İlk olarak Aralık 2019'da Cin'in Hubei eyaletine bağlı Vuhan kentinde ortaya cıkan ve kısa surede tum dunyayı etkisi altına alan yeni tip koronavirus salgını (Kovid-19) nedeniyle dunya genelinde 1 milyon 519 binden fazla insan hayatını kaybetti, 66 milyona yakın insan olumcul salgına yakalandı. Koronaviruse karşı aşı geliştirme calışmalarında mutlu sona yaklaşılırken, Kanada'da bulunan Simon Fraser Universitesi'nde gorevli unlu bilim insanları Paul Tupper ve Caroline Colijn salgınla ilgili yeni bir araştırma yaptı. Araştırmaya gore, sosyal mesafe kuralına dikkat edilmesi halinde koronavirusun bulaşma ihtimalinin cok az olduğuna dikkat cekildi.
[h=3]FİZİKSEL MESAFE VE MASKENİN ETKİ SEVİYESİ TEST EDİLDİ[/h]Popular Science'de yer alan habere gore bilim insanları Paul Tupper ve Caroline Colijn bir model geliştirip, ceşitli ortam ve koşullarda kullanıldığı zaman fiziksel mesafe, maske veya sosyal baloncukların etki seviyesini test ettiler. Elde edilen sonuclar, 19 Kasım'da PNAS bulteninde sunuldu.

Araştırmacılar yeni calışmada "R olayı" kavramını sunuyorlar. R olayı, bir olaydaki tek bireyden Kovid-19 kapan insanların tahmini sayısını simgeliyor.
Bulaşma yoğunluğu, maruz kalma suresi, bireylerin birbirine olan mesafesi ve karışma derecesi gibi etmenlere bakan araştırmacılar, sonrasında her bir koşulda hangi yontemlerin bulaşı onlemede en etkili olduğunu incelediler.
[h=3]KORONA KAPMA İHTİMALİ SUREYE BAĞLI[/h]Araştırmacılar partiler, yemekler, gece kulupleri, toplu taşıma ve lokantalar gibi bir dizi etkinlikte bildirilen salgın verilerini de calışmaya dahil ettiler. Bilim insanları, kişinin koronavirus kapma olasılığının buyuk oranda bulaş oranı ve suresine bağlı olduğunu soyluyor; yani belli bir ortam veya koşulda gecirilen zaman miktarına.
Etkinlikler yoğun (yuksek bulaş olasılığı) ve doğrusal (duşuk bulaş olasılığı) şeklinde sınıflandırılmış. Yuksek bulaş koşullarının ornekleri arasında barlar, gece kulupleri ve fazla kalabalık iş yerleri bulunurken; duşuk bulaş koşulları arasında maske takılan toplu ulaşım aracları, mesafe uygulanan lokantalar ve dış mekÂn faaliyetleri yer alıyor.
[h=3]EN ETKİLİ YONTEM FİZİKSEL MESAFE[/h]Model, fiziksel mesafenin tum ortam ve koşullarda Kovid-19 bulaşmasını azaltmada en etkili yontem olduğunu fakat sosyal baloncukların etkisinin, bulaş olasılığının yuksek ya da duşuk olmasına bağlı olduğunu one suruyor.
İc mekandaki kalabalık iş yerleri, barlar ve gece kulupleri gibi karışımın meydana geldiği ve bulaş olasılığının yuksek olduğu koşul ve ortamlarda, sert sosyal baloncukların oluşturulması Kovid-19'un yayılımını azaltmaya yardımcı olabilir.
Araştırmacılar sosyal baloncukların; dış mekan faaliyetlerine katılmak, aralıklı iş yerlerinde calışmak veya maske takarak toplu ulaşım aracı kullanmak gibi duşuk bulaş ortamlarında veya karışımın olduğu faaliyetlerde daha duşuk etki gosterdiğini keşfettiler.
Araştırmacılar, maskelerin ve diğer fiziksel bariyerlerin doygunluğa ulaşan, yuksek bulaş ortamlarında (partiler, korolar, lokanta mutfakları, kalabalık iş yerleri, gece kulupleri ve barlar) daha duşuk etki gosterebileceğini; cunku maskeler bulaş oranlarını yarıya indirse bile, bulaş olasılığı (ve bu sebeple enfeksiyon sayısı) uzerinde fazla etki oluşturmayabileceklerini belirtiyor.