DUZCE Universitesi Muhendislik Fakultesi Cevre Muhendisliği Bolum Başkanı Doc. Dr. Fatih Taşpınar, hava kirliliğinin 'kotu' duzeye ulaştığı kentte birinci kirleticinin fosil atıklar olduğunu belirterek, doğal gaz kullanımının teşvik edilmesi, bolgesel fiyatlandırma yapılması gerektiğini soyledi.
Cevre ve Şehircilik Bakanlığı Hava Kalitesi İzleme İstasyonları verilerine gore, hava kirliliği Duzce'de son 1 haftada 'sağlıksız'dan 'kotu' duzeyine kadar geldi. Kentteki hava kirliliği, vatandaşın yaşam kalitesini de etkiledi. Duzce Universitesi Muhendislik Fakultesi Cevre Muhendisliği Bolum Başkanı Doc. Dr. Fatih Taşpınar, hava kirliği sebepleri ile cozum onerileri hakkında bilgiler verdi. Taşpınar, Duzce'de hava kirliliğinin eski donemlerden bu yana gorulduğune dikkat cekerek, "Duzce'de cok ciddi bir hava kirliliğine maruz kalıyoruz. Hava kirliliği Duzce'de eskiden beri bilinen bir durum. Yeni 2-3 yıllık bir olay değil. Cunku Duzce topoğrafyası olarak atmosferdeki hava karışımlarının, turbulanslar sağlayacak bir yapıya sahip değil. Dolayısıyla canak gibi bir ortam var. Duzce ovası ortada etrafı engebeli ve yuksek araziyle kaplı, dolayısıyla hava akımları kirleticilerinin dağılması ya da seyrelmesini sağlayacak şekilde gercekleşmiyor. Kısacası Duzce cok ruzgar alan bir bolge değil, yıl icinde uzun donem istatistiklere baktığımız zaman yuzde 70 oranında gunler sakin gunler. Aksine cok turbulanslı ortam olması lazım. Dolayısıyla Duzce seyrelmeyen atmosferik yapıya sahip. Duzce'de hava kirliliği tum yıl boyunca gercekleşebilir. Olcumlere bakıldığı zaman değerler gercekten cok kotu durumda. Ozellikle kış aylarında. Partikul madde gerecten cok yuksek. Standart değerlerin 10 katına 20 katına ulaşan donemler oluyor ve bu istatistikler elimizde var. Duzce'de hava kirliliği ile ilgili cok ciddi adımlar atılması lazım." dedi.

'DOĞAL GAZ KULLANIMININ TEŞVİK EDİLMESİ GEREKİYOR' Duzce'de birinci kirleticinin fosil atıklar olduğunu soyleyen Taşpınar, "Kentsel ısınma kaynaklı olarak kullanılan yakıtlar fosil yakıtlardan oluşması. Odun, komur fındık kabuğu gibi ceşitli tarımsal atıkların da kullanıldığını biliyoruz. Bunların kesinlikle doğal gazla değiştirilmesi yani doğal gaza gecilmesi gerekiyor. Burada bir destek olabilir, doğal gaz fiyatlandırılmasında bolgesel destekleme olabilir. Mutlaka doğal gazın teşvik edilmesi lazım. Kış aylarında birinci cozum bu. Biz calışma yaptık. Duzce'de yekunde doğal gaz kullanım oranı yuzde 60'lar civarında. Evlerde doğal gaz var ama kullanılmıyor. Komurlu sobalar ya da ısınma amaclı başka cozumler uretilmiş." dedi. 'İKİNCİ EN ONEMLİ KİRLETİCİ ENDUSTRİYEL KAYNAKLI' Duzce'de kurulan organize sanayi bolgeleri nedeniyle kirlenme oranının endustri kaynaklı olduğuna dikkat ceken Doc. Dr. Taşpınar, şoyle konuştu: "Biz Duzce'de calışma yaptığımızda şunu gorduk. Duzce'de sadece evsel kaynaklı bir hava kirliliği yok. Endustriyel kaynaklı bir kirlilik de var. Duzce ciddi bir endustri bolgesi olma yolunda ilerliyor. Organize sanayi bolgeleri acılıyor. Bunların da hava kirliliğine etkisi var. Duzce atmosferinde olcumler yaptık. Gorduk ki endustriyel kaynakların atmosfere kirletici olarak ulaştığının izlerini bulduk. İz elementler, ağır elementler, atmosferde organik karbon, siyah karbon bulduk. Yani Duzce atmosferinde bir endustriyel kirlilik var. Duzce icindeki endustri tesislerinin cok iyi denetlenmesi, gerekiyorsa online izleme sisteminin kurulması ya da kurdurulması gerekiyor. Gerekiyorsa atmosfer izlemesi yapılması lazım. Bizim bununla ilgili projemiz vardı. Duzce Valiliği'ne sunmuştuk." diye konuştu. 'TRAFİK KAYNAKLI KİRLENMENİN AĞACLANDIRMAYLA ONUNE GECİLEBİLİR'Duzce'de ucuncu ve en onemli kirlenmenin trafik kaynaklı olduğunu soyleyen Taşpınar, "Duzce'de cok ciddi trafik kaynaklı bir hava kirliliği var. Ucuyle ilgili analiz ve olcumlerimizi yaptık. Akademik olarak ucunun de belirtileri bariz olarak ortada. Duzce'de taşıt yuku var. Hem Duzce'nin icinde hem cevre yollarında. Hic Duzce'de endustri olmasa hic hava kirliliği oluşturan evsel yakıtlar kullanılmasa ama taşıt trafiği bu şekilde devam etse inanılmaz derece Duzce'de hava kirliliği oluşuyor. Yol kenarlarındaki toprak parcalarının analizini yaptık. Cok ciddi ağır metal birikimleri bulduk. Duzce'deki taşıt kaynaklı kirliliğe yol kenarları şahitlik yaptı. Taşıt kaynaklı olduğu icin yol guzergahlarında ciddi ağaclandırma yapılması gerekiyor. Ozellikle Duzce ovası icinde duz alanda ağaclandırma ve yeşillendirme calışması yapmak gerekli" dedi.'SABAH VE OĞLE SAATLERİNE KADAR COCUK VE YAŞLILAR SOKAĞA CIKMAMALI' Duzce'de hava kirliliği oranlarının ozellikle sisle birlikte sabah ve oğle saatleri arasında gorulduğunu bu saatler arasında cocuk ve yaşlıların kesinlikle dışarı cıkmaması gerektiği konusunda uyarıda bulunan Taşpınar, şoyle konuştu: "Havanın dağılmadığı atmosfer koşullarında sisle birlikte kesinlikle dışarı cıkmamak lazım. Geniz yanması ondan. Karbonmonoksit ve kukurt dioksit. Bunlar atmosferdeki yanma kaynaklı gazlar. Bunlar su damlacıklarıyla karıştığında suyun PH derecesini duşuren asidik hale gelen gazlar, genizler o yuzden yanıyor. Cunku asitleşme var. Bunlar oğlen saatlerine doğru gidiyor. Bu arada goz gozu gormuyor. Ciddi anlamda yaşlı ve cocukların sabah ile oğlen saatleri arasında dışarıda bulunmaması lazım. Evlerde kapalı ortamlarda bulunmaları lazım." 'HAVADA DOLAŞAN PARTİKUL MADDELER KORONAVİRUS TAŞIYOR OLABİLİR'Duzce'de son donemde artış gosteren koronavirus vakalarının da hava kirliliğinden kaynaklı olabileceğine dikkat ceken Taşpınar, şunları kaydetti: "Partikul madde kirliliği Duzce'de cok fazla. Biliyoruz ki partikul maddeler 10 mikrona kadar atmosferde bulunabiliyor, 20 mikron ve daha fazla partikuller atmosferde duşme eğilimi gosteriyor. 10 mikrona kadar olan partikullerin uzerine gazlar, nem ve virusler, ceşitli mantarlar, sporlar yapışabilir. Yani PM 10 dediğimiz atmosferde ucuculuk gosteren ve hareket edebilen partikullere bir takım kirletici ve virusler yapışabilir bunlar uzerinde transfer olup taşınabilir. Evet bu da koronavirus vakalarının artışına sebep olabilir. İstenmeden ya da bizim bilgimiz dışında virus ya da başka mikroorganizmaları da taşıyabilir. Cunku Duzce'de bir partikul kirliliği var." Taşpınar, Duzce Universitesi'nde geliştirdikleri izleme ve olcum duzeneklerinden bahsederek, "Akıllı hava kirliliği olcme izleme sistemimiz var. Geliştirdiğimiz olcum duzenekleri var. Bunlar cok kaliteli sensorler. Bu sensorlerle gercek zamanlı atmosferde hava kirliğini olcebiliyoruz. Hatta hava kirleticilerinin ust duzeye cıkacakları donemleri algılama sistemi olarak geliştirdiğimiz sistemle daha onceden haber verme imkanına sahibiz. 1 ya da 2 saat oncesinden bunu haber verebiliyoruz." diye konuştu. ?