Bir oyun kolu ile acık dunya oyunu oynadığınızı hayal edin. Yonettiğiniz karakterin yukarıya bakması icin aşağı yon tuşunu mu yoksa yukarı yon tuşunu mu kullanırsınız? “Yukarı bakmak icin yukarı yon tuşunu kullanırım” diyorsanız coğunlukta olduğunuzu soyleyebiliriz. Ancak sayısı hic de azımsanmayacak miktarda oyuncu, yukarı bakmak icin aşağı yon tuşunu kullanıyor. Peki neden?
Fazlasıyla spesifik bir konu olduğundan bazı oyuncuların neden yukarı bakmak icin aşağı yon tuşunu kullandığını kesin bir şekilde acıklayan bir araştırma bulunmuyor. Ancak İngiliz medya kuruluşu The Guardian, bu konuyu merak etti ve alanında uzman norobilimci ve psikologlarla da goruşerek gectiğimiz şubat ayında bu konuda bir makale yayınladı.
[h=2]Hangi yone bakmak icin hangi yon tuşuna bastığınız alışkanlıklarla ilgili olabilir[/h]
Soz konusu makale, neden bazı oyuncuların yukarı bakmak icin aşağı yon tuşunu kullandığı sorusuna iki ayrı yanıt veriyor; alışkanlık ve oyunu algılama bicimi. Soz konusu eğilimin bir alışkanlık olduğunu ifade eden goruşe gore bazı oyuncuların yukarı bakmak icin aşağı yon tuşunu kullanmasının tek nedeni, oynadıkları ilk oyunlar.
Buna gore; oyun oynamaya Flight Simulator, LucasArts X-Wing, Tie-Fighter gibi simulasyon ya da TimeSplitters 2, GoldenEye, Turok gibi varsayılan olarak yukarı bakmak icin aşağı yon tuşunun kullanıldığı oyunlar ile başlayan oyuncular, alışkanlıkları gereği oynadıkları diğer oyunlarda da yonlendirme ayarlarını bu şekilde yapıyorlar. Ancak bu teori, bazı oyuncuların boyle bir alışkanlığa sahip olmasalar bile oyun ayarlarında Y eksenine tersine cevirme isteklerini acıklamadığından tamamen kabul gormuş değil.
[h=2]Oyunu nasıl algılıyorsanız, karakterinizi de o şekilde yonetiyorsunuz[/h]
İkinci teori, yukarı bakmak icin hangi yon tuşunun kullanılacağına, oyunu algılama bicimimizin karar verdiğiniz soyluyor. Şoyle ki; kendini yonettiği karakterin yerine koyan oyuncular, tuşlar ile kadrajı yonettiklerini duşunduklerinden yukarı bakmak icin yukarı yon tuşunu kullanıyorlar.
Yukarı bakmak icin aşağı yon tuşunu kullanan oyuncular ise kendilerini karakterin dışında, onun arkasında ya da uzerinde duran bir yonetici olarak goruyorlar. Bu oyuncular, yukarı bakmak icin karakterin başını geriye yatırması gerektiğini duşunuyorlar ve aşağı yon tuşuna basarak goruntuyu değil karakteri yonetmiş oluyorlar. Karakteri yonlendirmek icin oyun kollarındaki analog cubukları kullanan oyuncular, cubuğu aşağı cektiğinde analogun, başımızı geriye yatırdığımızdakiyle aynı hareketi yaptığını gorebilirler.

Yukarı bakmak icin hangi yon tuşunu kullandığımızın algısal bir farklılık olduğunu one suren teori, buna benzer bir ornek olarak dizustu bilgisayarlardaki dokunmatik yuzeyin kullanımını gosteriyorlar. Karşınızda bir web sayfası olduğunu duşunun. Sayfanın aşağısındaki bir oğeyi gormek icin dokunmatik yuzeyi aşağı mı yoksa yukarı mı kaydırıyorsunuz?
Ekranı yonettiğini duşunen kullanıcılar parmaklarını aşağı kaydırdıklarında goruntunun de aşağı ineceğini duşunerek bu yonde bir kontrol kullanırken, sayfayı yonettiklerini duşunen kullanıcılar sayfanın parmaklarını kaydırdıkları yonde ilerleyeceğini duşunerek aşağıdaki bir oğeye ulaşmak icin parmaklarını yukarı kaydırmayı tercih ederler.