"Karagoz ve Cocuk Tiyatrosu" soyleşisinde, Karagoz sanatının cocuklarla iletişim kurmada ustlenebileceği işlevler tartışıldı.
Yapı Kredi Muzesi'nde devam eden "Karagozum İki Gozum" sergisi kapsamında gercekleştirilen soyleşi, Yapı Kredi Kultur Sanat'ın YouTube kanalından canlı yayınlandı.

Geleneksel Karagoz golge oyununun bugunun dijital dunyasının cocuklarına verebileceklerinin tartışıldığı etkinliği yoneten kurator Cengiz Ozek, Karagoz oyunlarında sevgi, dostluk, barış gibi pek cok konunun işlenebileceğini soyledi.
Mevcut oyunların yanı sıra yeni figurlerin de uretilebileceğini kaydeden Ozek, "Sokaklarda dolaşan insanları tekrar Karagoz perdesine getirebiliriz. Halk hikayeleri de Karagoz icin bir oyun kaynağı. Bunlar kahramanlık hikayeleri de aşk hikayeleri de olabilir." ifadesini kullandı.
Ozek, halk hikayelerini Karagoz icinde kullanmanın oyuna buyuk bir alan actığını belirterek, "Edebiyatımızda muthiş hikayeler var, bir suru masallar, kucuk hikayeler var. Nasrettin Hoca hikayesi, Keloğlan veya Koroğlu diye anlatılan hikayeleri alıp buraya uyarlamak son derece kolay. Karagoz'un bir diğer oyun kaynağı ise gercek ustu hikayeler. Burada artık oyun yazma konumuz zirveye ulaşıyor. Gercek ustu hikayeler deyince cinler, periler, devler, artık aklınıza ne gelirse koyabiliyoruz buraya." şeklinde konuştu.
Karagoz oyununun eskiden ozellikle İstanbul'da şehir meydanlarında, kucuk alanlarda, kahvehanelerde veya ozel konaklarda seyirciyle buluşabildiğini anlatan Ozek, "Mutlaka bir sunnet duğununde Karagoz oynardı, bu bir gelenekti. Ramazanda Karagoz seyredilmezse olmazdı, butun yıla yayılan bir etkinlikti." değerlendirmesini yaptı.
"Karagoz'un koşulları cocuk tiyatrosu icin uygun"
İstanbul Universitesi Cerrahpaşa Hasan Ali Yucel Eğitim Fakultesi Oğretim Uyesi Prof. Dr. Nihal Kuyumcu da Karagoz gibi cocuk tiyatrosu icin de kucuk mekanların istenilen ve ozlenen bir şey olduğunu belirterek, şunları soyledi:
"Cocuk tiyatrosunda mesela, gunumuzde yetişkinlerin oyunları icin tasarlanmış buyuk salonlarda cocuklarımız icin oyunlar sergiliyoruz. Oysaki o buyuk salonlarda ilk 8-10 sıradaki cocuklar sahneyi ilgiyle izleyebiliyor, arkadakilerinse bir sure sonra dikkatleri dağılabiliyor.
Aradaki mesafe uzadıkca cocuğun odaklanma suresi, dikkatini vermesi ve takip etmesi zorlaşacaktır. O nedenle ben bu Karagoz ve cocuk tiyatrosuyla ilgili bir karşılaştırma yapmak istiyorum. Karagoz'un butun koşulları cocuk tiyatrosu icin cok uygun. Keşke cocukların ilgiyle takip edebilmeleri, iletişim kurabilmeleri icin cocuklar icin hazırlanmış 50 kişilik, 100 kişilik cok kucuk salonlarımız olsa. Bu salonlarda hem cocuk tiyatroları, cocuk oyunları hem de Karagoz gosterileri sergilesek. Bu buyuk salonlarda cocuklar bir sure sonra oyundan kopuyor."
Mekanın hem Karagoz hem de cocuk tiyatrosunda cok onemli olduğunu vurgulayan Kuyumcu, "Ozellikle okul oncesi cocuklar surekli sahneyle iletişim kurmak isterler, surekli dahil olmak isterler, surekli kahramana, oyundaki kişilere yardım etmek isterler, soru sorarlar ve cevap almak isterler." şeklinde konuştu.
"Karagoz ekranındaki iletişim cok daha ozel"
Kuyumcu, bugunun cocuklarının ekran ilişkisinden hareket edip, Karagoz perdesiyle elektronik ekranlar arasında benzerlik kurarak, şunları kaydetti:
"Gunumuz cocukları ekranla surekli iletişim halindeler. Aslında bu cok iyi bir şey değil, bebek arabasındaki bir yaşındaki cocuk biraz huysuzlansa hemen eline bir ekran, bir telefon tutuşturuluyor ve cocuk onunla iletişim kuruyor, onunla ilgilenmeye başlıyor. Demek ki hayatımızın her anında, her yaşında bir ekranla karşı karşıyayız. Bu bir telefon, bilgisayar veya tablet olabilir.
Buradan yola cıkarak 'Karagoz ekranına' baktığımızda, ekran diyorum yani ekrana benzerliği acısından bunu soyluyorum, aynen bir tablet veya bilgisayar ekranı gibi bir perde, arkadan yansıyan ışık ve tasvirlerin hareketini gorduğumuz bir şey. Aynen diğer ekranlara bir alternatif ekran gibi gorunuyor. Bunun ozel ve guzel tarafı ise interaktif olmaya izin vermesi. Bilgisayar ekranı soğuk tek taraflı bir şeydir, oyunlar belki interaktif olabilir ama bir yere kadar. Ama 'Karagoz ekranındaki' iletişim ve ilişki cok daha ozeldir."
Sergi hakkında
"Karagozum İki Gozum" sergisinde 20'den fazla karagoz sanatcısının 350 tasviri, dunya golge tiyatrosu icerisinde Karagoz oyunlarının yeri, dunyada Karagoz oyunlarının nerelerde oynatıldığı, gercekustu figurlerin ve halk efsanelerinin Karagoz tasvirlerine yansımaları gibi başlıklar altında ele alınıyor.
Kuratorluğunu Cengiz Ozek'in, koordinatorluğunu ise Nihat Tekdemir ve Elif Erdoğan'ın yaptığı sergide, Yapı Kredi Muzesi Koleksiyonunda yer alan tasvirler, Ragıp Tuğtekin'in etkilendiği ve etkilediği sanatcıların işleriyle birlikte sanatseverlerle buluşuyor.
Yapı Kredi Yayınları tarafından İngilizce ve Turkce basılan bir kitabı da bulunan sergi, 21 Şubat'a kadar gezilebilecek.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Ahmet Esad Şani