Ankara, Kecioren'deki bir bodrumda bulunan ve ses tellerinin alındığı iddia edilen 68 kopek vicdan sahibi herkesi ayağa kaldırdı. Hayvanseverler uzun bir suredir 'hayvan hakları yasası'nın Turkiye Buyuk Millet Meclisi'nin gundemine gelmesini bekliyor. Hurriyet Pazar olarak biz de son bir yıl icinde bu konuyu birkac kez gundeme getirdik. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan da bu konuda cok hassas. Cumhurbaşkanının sık sık "Ne bekliyorsunuz?" diye hatırlatmasına rağmen ilerleme kaydedilemiyor!
Yasa koyucuların taleplere ivedilikle cevap vermemesi buyuk bir sorun. Ancak cuvaldızı kendimize batıralım! Biz barınaklar yerine petshop'lardan kedi ya da kopek aldıkca bu somuru duzeninin devam etmesine olanak sağlıyoruz. Biz onlara para kazandırdıkca, onlar olumsuz şartlarda uretime, hayvanların yaşam hakkını gormezden gelmeye devam ediyor. Oysa ilgi ve bakıma ihtiyac duyan bir canı barınaktan kurtarabilir, ona sevgi dolu bir ortam sunabiliriz. Bunun omur boyu surecek bir sorumluluk olduğunu unutmadan! Karantina gunleride yalnız kalanların bir dost sahiplenip sonra onu parklara, sokaklara terk etmesi de sorunu buyutuyor! Gelin uzmanların ve hayvanseverlerin sozlerine kulak verelim, bir canı hayata bağlayalım.

ELBET BİR TANESİ KALBİNİZE DOKUNACAK
Şebnem Aslan, Dayanışma Hayvan Hakları Federasyonu Onursal Başkanı
Bir hayvanı sahiplenirken nelere dikkat etmek gerekiyor?
Aile bireylerinin hepsinin bir canlının yaşam sorumluluğunu uzunca bir sureliğine alma konusunda hemfikir olması ilk şart. Cocuklara karne, sevgililere 'Sevgililer Gunu' ya da yılbaşı hediyesi olarak, duşunulmeden alınan hayvanlar ne yazık ki daha sonra sokak veya belediye bakımevlerinde olume terk ediliyor. Eğer yuvanızı bir hayvana acacaksanız; onun ortalama 13-15 sene yaşayacağını, dolayısıyla en başta sevginiz olmak uzere aşı ve tedavilerini eksiksiz yaptırmanıza, kaliteli bir mamayla beslemenize, gunde en az iki kere tuvalet icin dışarıya cıkarmanıza ihtiyac duyacağını unutmamalısınız.
Kararlı olanlar omurluk dostlarını nereden sahiplenmeli?
Eğer bir kopek sahiplenmeye karar verdiyseniz, oncelikle bircok terk edilmiş kopeğin sıcak bir yuva umuduyla beklediği belediye bakımevlerini ziyaret etmelisiniz. Eminim oradaki kopeklerden biri kalbinize dokunacaktır. Ayrıca evinizin bu hayvanın ihtiyaclarına uygun olması onemli. Sahiplenmek istediğiniz boy ve ırktaki kopeklerin bahceye ihtiyac duyup duymayacağı goz onunde bulundurulmalı. Hayvanın huy ozellikleriyse evdeki cocuk veya yaşlılar acısından duşunulmeli. Yanlış kararlarla alınıp sokağa ya da belediye bakımevlerine terk edilen hayvanların cok fazla yaşamadığını unutmayalım.
Peki hayvan sahiplendirirken nelere dikkat etmeliyiz?
5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu'na gore sahipli hayvanların kısırlaştırılması ve belediyelerde kayıt altına alınması esastır. Evdeki kedi ve kopekleri mutlaka kısırlaştıralım. Ancak eğer birini sahiplendirecekseniz onu arada kontrol etmeniz gerektiğini aklınızdan cıkarmayın. Cok uzaktaki bir aileye vermeyin. Ayrıca bu hayvanı sahiplenmeye niyetli olanların daha once o tur hayvanlara bakmış olması, yani tecrubeli olması onemli. Sahiplendirmeden once hayvanın yaşayacağı ortamı kontrol edin. Sahiplendirme, kimlik fotokopisi ve ikametgah alınarak ve sozleşme (şahitle birlikte) imzalatılarak yapılmalı.
Sokaktan kurtarılanlar cok daha sadık oluyor
Sokaktan ya da barınaktan hayvan sahiplenmenin olumlu ve olumsuz yonleri nelerdir?
Ben ve bircok arkadaşım şimdiye kadar sadece sokak ya da belediye bakımevlerinden dostlar sahiplendik. İnanın en ufak olumsuzluk yaşamadık. Aksine bakımevlerinden ya da sokaklardan kurtarılan hayvanlar cok daha sadık oluyor. Asla kacmaya calışmıyorlar. Onu bırakacaksınız ve tekrar sokak ya da bakımevlerine duşecekler diye odleri kopuyor, gozunuzun icine bakıyorlar. Ayrıca melez hayvanların bağışıklıkları cok daha gucludur. Daha az hastalanıyorlar ve genetik zayıflıklara sahip olmuyorlar.
Bize kolay alışması icin illa yavru mu sahiplenmeliyiz?
Kesinlikle hayır. Aksine gerek gurultu gerekse tuvalet alışkanlığı acısından cok daha zordur.
Petshop ve uretim ciftliklerinden hayvan alarak nelere sebep oluyoruz?
Petshop veya uretim ciftlikleri tıpkı hayvanat bahceleri, sirk ve yunus parkları gibi hayvan somuru merkezleridir. Buralarda o kadar cok hayvan hakkı ihlalleri yaşanıyor ki! Damızlık olarak tutulan hayvanlar, bodrumlarda gun yuzu gormeden olunceye kadar doğurtuluyor. Yavrularıysa petshop denen ticari mekanlarda birileri para kazansın diye bir metrelik, havasız ve susuz ortamlarda ayakları bir kere bile toprağa, cimene değmeden uzun sure tutuluyor. Ustelik bu yavrular daha ufak ve şirin gorunsun diye annelerinden yeterince sut emmeden ayrılıyor. Bağışıklıkları zayıf oluyor ve hastalandıklarında mal muamelesi yapılıp yenisiyle değişim oneriliyor. Hasta yavrular arka odalarda olume terk ediliyor. Ustelik sokak ve bakımevlerinde yuva bekleyen o kadar cok hayvan varken…
Bu ticari donguden nasıl kurtulabiliriz?
Hayvanlar sırtından kanlı para kazanan bu ticarethanelerdeki uretim ve hayvan satışının durması sokak ve bakımevlerindeki hayvanların sahiplenilmesini de teşvik edecektir. Bu nedenle petshop'larda, uretim ciftliklerinde, merdivenaltında hayvanların uretilip satılmasını asla istemiyoruz. Yurtdışından kacak hayvan girişinin tamamen durdurulmasını ve yapılacak yeni yasal duzenlemede de hayvan uretim ve satışının yasaklanmasını talep ediyoruz. Ankara, Kecioren'deki elim olay da Turkiye'deki petshop gerceğinin bir yansıması! Ulkedeki petshop'lara hayvan tedarik eden yerler rezil bir somuru duzeninin tezahurudur. Cezası da hayvan başına 181 lira! Buralardan hayvan almak bu kanlı sektoru desteklemektir.
'Kendi sahibinden bile koruyacak yasalar olmalı'
Şebnem Aslan, Samsun, Havza'da bir Golden'ın ayaklarının kesilmesiyle ilgili haberleri hatırlatarak "Hayvanları herkesten, hatta kendi sahibinden bile koruyacak ağır ve caydırıcı cezalar gelmedikce bu tur haberleri cok duyacağız. Zavallı kopek yaşam savaşı veriyor şu an. Hayvana işkence, cinsel istismar, oldurme ve hayvan dovuşturmeyle birlikte bir hayvan neslini yok edici ihlallerde ceza alt sınırının uc yıldan başlamasını ve bu cezaların hicbir şekilde hafifletilmemesini talep ediyoruz" diyor. Salgında ortaya cıkan bir diğer riskiyse şoyle anlatıyor: "Evdeki hayvanlardan bize
COVID-19 bulaşır duşuncesi doğdu. Cok fazla kedi ve kopek sokaklara terk edildi. Oysa yapılan araştırmalar gosteriyor ki onlardan bize virus bulaşmıyor. Ancak bizden onlara bulaşabilir.
Ayrıca eve kapanan, evden calışan ve sıkılan insanlar cok fazla duşunmeden kedi veya kopek edindi. Unutmayın, bir hayvanın tum sorumluluğunu almak ciddi bir konudur. Pandemi bitip insanlar işyerlerine gitmeye başlayınca cok fazla hayvan mağdur olacak. Terk edilmelerinden korkuyoruz. Lutfen anlık kararlarla değil, ileriyi de duşunerek, sorumluluk duygusuyla dostlar sahiplenin."
Hurriyet Ekler sureci takip ediyor
Aralık, 2019... Yucel Sonmez'in haberi (solda) ve Ağustos, 2020... Gizem Coşkunarda imzalı haber.
KOPEKLERİN HEPSİ BİZDE, SAĞLIK DURUMLARI İYİ
Fatih Karaman, veteriner hekim (Kecioren Belediyesi)
Ankara'da bodrumda bulunan kopeklerin sağlık durumları şu an iyi. Muayene icin Ankara Universitesi Veteriner Fakultesi'ne gonderildiler. İddia edildiği gibi ses telleri alındı mı alınmadı mı bakılıp rapor verilecek. Ses cıkarmakta zorluk cektikleri icin boyle bir duşunce oluştu. Dun endoskopi oldular. Zaten Tarım ve Orman Bakanlığı da olayı takip ediyor. Korkmuş, tedirgin ve kotu durumdalardı. Hayvan refahına uygun bir şekilde yaşamadıkları her hallerinden belliydi. Temizlikleri yapıldı, dişi ve erkek olmak uzere ayrıştırmaları yapıldı. Sterilize edilmiş, ısıtmalı odalarda bakılıyorlar. Bakımları ve tedavileri tamamlanıp kısırlaştırıldıktan sonra sahiplendirilme işlemlerine başlanacak.
EKONOMİK DURUMUNUZ DA ONEMLİ
Cem Pakkan, veteriner hekim
Sahiplenilecek hayvanın evdeki diğer canlılarla iletişimine ve uyumuna dikkat edilmeli. Evde cocuklar ve başka hayvanlar varsa agresif bir hayvan sahiplenmeyin. Ailenizin ekonomik durumu da onemli. Orneğin, ekonomik gucumuz kısıtlıysa kocaman, Saint Bernard ırkı bir kopeği sahiplenip sağlıklı yaşaması icin gerekli bakım ve veteriner hizmetlerini karşılayamayacaksak daha kucuk ırk bir kopek sahiplenmeyi tercih edebiliriz.
Hayvanlar huzurlu ve sevgi dolu bir ortama ihtiyac duyar. Huzursuz ortamda yaşayanlar kesinlikle hayvan sahiplenmemeli. Hayvan rahat etmeli, ihtiyacları yerine getirilmeli. Orneğin kediler icin tırnaklarını torpuleyebileceği tırmalama tahtası gibi malzemeler ve oyuncaklar kendilerini mutlu hissetmelerini sağlar. Kopekler icinse ozgurce koşup oynayabilecekleri kucuk de olsa bir bahce onların hem enerjilerini boşaltabilecekleri hem de mutlu olmaları icin paha bicilmez alanlardır.
EN TEMEL İHTİYACLARI SEVGİNİZ...
Tolga Celik, veteriner hekim
B akıma muhtac yavru kedi ve kopeklerin sahiplenilmesi oncelikli olmalı. Genel durumunu belirlemek icin veteriner hekim muayenesinden gecirin. Bulaşıcı hastalık taşıyor mu, takip edilmesi gereken bir rahatsızlığı var mı, beslenme kaynaklı bir sağlık problemi var mı? Bu kontrol hem onun hem de sizin icin onemli. Bu sağlık kontrolunde beslenme ihtiyacları, alması gereken besinler, yapılması gereken koruyucu aşılar ve benzeri planlanacaktır. Hayvanınızın oyun ve sosyalleşme ihtiyacını da, diğer hayvanlarla ilişkisini de duzenlemelisiniz. ve en onemlisi sevginiz onların en temel ihtiyacıdır... Bir hayvanın ses tellerinin alınması, kuyruk ya da kulak kesimi gibi etik olmayan, mevzuat gereği tıbbi gereksinim dışında yasaklanmış bir operasyon. Hayvanın havlayarak gurultu cıkarmasının engellenmesi icin uygulanıyor. Boylece hayvanların uygun olmayan şartlarda, cevredekiler farkına varmadan uretilmesine olanak sağlar. Hicbir gerekliliği yoktur. Havlayamayan kopek nasıl iletişim kuracak? Bundan buyuk işkence olur mu?
DOĞRU ELLERDE OLAĞANUSTU VARLIKLARA DONUŞEBİLİRLER
Aydan Ustkanat, şef, yemek yazarı
Aslında bir can dostu edinmek cocuk sahibi olmaya benzer. Hayatlara girişleri kimi zaman planlı, kimi zaman da surprizdir. Sizinle birlikte yaşayacak evcil hayvanlar koşulsuz sevgiyle beslenir. Sokak hayvanları icin hayat gercekten cok zor. Kedi veya kopek almak isterseniz once kendi mahallenizi tarayarak başlayın işe. Ardından sosyal medya ağlarında biraz dolaşın, barınaklardaki cocuklara şans verin. En agresif kopek de, en hasta ve naif kedi de doğru ellerde olağanustu varlıklara donuşebilirler. Yeter ki şans verilsin! Uretime vesile olabilecek her davranıştan uzak durmalıyız. Satın alınan her hayvan bir sonraki uretimi tetikliyor. Uretilen hayvanlar da doğal seleksiyona uğramadıkları icin hastalıklara yatkın oluyor.
Kurtarma timi oluşturuyoruz
Hayvan satmak, bundan para kazanmak ahlaksızlık. Uretimi desteklemek de dolayısıyla ahlak dışı bir tutum. Bunu fark etmek gerek.
İzmir depreminden sonraki gun bir telefon geldi, "Aydan 5 aylık bir kedinin uzerine bina yıkıyorlar" diyordu karşıdaki ses. İnanmadım. Maalesef yanıldım... O binalar iceride hayvanlar varken yıkılmaya başladı. Sonrasında yonetimlerle goruşup yıkımları ertelemek icin uğraştık. Eşzamanlı olarak sahada gonullu bir grup kurup hayvanları tek tek cıkardık.
Hayvanları kurtarmanın mutluluğuyla pilot bir uygulamanın temellerini attık. Avukatımız Deniz Tavşancıl Kalafatoğlu, İzmir'den gonullu ve resmi birimlerden oluşan bir ekiple CAKUT (Can Dostlarını Kurtarma) İzmir kurtarma timi kuruyoruz. Proje bu tip afetlerde evcil hayvan kurtarma proseduru oluşturmak uzere şekilleniyor. Ben ve buna yurekten inanan arkadaşlarımla en iyi hazırlığı yapmak icin yola cıktık. Amacımız doğru bir sistemle kurtarma calışmalarına dahil olmak.
ARABA ALIR GİBİ RENK, CİNS SECİLMEMELİ
Arzu Yazdani, @parkkedisi
Kedi sirkulasyonunun cok yoğun olduğu bir alanla ilgileniyoruz. Terk edilen kedilere kendi sayfamız ya da populer hayvan sahiplendirme sayfaları uzerinden ilan acıyoruz. Bu ilanlara donuş yapanlarla mulakatlar yapıyor, belirli kriter ve şartlara uyan kişilere sahiplendiriyoruz. Sonrasında da bu hayvanları takip ediyor, iyi bakıldıklarından emin oluyoruz.
Ev hayatına alışmış hicbir hayvan dışarda yaşayamaz. Kediler dokuz canlı olarak bilinir. Oysa yaşadıkları alanı benimserler ve alan değişimi bağışıklıklarını duşurur, hastalanırlar. Yemek bulamaz, arabalardan ve kopek saldırılarından kendilerini koruyamazlar.
Kopeklerde durum daha da vahim. Hemcinslerinin saldırılarına da acıklar. Parklara terk edilen bircok hayvan ezilme tehlikesiyle de karşı karşıya. Parkta omurleri azami iki ay! Sahiplendiremediklerimiz maalesef hayatını kaybediyor.
Yardıma muhtac bu kadar hayvan varken lutfen petshop veya hayvan satışı yapan diğer yerlerden hayvan satın almayın! Araba alır gibi renk, cins secilmemeli. Bunu durdurmanın tek yolu talep etmemek! Aksi takdirde laboratuvarda uretilmeye devam edecekler.
BİZ ONA, O DA BİZE İYİ GELDİ
Feyza Mehmet, psikolog
Pandemi nedeniyle evden calışıyorum. Fırsat buldukca Moda sahilinde ya da Yoğurtcu Parkı'nda yuruyuş yapıyordum. Bu yuruyuşler zamanla hava almak, hareket etmek yerine parktaki yavru kedileri besleme, onlarla ilgilenme etkinliğine donuştu. Uzun zamandır bir kedi sahiplenmeyi duşunuyorduk. Ama cesaret edemiyorduk. Yavru kediyle ilgilenmek zaman istiyor.
Pandemi bu hayalimizi gercekleştirmek icin muthiş bir fırsat yarattı. Chucky ile karşılaştığımızda ensesinde bir yara vardı. Cok caresiz ve hasta gorunuyordu. Tedavi ettirip aldığımız yere bırakmayı veya sahiplendirmeyi duşunduk. Ancak altı aydır bizimle. Buyuduğunu, sağlığına kavuştuğunu ve mutlu olduğunu gormek, bunun icin emek vermek bizim icin de ruhsal anlamda muthiş iyileştirici bir deneyim oldu. Pandemide biz ona, o da bize iyi geldi. Şimdi ona arkadaş olacak ikinci bir kedi sahipleneceğiz. Bir hayvanla birlikte yaşamak, insana sevgiyi bircok yonuyle yeniden oğretiyor. Herkesin deneyimlemesi gereken bir şey!
Kaynak: Hurriyet