçeneğine giriş yapıyoruz.
Buraya girdikten sonra "FTP Server" seçeneğini bulup aktif ediyoruz ve bu ayarları kayıt ediyoruz.
Tekrar Windows güvenlik duvarı kısmına geliyoruz ve solda bulunan Windows güvenlik duvarını açma/kapatma kısmına giriş yapıyoruz.
Burada aktif olan güvenlik duvarını kapatıyoruz.
FTP Serverini kullanabilmek için bize bilgisayar için bir hesap gereklidir. Bu işlemi ayarlardan hesaplar kısmına girip diğer kullanıcılardan yeni hesap oluştur diyerek yapabilirsiniz.
IIS sekmesine tekrar geri dönelim. Solda Sites kısmının hemen altında oluşturduğumuz kullanıcı olacaktır. Oraya giriyoruz ve Yeni kurallara eklemek için ikinci sırada olan seçeneğini seçiyoruz. Bunu yaptıktan sonra karşımıza şöyle bir ekran gelecektir.
Bu seçenekleri şöyle dolduracağız,
Çoklu bir yönetici seçmediğimiz için "Specified Users" kısmını seçiyoruz ve bilgisayar için oluşturulmuş olan hesabın ismini yazıyoruz sonrasında ok diyerek devam ediyoruz. Böylece IIS' in içinde bulunan Server yöneticisinin hemen altında bilgisayar için oluşturulmuş olan okuma ve yazma yetkisi olan kullanıcı adı karşımıza çıkacaktır.
Oluşturulan boş klasöre sağ tık yapıp özellikler kısmına giriyoruz. Bu kısımda güvenlik kısmına giriyoruz ve kullanıcı ekleye geliyoruz. Buraya lokasyon kısmı bilgisayarın normal adı Olurken hemn altında ki kısım bilgisayarın kendi model ismi ve oluşturulmuş olan kullanıcı ismini girdikten sonra ok diyoruz.
Artık FTP Serverimizi kurduk. Şimdi tarayıcımıza girelim ve url kısmına ftp://ıp adresimizi yazalım.
Görüldüğü üzere bizden kullanıcı adı ve şifre isteyecektir. Oluşturulan şifre ve kullanıcı adını girelim.
Daha sonra FTP adlı boş klasöre gelip boş bir text metni oluşturalım. Boş text metni oluşturulduktan sonra ise tarayıcımızı yenileyelim.
Görüldüğü gibi FTP Server sayesinde dosyamız tarayıcı üzerinden görüntüledi.
FileZilla Kurulumu Ve Kullanımı
Yukarıda bahsettiğim gibi FTP işlemlerinde FileZilla en önemli programlardan biridir. Şimdi bu programın kurulumunu ve kullanımını görelim.
İlk olarak tarayıcınıza FileZilla yazarak resmi web sitesine gidin. Karşımıza böyle bir ekran gelecektir.
Bu ekrandan iki tane indirme seçeneğini mevcut, bunlardan biri FileZilla istemcisi bunu tüm işletim sistemleri için hazırlanmıştır. Diğer seçenek ise yani FileZilla sunucusu sadece Windows işletim sistemi için hazırlamıştır. Biz FileZilla sunucusunu indireceğiz.
Seçiminizi yaptıktan sonra program inecektir. Kurulumda ki seçenekleri otomatik olarak bize belirttiği için sadece ilerle dememiz yeterli olacaktır. Yaklaşık 4 veya 5 kere ileri dedikten sonra programımız kurulacaktır. Kurulan programımıza ilk girdiğimiz de şöyle bir ekran gelecektir.
Burada herhangi bir şey yapmadan bağlan diyerek programımızı çalıştırabilirsiniz.
Programı çalıştırdıktan sonra yukarıda ki seçeneklerden edit kısmına geliyoruz ve kullanıcılar bölümüne giriş yapıyoruz.
Kullanıcılar bölümüne girdikten sonra ise ikinci sırada bulunan paylaşılan dosyalar kısmına geliyoruz.
Burada ilk olarak boş bir klasör oluşturalım ve içine text metni oluşturalım. Ardından bu ekranın sağ tarafında bulunan kullanıcı ekle kısmına bir tane kullanıcı oluşturalım.
Kullanıcı oluşturduktan sonra paylaşılan dosyalarda "Ekle" seçeneğini aktif hale gelecektir. Ekle kısmına gelip hazırlanan boş klasörün adresini yazıyoruz. Eklenen dosyadan sonra sağ tarafta yazma, okuma, silme, ve oluşturma yetkililerini veriyoruz.
Bunları yaptıktan sonra "General" kısmına geliyoruz. Bu kısımda hesap ayarlarında bulunan iki seçeneğe tik atıyoruz ve şifre oluşturuyoruz. Bu işlemlerden sonra "Ok" diyerek bitiriyoruz.
Eğer fark etti iseniz yaptığınız her değişiklikten sonra ana ekranda değişiklik yapıldığına dair yazılar yazılmaktadır.
Tarayıcı girip ftp:// kendi Ip adresimizi yazınca sayfa hata verecektir. Lakin FileZilla ana menüsün de sayfaya giriş yapıldığına dair log kayıtları çıkacaktır. Bu da her şeyi doğru yaptığımızı gösteriyor.
Eğer isterseniz cmd'de den FileZilla özelliklerine bakabilirsiniz. Bunun için cmd'ye sırayla şu komutları yazın.
Kod:
ftp Ip adresiniz
Kod:
Oluşturduğunuz kullanıcı adını yazın
Kod:
Oluşturduğunuz şifreyi yazın
Kod:
ls
Bu komutlar ile FileZilla özelliklerine bakabilirsiniz. Örnek olarak hangi dosyayı FileZillaya aktarıldı, saniyede kaç kbyte hızla dosya aktarılıyor vb.
Linux Sisteminde FTP Server Kurulumu
Windows üzerinden nasıl yapılacağını yukarıda gördük, şimdi ise Linux dağıtımı olan Ubuntu ile FTP Serverini kuralım. Bunu yapmak için terminalimizi açıyoruz ve şu komutu yazıyoruz.
Kod:
sudo apt-get install vsftpd
Bu komut ile FTP Serverini sistemimize indiriyoruz.
Sistemimize serveri indirdik lakin kurulum yapmamız gerekmektedir. Bunun için dosyalardan "vsftpd.conf" bulun ve açın.
Dosyası okumak için metin düzenleyicisi kullanmamız gerekmektedir. Bu yüzden herhangi bir düzenleyici ile açabilirsiniz. Bilmeniz gereken bir durum var, bu durum ise dosyası okumak için kök erişim izni olmasını gerekmektedir. Aksi takdirde dosyayı okuyamazsınız.
Burayı kendinize göre yapılandırmanız gerekmektedir. Örnek olarak en başta anonimliğe izin ver kısmının hemen karşında hayır yazmakta, hayırı silip oraya evet (ingilizce yazın) yazarsanız yapılandırma yapmış olacaksınız. Ben yapılandırma istemiyorum direkt kendi özellikleri ile kullanmak istiyorum derseniz bu işlemleri yapmanıza gerek yoktur.
Yapılandırma yaparken ek seçeneklere isterseniz dosya üzerinden manuel olarak bakabilirsiniz veya terminal üzerinden şu komut ile ek seçenekleri görebilirsiniz.
Kod:
man vsftpd.conf
Yapılandırma işlemini yaptıktan sonra kayıt etmeyi unutmayın aksi taktirde tüm değişikleriniz değişmeyecektir. Yapılandırma işlemi bu kadar diyebiliriz. Çok üstünde durmadım ama genel olarak anlattım.
Şimdi ise FTP Serverini kullanalım. Bunun için ise serveri başlatmamız gerekir. Terminale gelip şu komutu yazalım.
Kod:
sudo etc/init.d/vsftpd start
Eğer işiniz bittiğinde kapatmak ister iseniz şu komutu girin.
Kod:
sudo etc/init.d/vsftpd stop
Yukarıda Windows için FTP Serveri kurarken bir hesaba ihtiyacımız vardı. Aynı şey Linux içinde geçerli, bu yüzden şu komut ile hesap oluşturalım.
Kod:
sudo kullanıcı adınız -m user -s/usr/sbin/nologin
Bu komut ile kullanıcı adınızı oluşturdunuz. Şimdi ise. Şifreyi oluşturalım.
Kod:
sudo passwd user
Şifrenizi oluşturduktan sonra hesabımızı nologin'e oturum açma izni verelim. Çünkü sizden başka biri yani yetkisiz hesaba girişi engellemesi için nologin'e izin veriyoruz. İzin vermek için şu komutu yazın.
Kod:
/usr/sbin/nologin
Nologine erişim izni verdikten sonra yukarıdan aşina olduğumuz FileZilla programını terminale kuruyoruz. Bu programı terminale kurmak için ise şu komutu giriyoruz.
Kod:
sudo apt-get install filezilla
Masaüstü arama kısmına gelin ve FileZilla yazın, karşımıza program çıkacaktır ve o programa giriş yapın.
FileZillaya açın ve yeni bir bağlantı (hesap) ekleyelim. Mantık aynı Windows'ta ki gibi general kısmına gelip, Ip adres, Port, kullanıcı adı ve şifre yazıyoruz. Tek fark ise protokol kısmına FTP yapmamız olacaktır.
Son olarak ise aynı Windows'ta ki gibi url kısmına ftp:// Ip adresi yazıyoruz ve giriş yapıyoruz. Terminalde ftp açık ise veri transferi olduğunu bize gösterecektir.
Artık FTP Serverin önemini ve anlamını biliyoruz. FTP Server güvenirliği, gizliliğe önem vermesi ve hızlıca iletme ve dosyaları alma gibi özellikleri olduğu sürece gün geçtikte daha da çok tercih edilecektir. Ayrıca kullanımı ve kurulumu da basit olduğu için, tüm işletim sistemlerinde çalışabildiği için ve yardımcı programları (FileZilla,vb.) işi iyice kolaylaştırdığı için tercih edilmesinde büyük bir avantajı da mevcuttur.
Bugün ki konumuzda bunlara engel olacak bir şeydir. Hem güvenli, hem gizliliğe önem veriyor hem de en hızlı şekilde görevini yerine getiren ve buna benzer birçok özellik bulundıran FTP Serveridir. Şimdi FTP Serverinin ne olduğunu öğrenelim.
FTP Server Nedir?
FTP, açılımı File Transfer Protocol ve Türkçe karşılığı ise Dosya Transferi Protokolü anlamına gelmektedir.
Bu protokol tüm işletim sistemlerinde çalışabilen, bir bilgisayardan diğer bilgisayara veri transferi yaparak önemli verileri kolayca ulaşmamıza yardımcı olabilmektedir. Bu veri transferleri gerçekleştirirken de size çok zaman kaybetmenize sebep olmuyor. Yani verilerin boyutuna göre olabileceğinde en az zaman ile transfer yapmamıza hedefliyor.
Verileri transfer ederken her iki bilgisayarda da FTP Serveri olmak zorundadır. Bu yüzden FTP ile veri transferi yaparken her iki bilgisayarda da FTP serveri olduğuna dikkat ediniz.
Ayrıca FTP Serverinde güvenlik teknolojisi olarak olabileceğinde en yüksek seviyededir. Böylece veri transferi yapılırken herhangi bir açık ile o verilerin çalınma ihtimalini düşürmektedir.
Buna dikkat edin, verileriniz %100 çalınma ihtimali yok diye bir şey yoktur. Her sistem popüler açıklar olmasa bile zero day diye nitelendirilen hiç fark edilmemiş açıklar olabilmektedir. Bu yüzden FTP Serverinde çalınma ihtimali sadece düşüktür, kesinlikle çalınmaz diye bir durum söz konusu değildir. Lakin FTP Serverleri güvenlik gibi gizliliğe de önem verdiği için web siteler tarafından tercih edilmesi yanında şirketler tarafından da tercih edilmektedir.
FTP Server ile transfer yapmak için Server sizden bilgisayarın kullanıcı adını ve şifresini ister. Bu önlem ile sizden başka birisinin transfer yapması pek olası değildir.
En önemli FTP Serverleri için kullanan programlar şunlardır,
FileZilla
WinSCP
CyberDuck başta en önemli olan FTP programlarıdır.
FTP Serverin Özellikleri Nelerdir?
FTP Serverin ne olduğunu az çok öğrendik. Şimdi ise FTP Server'in özelliklerine bakalım.
FTP Serverine aktarılan dosyalar veya FTP Server ile aldığınız dosyaları isterseniz düzenleyebilir ve yedekleme yapabilirsiniz. Böylece kendinize göre özelleştirme ve olası dosya kaybında hemen yedeğini kullanabilirsiniz.
Birden fazla dosya gönderirken tek tek göndermek yerine topluca gönderilirsiniz. Böylece hem zamandan kazancınız olur hem de boşuna uğraşmamış olursunuz.
FTP Serverinde alınacak veya gönderilecek dosyanın boyutları hiçbir problem yaşatmaz. İsterseniz 1 mb boyutlu dosya gönderin isterseniz 10 gb'lık dosya gönderin dosya boyutu olarak hiçbir kısıtlama yoktur. Dosya büyüklüğüne göre gönderme veya alma işlem süresi değişebilir.
Dosya gönderilirken veya alınırken olası bir elektrik kesinti, bilgisayar ile bir arıza veya acil bir işiniz olması sebebi ile bilgisayarı kapatma gibi yüklemeye engelleyecek durumlarda dosya gönderilirken/alınırken buna benzer durumlar yaşadığınızda en baştan gönderme/alma işle i yapılmasına gerek yoktur. Dosyaları iletirken %50'de iken bilgisayar kapandı ise bilgisayarları tekrar açtığınızda %50'den iletmeye devam edecektir.
Bu özellikler FTP Serverin tercih edilmesinde ve beğenilmesinde en önemli etkenlerdir.
Windows'ta FTP Server Kurulumu
Şimdi Windows işletim sistemimize FTP Serverini kuralım.
İlk olarak basit bir boş klasör oluşturun. İsmi vs. hiç fark etmez. Klasörü oluşturduktan sonra kontrol panelinde "programlar ve özellikler" kısmına giriş yapacaksınız. Bu kısımdan ise solda bulunan "Windows özelliklerini aç veya kapat" kısmına giriş yapacağız.
Bu kısımda girdikten sonra bir sürü klasör karşımıza gelecektir. Bu klasörlerden "İnternet Bilgi Servisi" klasörüne geliyoruz ve alt klasörlerine bakıyoruz. Alt klasörlerden "FTP Services" ve "FTP Extensibility" kısımlarına tik atıyoruz. Onun haricinde hemen altta bulunan klasörlere de tik atıyoruz ve "Ok" diyerek onaylıyoruz.
Bu ayarları yaptıktan sonra tekrar kontrol paneline geliyoruz ve bu sefer "Administrator Araçları" kısmına giriş yapıyoruz.
Bu bölüme girdikten sonra IIS (Internet Information Services) kısmını buluyoruz ve kendisine giriş yapıyoruz.
Buraya girdikten sonra solda bulunan seçeneklerden" Sites" kısmına sağ tık yapıp "Add FTP Site" kısmına tıklıyoruz.
Şimdi ise bizden site adı isteyecektir. Site adını yazdıktan hemen aşağısında ise fiziksel bir yol isteyecek, buraya ise açtığımız boş klasörün adresini yazıyoruz ve devam ediyoruz. Bu işlemden sonra bilgisayarın Ip adresini isteyecek bu Ip adresini yazıyoruz ve aşağıdan "No SSL" diyerek devam ediyoruz.
Yeni bir ekran geldi, burada yapılandırma türünü basit yapıyoruz. Hemen aşağıda bulunan seçenekte ise bilgisayarın ismini yazıyoruz. Yazma ve okuma yetkilerini verdikten sonra devam ediyoruz.
Bu işlemi de gerçekleştirdikten sonra tekrar kontrol paneline geliyoruz ve bu sefer "Windows Güvenlik Duvarı" kısmına giriş yapıyoruz. Giriş yaptıktan sonra solda en başta bulunan seçeneğine giriş yapıyoruz.
Buraya girdikten sonra "FTP Server" seçeneğini bulup aktif ediyoruz ve bu ayarları kayıt ediyoruz.
Tekrar Windows güvenlik duvarı kısmına geliyoruz ve solda bulunan Windows güvenlik duvarını açma/kapatma kısmına giriş yapıyoruz.
Burada aktif olan güvenlik duvarını kapatıyoruz.
FTP Serverini kullanabilmek için bize bilgisayar için bir hesap gereklidir. Bu işlemi ayarlardan hesaplar kısmına girip diğer kullanıcılardan yeni hesap oluştur diyerek yapabilirsiniz.
IIS sekmesine tekrar geri dönelim. Solda Sites kısmının hemen altında oluşturduğumuz kullanıcı olacaktır. Oraya giriyoruz ve Yeni kurallara eklemek için ikinci sırada olan seçeneğini seçiyoruz. Bunu yaptıktan sonra karşımıza şöyle bir ekran gelecektir.
Bu seçenekleri şöyle dolduracağız,
Çoklu bir yönetici seçmediğimiz için "Specified Users" kısmını seçiyoruz ve bilgisayar için oluşturulmuş olan hesabın ismini yazıyoruz sonrasında ok diyerek devam ediyoruz. Böylece IIS' in içinde bulunan Server yöneticisinin hemen altında bilgisayar için oluşturulmuş olan okuma ve yazma yetkisi olan kullanıcı adı karşımıza çıkacaktır.
Oluşturulan boş klasöre sağ tık yapıp özellikler kısmına giriyoruz. Bu kısımda güvenlik kısmına giriyoruz ve kullanıcı ekleye geliyoruz. Buraya lokasyon kısmı bilgisayarın normal adı Olurken hemn altında ki kısım bilgisayarın kendi model ismi ve oluşturulmuş olan kullanıcı ismini girdikten sonra ok diyoruz.
Artık FTP Serverimizi kurduk. Şimdi tarayıcımıza girelim ve url kısmına ftp://ıp adresimizi yazalım.
Görüldüğü üzere bizden kullanıcı adı ve şifre isteyecektir. Oluşturulan şifre ve kullanıcı adını girelim.
Daha sonra FTP adlı boş klasöre gelip boş bir text metni oluşturalım. Boş text metni oluşturulduktan sonra ise tarayıcımızı yenileyelim.
Görüldüğü gibi FTP Server sayesinde dosyamız tarayıcı üzerinden görüntüledi.
FileZilla Kurulumu Ve Kullanımı
Yukarıda bahsettiğim gibi FTP işlemlerinde FileZilla en önemli programlardan biridir. Şimdi bu programın kurulumunu ve kullanımını görelim.
İlk olarak tarayıcınıza FileZilla yazarak resmi web sitesine gidin. Karşımıza böyle bir ekran gelecektir.
Bu ekrandan iki tane indirme seçeneğini mevcut, bunlardan biri FileZilla istemcisi bunu tüm işletim sistemleri için hazırlanmıştır. Diğer seçenek ise yani FileZilla sunucusu sadece Windows işletim sistemi için hazırlamıştır. Biz FileZilla sunucusunu indireceğiz.
Seçiminizi yaptıktan sonra program inecektir. Kurulumda ki seçenekleri otomatik olarak bize belirttiği için sadece ilerle dememiz yeterli olacaktır. Yaklaşık 4 veya 5 kere ileri dedikten sonra programımız kurulacaktır. Kurulan programımıza ilk girdiğimiz de şöyle bir ekran gelecektir.
Burada herhangi bir şey yapmadan bağlan diyerek programımızı çalıştırabilirsiniz.
Programı çalıştırdıktan sonra yukarıda ki seçeneklerden edit kısmına geliyoruz ve kullanıcılar bölümüne giriş yapıyoruz.
Kullanıcılar bölümüne girdikten sonra ise ikinci sırada bulunan paylaşılan dosyalar kısmına geliyoruz.
Burada ilk olarak boş bir klasör oluşturalım ve içine text metni oluşturalım. Ardından bu ekranın sağ tarafında bulunan kullanıcı ekle kısmına bir tane kullanıcı oluşturalım.
Kullanıcı oluşturduktan sonra paylaşılan dosyalarda "Ekle" seçeneğini aktif hale gelecektir. Ekle kısmına gelip hazırlanan boş klasörün adresini yazıyoruz. Eklenen dosyadan sonra sağ tarafta yazma, okuma, silme, ve oluşturma yetkililerini veriyoruz.
Bunları yaptıktan sonra "General" kısmına geliyoruz. Bu kısımda hesap ayarlarında bulunan iki seçeneğe tik atıyoruz ve şifre oluşturuyoruz. Bu işlemlerden sonra "Ok" diyerek bitiriyoruz.
Eğer fark etti iseniz yaptığınız her değişiklikten sonra ana ekranda değişiklik yapıldığına dair yazılar yazılmaktadır.
Tarayıcı girip ftp:// kendi Ip adresimizi yazınca sayfa hata verecektir. Lakin FileZilla ana menüsün de sayfaya giriş yapıldığına dair log kayıtları çıkacaktır. Bu da her şeyi doğru yaptığımızı gösteriyor.
Eğer isterseniz cmd'de den FileZilla özelliklerine bakabilirsiniz. Bunun için cmd'ye sırayla şu komutları yazın.
Kod:
ftp Ip adresiniz
Kod:
Oluşturduğunuz kullanıcı adını yazın
Kod:
Oluşturduğunuz şifreyi yazın
Kod:
ls
Bu komutlar ile FileZilla özelliklerine bakabilirsiniz. Örnek olarak hangi dosyayı FileZillaya aktarıldı, saniyede kaç kbyte hızla dosya aktarılıyor vb.
Linux Sisteminde FTP Server Kurulumu
Windows üzerinden nasıl yapılacağını yukarıda gördük, şimdi ise Linux dağıtımı olan Ubuntu ile FTP Serverini kuralım. Bunu yapmak için terminalimizi açıyoruz ve şu komutu yazıyoruz.
Kod:
sudo apt-get install vsftpd
Bu komut ile FTP Serverini sistemimize indiriyoruz.
Sistemimize serveri indirdik lakin kurulum yapmamız gerekmektedir. Bunun için dosyalardan "vsftpd.conf" bulun ve açın.
Dosyası okumak için metin düzenleyicisi kullanmamız gerekmektedir. Bu yüzden herhangi bir düzenleyici ile açabilirsiniz. Bilmeniz gereken bir durum var, bu durum ise dosyası okumak için kök erişim izni olmasını gerekmektedir. Aksi takdirde dosyayı okuyamazsınız.
Burayı kendinize göre yapılandırmanız gerekmektedir. Örnek olarak en başta anonimliğe izin ver kısmının hemen karşında hayır yazmakta, hayırı silip oraya evet (ingilizce yazın) yazarsanız yapılandırma yapmış olacaksınız. Ben yapılandırma istemiyorum direkt kendi özellikleri ile kullanmak istiyorum derseniz bu işlemleri yapmanıza gerek yoktur.
Yapılandırma yaparken ek seçeneklere isterseniz dosya üzerinden manuel olarak bakabilirsiniz veya terminal üzerinden şu komut ile ek seçenekleri görebilirsiniz.
Kod:
man vsftpd.conf
Yapılandırma işlemini yaptıktan sonra kayıt etmeyi unutmayın aksi taktirde tüm değişikleriniz değişmeyecektir. Yapılandırma işlemi bu kadar diyebiliriz. Çok üstünde durmadım ama genel olarak anlattım.
Şimdi ise FTP Serverini kullanalım. Bunun için ise serveri başlatmamız gerekir. Terminale gelip şu komutu yazalım.
Kod:
sudo etc/init.d/vsftpd start
Eğer işiniz bittiğinde kapatmak ister iseniz şu komutu girin.
Kod:
sudo etc/init.d/vsftpd stop
Yukarıda Windows için FTP Serveri kurarken bir hesaba ihtiyacımız vardı. Aynı şey Linux içinde geçerli, bu yüzden şu komut ile hesap oluşturalım.
Kod:
sudo kullanıcı adınız -m user -s/usr/sbin/nologin
Bu komut ile kullanıcı adınızı oluşturdunuz. Şimdi ise. Şifreyi oluşturalım.
Kod:
sudo passwd user
Şifrenizi oluşturduktan sonra hesabımızı nologin'e oturum açma izni verelim. Çünkü sizden başka biri yani yetkisiz hesaba girişi engellemesi için nologin'e izin veriyoruz. İzin vermek için şu komutu yazın.
Kod:
/usr/sbin/nologin
Nologine erişim izni verdikten sonra yukarıdan aşina olduğumuz FileZilla programını terminale kuruyoruz. Bu programı terminale kurmak için ise şu komutu giriyoruz.
Kod:
sudo apt-get install filezilla
Masaüstü arama kısmına gelin ve FileZilla yazın, karşımıza program çıkacaktır ve o programa giriş yapın.
FileZillaya açın ve yeni bir bağlantı (hesap) ekleyelim. Mantık aynı Windows'ta ki gibi general kısmına gelip, Ip adres, Port, kullanıcı adı ve şifre yazıyoruz. Tek fark ise protokol kısmına FTP yapmamız olacaktır.
Son olarak ise aynı Windows'ta ki gibi url kısmına ftp:// Ip adresi yazıyoruz ve giriş yapıyoruz. Terminalde ftp açık ise veri transferi olduğunu bize gösterecektir.
Artık FTP Serverin önemini ve anlamını biliyoruz. FTP Server güvenirliği, gizliliğe önem vermesi ve hızlıca iletme ve dosyaları alma gibi özellikleri olduğu sürece gün geçtikte daha da çok tercih edilecektir. Ayrıca kullanımı ve kurulumu da basit olduğu için, tüm işletim sistemlerinde çalışabildiği için ve yardımcı programları (FileZilla,vb.) işi iyice kolaylaştırdığı için tercih edilmesinde büyük bir avantajı da mevcuttur.