Kultur ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, "Bakanlığımızın onemli projelerinden biri de İstanbul Ataturk Kultur Merkezi'nin, nitelik ve nicelik bakımından cağımızın gereksinimlerine uygun olarak yeniden inşa edilmesidir. Pandemi koşullarına rağmen cok hızlı yuruttuğumuz projede, inşaatın yuzde 80'ini tamamlamış bulunmaktayız." dedi.
Ersoy, TBMM Genel Kurulunda, bakanlığı ve bağlı kuruluşlarının 2021 yılı butcesine ilişkin yaptığı konuşmada, bakanlık tarafından fikri mulkiyet sisteminin guclendirilmesi ile kulturel ve sanatsal faaliyetlerin yurutulmesine yonelik 2020 yılı ocak-kasım doneminde projelere ve meslek birliklerine toplam 44 milyon lira destek sağladıklarını belirterek, "Bu projelerde yapılan odemelerin yaklaşık yuzde 50'sinin sanatcı, yazar, oyuncu, yonetmen gibi yaratıcı katkı sunan kişilere yapılan telif kaşe odemeleri olduğunu ozellikle vurgulamak isterim." diye konuştu.

Bakanlık tarafından meslek birliklerine verilen desteği bu yıl icin yeni tip koronavirus (Kovid-19) sebebiyle yuzde 50 artırarak 5,8 milyon liraya cıkardıklarını belirten Ersoy, "Bakanlığımızda yevmiyeli calışan sanatcılarımıza ilişkin 25 yıllık koklu bir sorunu Ocak 2020 itibarıyla cozduk. Yevmiyeli statude calışan yaklaşık 3 bin sanatcımızı sozleşmeli statuye gecirerek ozluk haklarında onemli bir iyileştirme sağladık, maaşlarında yaklaşık yuzde 50 oranında artış yaptık, sosyal guvenlik ve yıllık izin hakkına kavuşmalarını sağladık. Pandemi doneminde onları yasal guvence altına alarak sosyal ve ekonomik anlamda yuz yuze kalacakları olası sıkıntıları onlemiş olduk." ifadelerini kullandı.
Ersoy, telif hakkı sahiplerine hak ettikleri korumanın sağlanması ve kultur endustrisinin guclendirilmesinin bakanlığın oncelikli hedeflerinden olduğunu belirtti, bu hedef doğrultusunda telif hakları alanında gerekli mevzuat, korsanlıkla mucadele, eğitim, farkındalık ve sektorel destekleme faaliyetlerinin surdurulduğunu soyledi. Ersoy, "Bu kapsamda ulkemiz kultur endustrisini oluşturan sektorlerin yarattıkları ekonominin boyutunu ve potansiyelini olcmek amacıyla başlattığımız calışma sonucu bir rapor hazırladık. Dunya Fikri Mulkiyet Orgutu'nun belirlediği metodolojiyle hazırlanan soz konusu rapor, kultur endustrilerine ilişkin ekonomik gostergelerin ortaya konulması ve bu alana yonelik politikaların belirlenmesi acısından onemlidir." dedi. Ersoy ayrıca, telif hakları alanında bir ihtisas kutuphanesi oluşturulması amacıyla calışmaların da başlatıldığını soyledi.
Sinema ve muzik eserleri ile kitaplarda zorunlu olan bandrolun, korsanla mucadelede en etkili uygulamalar arasında olduğunu vurgulayan Ersoy, şoyle devam etti:
"2020 yılının ilk 11 ayında yaklaşık 412 milyon bandrol verilerek, gecen seneye gore yaklaşık yuzde 5 artış sağlamıştır. Bununla birlikte il denetim komisyonları tarafından 2020 yılı ocak-kasım doneminde gercekleştirilen 498 operasyon, korsan faaliyetlerin kaynağında engellenmesini sağlamıştır. Bu arada kamuoyunda yanlış bilinen bir konuya ozellikle tekrar değinmek istiyorum. Bandrol icerikle ilgili bir kontrol mekanizması olmadığı gibi dunyanın hicbir yerinde de icerik denetimi yapılmamaktadır. Yani yayınlanmadan once icerik kontrolu sansur olarak kabul edildiğinden tum dunyada olduğu gibi Turkiye'de de yapılmamaktadır. Ozetle, telif hakları sahiplerinin haklarını koruyabilmek ve istatistik toplamak icin tamamen ticari amacla yapılan bandrol işleminin, bakanlığımızın yayın iceriklerini onaylaması veya onaylamaması şeklinde gosterilmesi doğru bir yaklaşım değildir."
1826 yılında Muzika-ı Humayun adıyla kurulan, 1924'te Turkiye Cumhuriyeti'nin ilk muzik kurumu olma sorumluluğunu ustlenen Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrasının (CSO) iki asırlık tarihiyle dunyada son derece saygın ve ozel bir yere sahip olduğunu hatırlatan Ersoy, "Cıtasını daha da yukselterek uluslararası alanda en zengin repertuarı sunmak uzere calışmalarını surduren değerli kurumumuz kadrosunu da 30 genc yeni sanatcı ile guclendirmiştir." dedi.
CSO'nun başarılarına ve hedeflerine uygun olarak inşasını tamamladıkları yeni binasının aynı zamanda Turkiye'de senfoni orkestrası icin tasarlanmış ilk bina olduğuna işaret eden Ersoy, "Bu eser 2 bin 23 koltuk kapasiteli Buyuk Salon ve 500 koltuk kapasiteli Mavi Salon ile hizmet verecektir. CSO'nun 60 yıldır kullanmakta olduğu 600 kişilik Tarihi CSO Salonu ise hızla restore edilerek faaliyetine devam edecektir. Sergi mekanı ve acık hava alanlarından oluşan muzik kampusu, ulkemizin ve dunyanın unlu muzisyenlerinin katılımıyla 3 Aralık'ta hizmete acılmıştır." değerlendirmesinde bulundu.
Bakanlık olarak sadece binalara yatırım yapmadıklarını anlatan Ersoy, "Onları yaşatacak konseptleri de yaratarak cazibe merkezleri haline getiriyoruz. 154 bin metrekare alanda bulunan yeni CSO binamızı tarihi CSO salonu ve Cermodern Kultur Merkezimiz ile beraber kultur adasına donuşturerek Ankara'nın yeni cazibe merkezi yapacağız." diye konuştu.
Milli kulturun tanıtılması ve toplumsal kalkınmaya katkılarıyla buyuk oneme sahip olan kultur merkezlerine yonelik yatırımlara da devam ettiklerini belirten Ersoy, "Mevcut 116 kultur merkezimize ilaveten 2020 yılında Erciş Kultur Merkezi tamamlanmış olup, Burdur Kultur Merkezi inşaatı da yıl sonuna kadar tamamlanacaktır. Ayrıca, onumuzdeki donemde hizmete acılması hedeflenen 4 yeni kultur merkezinin projelendirilmesi ve yapımına ilişkin calışmalar devam etmektedir." ifadesini kullandı.
Bakanlığın onemli projelerinden birisinin de İstanbul Ataturk Kultur Merkezi'nin, nitelik ve nicelik bakımından cağımızın gereksinimlerine uygun olarak yeniden inşa edilmesi olduğunu vurgulayan Ersoy, "Pandemi koşullarına rağmen cok hızlı yuruttuğumuz projede, inşaatın yuzde 80'ini tamamlamış bulunmaktayız. İnsanlarımızın hayatını sahne sanatlarının butun bicimleriyle zenginleştirecek olan Ataturk Kultur Merkezi'nin hedefi, yediden yetmişe herkesi iyi sanatla ve ustun eserlerle buluşturmak, onları bilgilendirmek ve etik değerleri gozeten şeffaf bir yonetim anlayışı sergilemektir." dedi.
Ersoy, 95 bin 600 metrekare kapalı alanla Ataturk Kultur Merkezi bunyesinde 2 bin 38 kişilik opera salonu, 805 kişilik tiyatro salonu, sanat ve muzik kutuphanesi, cocuk sanat merkezi, sanat galerisi, cok amaclı salon, tasarım dukkanı, otopark ve sinemaların bulunduğunu, sahne sistemleri en son teknoloji ile tasarlanan Ataturk Kultur Merkezi'nin, bakanlığın sanat kurumlarının yanı sıra, ozel sanat topluluk ve kurumlarının da mekan ihtiyacına cevap vereceğini, uluslararası yapımlara da kapılarını acacağını soyledi.
"Galata Kulesi acılış tarihinden itibaren yoğun ilgi gordu"
"Beyoğlu Kultur Yolu Projesi"nin guzergahını anlatan Ersoy, "Kultur yolu tiyatrodan sinemaya, opera ve baleden, kısa film ve kitaplara, guzel sanatlardan geleneksel sanatlara pek cok kultur-sanat etkinliğini bir araya getirecektir." diye konuştu.
Galata Kulesi'nin restorasyonunun tamamlandığını ve cazibe merkezi olarak 6 Ekim'de yeniden ziyarete acıldığını dile getiren Ersoy, Galata Kulesi'nin acılış tarihinden itibaren yoğun ilgi gorduğunu ve gecen iki aylık surecte 120 bin ziyaretciyi ağırladığını bildirdi. Ersoy, İstanbul Beyoğlu Atlas Sinema Muzesi ve sinemasındaki calışmaların tamamlandığını ve binanın resmi acılışını sinemaların yeniden faaliyete gececeği takvime uygun olarak gercekleştireceklerini soyledi.
Restorasyon ve sergileme calışmaları son aşamasına gelen Ankara Resim ve Heykel Muzesi'ni, bu sene aralık ayında Gazi Mustafa Kemal Ataturk'un Ankara'ya gelişinin yıl donumunde ziyarete acmayı hedeflediklerini belirten Ersoy, ancak hafta sonları uygulanan koronavirus kısıtlamaları nedeniyle bu acılışı 28 Aralık'ta gercekleştireceklerini aktardı.
Ersoy, şoyle devam etti:
"2000 yılında UNESCO Dunya Kultur Mirası Gecici Listesi'ne alınan Sumela Manastırı'ndaki calışmaların birinci etabı 25 Mayıs 2019'da, ikinci etabı da 28 Temmuz 2020'de tamamlanmıştır. Bu calışmaların ardından yoğun ziyaretci alan manastırın, daha once hic ziyarete acılmamış olan bolumleri de ucuncu etap olarak planlanmış olup, calışmalar 2021 yılında tamamlanacaktır.
Bugune kadar 156 ulkede yaklaşık 600 milyon kişiye ulaşan dizi filmlerimiz, ulkemizin yurt dışındaki varlığını guclendiren en etkili kulturel diplomasi araclarından biri haline gelmiştir. Ayrıca bakanlığımız destekli sinema filmleri, 2020 yılında Rotterdam, Tokyo, Varşova, Moskova, Saraybosna ile Cinemed-Montpellier gibi dunyanın onemli uluslararası film festivallerinde yer almıştır. Turk sinemasının ve ulkemizin tanıtımına onemli katkı sağlanmıştır. Şimdiye kadar yaklaşık 2,5 milyon cocuğumuzu sinema ile buluşturduğumuz ancak bu yıl Kovid-19 salgını nedeniyle ara vermek durumunda kaldığımız 'Sinemaya Gitmeyen Cocuk Kalmasın' projesi kapsamında 2023 yılına kadar 5 milyon cocuğumuzu sinema ile tanıştırmayı hedefliyoruz."
"157 kazı calışması, ulkemizin ceşitli yerlerinde devam etmektedir"
Turkiye topraklarının dunya kultur ve medeniyet birikiminin hazine odası olduğunu vurgulayan Ersoy, "Bu bilincle, kulturel varlıklarımızı gun yuzune cıkaracak 157 kazı calışması ulkemizin ceşitli yerlerinde devam etmektedir. Mevcut 157 arkeolojik kazı calışmasının 125'i Turk kazı başkanlıklarınca, 32'si yabancı kazı başkanlıklarınca surdurulmektedir. 2020 yılında Kovid-19 salgınına yonelik tedbirlere rağmen arkeolojik kazı ve yuzey araştırması sayısı 500'u aşmıştır." dedi.
Kultur varlıklarıyla ilgili calışmaların sadece yeni keşfedilen alanlarla sınırlı olmadığını vurgulayan Ersoy, "Bu topraklara ait olan ancak vaktiyle yurt dışına cıkarıldığı tespit edilen kultur varlıklarımızın ulkemize iadesine yonelik calışmalar bakanlığımız tarafından; coğunlukla diplomatik girişimler, gerekli olduğu hallerde ise hukuk yoluna başvurulması suretiyle surdurulmektedir. 2019 yılında İngiltere'den iadesi sağlanan 'Cini Pano'yu, Bulgaristan'dan iadesi sağlanan, icinde sikkelerin de olduğu 101 adet eseri, 2020 yılında İngiltere'den iadesi sağlanan Isparta Kokenli Lahit Parcası ve Tunc Boğa Araba Modeli'ni ve İtalya'dan iadesi sağlanan Lidya Yazıtı'nı getirilen eserlere ornek olarak verebilirim. Ulkemiz kokenli eserlerin iadesine yonelik hukuki ve diplomatik calışmaları surdurulmekte olan 65 dosyamız mevcuttur." diye konuştu.
Bakanlığın calışmaları neticesinde, UNESCO Dunya Miras Listesi'ndeki varlık sayısının 2018 yılında listeye alınan Gobeklitepe ile 18'e yukseldiğini hatırlatan Ersoy, "Dunya Miras Gecici Listemizde yer alan Malatya Arslantepe'ye ilişkin adaylık dosyası 2019 yılında UNESCO Dunya Miras Merkezi'ne iletilmiş olup 44. Dunya Miras Komite Toplantısı'nda karara bağlanacaktır. Ayrıca, Gordion'a ait Dunya Miras Listesi adaylık dosyası on değerlendirme yapılmak uzere 2020 yılında UNESCO Dunya Miras Merkezi'ne sunulmuştur. Beypazarı Tarihi Kenti, İzmir Tarihi Liman Kenti, Karatepe-Aslantaş Arkeolojik Alanı, Koramaz Vadisi ile Zerzevan Kalesi'nin UNESCO Dunya Gecici Miras Listemize dahil edilmesi sağlanarak, listedeki varlık sayımız 2020 yılı itibarıyla 83'e ulaşmıştır." değerlendirmesinde bulundu.
Ersoy ayrıca, Turkiye'nin, Somut Olmayan Kulturel Miras alanında UNESCO'ya en cok unsur kaydettiren ilk 5 ulke arasında yer aldığını soyledi.
Ersoy, "14-19 Aralık 2020 tarihleri arasında duzenlenecek olan UNESCO Somut Olmayan Kulturel Miras 15. Hukumetlerarası Komite Toplantısında 'Minyatur Sanatı' ve 'Geleneksel Zeka ve Strateji Oyunu: Mangala' unsurlarının kaydedilmesiyle UNESCO'ya kayıtlı unsur sayımızın 20'ye ulaşması beklenmektedir." şeklinde konuştu.
Ersoy, "Sayın Cumhurbaşkanımızın cok onem verdiği ve Cumhurbaşkanlığı Hukumet Sistemi'nin temel aldığı esaslardan olan 'burokrasinin azaltılması ve vatandaşlarımızın hizmete hızlı bir şekilde erişebilmesi' amacının tesisi icin Bakanlığımızca Koruma Bolge Kurulları gundemindeki konuların hızlandırılmasına yonelik olarak Performans Yonetim Sistemi Projesi'ni başlattık. Proje ile işlem sureleri ortalama 3 aydan 30 gune indirilmiş ve yuzde 92 performans oranına ulaşılmıştır. Bugun itibarıyla kurulların gundeminde karara bağlanmayı bekleyen dosya bulunmamaktadır." dedi.
Ersoy, Kapadokya'da gittikce artan kacak yapılaşmanın onune gecmek ve bolgenin eşsiz doğal zenginliklerini korumak amacıyla kurdukları Kapadokya Alan Başkanlığı'nın, 2020 yılının ilk 11 aylık doneminde 28 komisyon toplantısı yaptığını ve 795 konuyu karara bağladığını soyledi.
(Surecek)???????
Kaynak: Anadolu Ajansı / Alper Atalay