Turk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Ortadoğu ve Afrika Daire Başkanı Bulent Korkmaz, Musul'un yeniden inşası icin 15 milyar dolarlık bir butceye ihtiyac duyulduğunu, bununla ilgili duzenlenecek uluslararası bir konferansa Turkiye'nin de ev sahipliği yapabileceğini soyledi.
TİKA Ortadoğu ve Afrika Daire Başkanı Korkmaz'ın onculuğundeki heyet, Irak'ta yaklaşık bir hafta suren geniş kapsamlı calışma ziyareti cercevesinde Bağdat, Necef, Kerbela, Musul, Telafer ve İyaziye'de ceşitli temaslarda bulundu.

Heyet, soz konusu temaslar kapsamında vali, kaymakam, belediye başkanı ve yerel yetkililerle bir araya gelerek, ortak iş birliği konuları ve TİKA'nın katkı sunabileceği alanlara ilişkin detaylı goruş alışverişinde bulundu.
Heyet, Irak'taki temasları sırasında TİKA'nın restorasyon calışmalarının yanı sıra bircok uretim ve gelir getirici projeler konusunda da yetkilileri bilgilendirdi, Selcuklu ve Osmanlı doneminden kalan tarihi mekanlar dahil bircok tarihi alanda incelemelerde bulundu.
TİKA heyeti gercekleştirdiği ziyaretlerde, bolgenin ust duzey yetkilileri ve ileri gelenleri tarafından buyuk ilgiyle karşılanırken, Turkiye'nin Irak ve Irak halkına yonelik yardımlarından dolayı memnuniyet duyguları one cıktı.
Korkmaz, TİKA'nın yaklaşık bir hafta suren Irak temaslarını, ziyaretlerde one cıkan konuları ve Turkiye'nin Irak'a yonelik destek ve yardımlarını AA muhabirine değerlendirdi.
Abdulkadir Geylani Hazretlerinin Kulliyesi'nin TİKA tarafından yapılan restorasyon projesi tamamlandı
Bağdat'taki Abdulkadir Geylani Hazretlerinin Kulliyesi'nin TİKA tarafından yapılan restorasyon projesinin tamamlandığını kaydeden Korkmaz, burada İstanbul'da ozel ustalara hazırlatılmış Puşide olarak adlandırılan kabir ortusu serim torenine katıldıklarını belirtti.
Korkmaz, "Bağdat'taki İmam-ı Azam Hazretlerinin turbesinde devam eden TİKA'nın restorasyon projeleri, Bağdat Turkmen Kardeşlik Ocağı'nda devam eden projeler, diğer projelerimiz ve Bağdat'taki kulturel mirasımızı yerinde gorduk. Ozellikle şu anda Bağdat'taki kalenin icerisinde, Bağdat'taki yerel sanatcıların oluşturduğu fuar alanına ziyarette bulunduk. İnşallah onlara da destekte bulunabilme konusunda gayret edeceğiz." diye konuştu.
"TİKA, butun mezhep ve etnik gruplara eşit yaklaşan bir kalkınma kuruluşu"
Bağdat'taki 2 gunluk programlarının ardından Necef ve Kerbela'ya gectiklerini aktaran Korkmaz, TİKA'nın butun mezhep ve etnik gruplara eşit yaklaşan, ihtiyac sahiplerini onceleyen bir kalkınma kuruluşu olduğunu vurguladı.
Necef ve Kerbela ziyaretlerine ilişkin Korkmaz, şunları aktardı:
"Bizim icin cok onemli olan hem Hazreti Huseyin Efendimiz hem Hazreti Ali Efendimizin turbelerini ziyaret ettik. Sağ olsunlar bizleri orada cok ust duzey mutevelli heyeti başkanlığında karşıladılar, cok guzel ağırladılar. Biz onlara da kalbimizi actık. Turkiye'nin dostluk ve kardeşlik elini onlara da uzatmak istediğimizi, orada ihtiyac her ne ise imkanlarımız ve mevzuatımız el verdiği olcude onları da destekleyeceğimizi ifade ettik. Onlar da bundan cok memnun oldular."
"Hazreti Huseyin Efendimizin turbesinde aynı zamanda bir muze bulunmakta. Muzeyi gezdik, muzecilik anlamında nasıl bir destek verebileceğimiz konusunu istişare ettik." diyen Korkmaz, orada bulunan el yazmalarının korunması konusunda Turkiye'de verilebilecek eğitim ve yerelde oluşturulabilecek atolyeler konusunda istişarelerde bulunduklarını dile getirdi.
"Kerkuk esnafı, Cumhurbaşkanı ve Turk halkına teşekkur duygularını ifade etti"
Korkmaz, Necef ve Kerbela'nın ardından Kerkuk'u ziyaret ettiklerini hatırlatarak, "Kerkuk'te malumunuz Cumhurbaşkanımızın talimatıyla yapmış olduğumuz, yangının ardından hemen hızlıca başlayıp 1,5 yıl icinde tamamladığımız Kerkuk Kayseri Carşısı'nı yerinde ziyaret ettik." dedi.
Buradaki esnafın yapılan calışmalardan cok memnun olduğunu aktaran Korkmaz, Kerkuk esnafının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Turk halkına teşekkur duygularını ifade ettiklerini vurguladı. Korkmaz, sonraki surecte de Kerkuk esnafının yalnız bırakılmayacaklarını ve desteklenmeye devam edileceklerini kendilerine ilettiklerini soyledi.
Korkmaz, Kerkuk Kalesi ve Kışlası ile bir dizi Selcuklu ve Osmanlı Donemi tarihi eserini ziyaret ettiklerini ve buralarda da calışmalar yapmayı arzu ettiklerini dile getirdi.
Kentteki temasları sırasında Kerkuk Valisi Rakan Said ile bir araya geldiklerini belirten Korkmaz, şoyle devam etti:
"Sağ olsunlar bizi cok sıcak karşıladılar. Dunya capında yapmış olduğumuz ceşitli projelerimizden bahsettik. Kendisi cok etkilendi, inşallah benzerlerinin de Kerkuk'e kazandırılması konusunda temennilerini iletti."
"Bir şehrin universitesine yatırım yapmak aslında geleceğine yatırım yapmak gibi"
Musul ziyaretleri kapsamında oncelikle Musul Valisi Necim el-Cuburi ile goruştuklerini kaydeden Korkmaz, Vali'nin kendilerini cok sıcak bir şekilde karşıladığını ve Musul'un sorunlarını ele aldıklarını belirtti.
TİKA'nın Bağdat Ofisi'ndeki koordinator, koordinator yardımcısı ve yerel personelin sık sık ziyaretler duzenleyeceğini aktaran Korkmaz, projelerin olgunlaşmasının akabinde 2021 yılında daha nitelikli katkılarda bulunabileceklerine işaret etti.
Korkmaz, Irak'ın onemli universitelerinden Musul Universitesi'ni ziyaret ettiklerine değinerek, şunları soyledi:
"Sayın rektorle olası iş birliği alanlarından bahsettik. Cok ilgi gosterdi, gercekten bir şehrin universitesine yatırım yapmak aslında geleceğine yatırım yapmak gibi. Cunku orada yetişecek genc nesiller o ulkenin ve şehrin kalkınmasında cok oncu rol oynuyorlar. Dolayısıyla biz de her ulkede olduğu gibi burada da universitelerle iş birliğine cok ozel bir onem atfediyoruz. Bu minvalde inşallah Musul Universitesiyle de proje iş birliğimiz olacak."
"Musul'la ilgili duzenlenecek bir konferansa Turkiye ev sahipliği yapabilir"
Musul'daki temasları kapsamında Sunni vakıf temsilcileriyle de goruştuklerini aktaran Korkmaz, kentin onemli simgelerinden olan ve Nurettin Zengi olarak bilinen Ulu Camii'yi de ziyaret ettiklerini kaydetti.
Korkmaz, kentte yeniden bir canlanmaya şahit olmaktan ayrıca mutlu olduklarını dile getirerek, sozlerini şoyle surdurdu:
"Gercekten DEAŞ teroru nedeniyle cok buyuk bir yıkıntıya maruz kalmış. Ama umarım uluslararası toplumun dunya kultur mirası listesinde yer edinecek bu eserler ve burada yaşayan, onları koruyan insanlar konusunda diğerkamlıklarını gostererek onlara destek olurlar."
Vali Cuburi'nin ifadesine gore Musul'un 15 milyar dolarlık bir butceye ihtiyacı olduğunu anımsatan Korkmaz, bunun cok buyuk bir butce olduğunu ve uluslararası toplumun bu konuda katkı yapmasını umduğunu belirterek, "Hatta bununla ilgili duzenlenecek bir konferansa Turkiye de ev sahipliği yapabilir. Umarım bu turlu bir calışmayla Musul tekrar o parlak şaşaalı gunlerine geri doner." temennisinde bulundu.
Turkmen ic gocmenlerin kaldığı kampların boşaltılması sonrası tedirginlik ve endişe hakim
Korkmaz, Musul programının ardından Telafer ve İyaziye'yi de ziyaret ettiklerini aktararak, "Orada da gercekten cok buyuk bir kardeşlik duygularıyla bize sarılarak, makamlarını bizlere tevdi ederek sıcak davrandılar. Sağ olsun Sayın Kaymakam, Irak parlamentosundaki Sayın Turkmen Milletvekili, belediye yetkilileri ve ihtisas mudurleriyle Kerkuk ve Musul'daki gibi bir araya geldik ve ilk ağızdan oradaki sorunları dinledik." dedi.
Telafer ve İyaziye ziyaretlerine Turkiye'nin diğer kurumlarının Irak'taki temsilciliklerinin de eşlik ettiğini hatırlatan Korkmaz, bu kurumlar icin de ceşitli proje veya proje taleplerinin alınması veya bazı projelerin yerinde ifa edilmesine yonelik fırsat oluştuğuna dikkati cekti.
Korkmaz, Turkmen ic gocmenlerin kaldığı Yahyava ve diğer kampların boşaltılması sonrası evlerine donmeleri istenen İyaziye'deki halkın, buyuk bir tedirginlik ve endişe icerisinde olduklarını vurguladı.
Irak devletinin butun vatandaşlarına eşit bir şekilde davranmasını temenni eden Korkmaz, tıpkı Sincar'a donmesi istenen Ezidilere yapılan yardım ve dikkat gibi Turkmen nufusa da yardımların esirgenmemesini umduğunu dile getirdi.
Korkmaz, Irak'taki temaslarının son durağında Erbil'e donduklerini ve Irak Kurt Bolgesel Yonetimi (IKBY) Etnik ve Dini Oluşumlardan Sorumlu Bakan ve Irak Turkmen Cephesi (ITC) Yurutme Kurulu Uyesi Aydın Maruf'u makamında ziyaret ettiklerini sozlerine ekledi.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Bekir Aydoğan