Ozellikle farklı goz ve sac rengi olan anne - baba adaylarında bebeğin sac ve goz renginin nasıl olacağı en merak edilen konulardan biridir. Tum aile fertleri bebeğin ilk olarak sağlıklı bir şekilde doğmasını, daha sonra ise icten ice kendilerine benzemesini isterler ve bunun en buyuk gostergesi de bebek goz rengi ve sac rengidir. Bebekler genel olarak beklenen goz ve sac rengi ile doğarlar, bazen ise buyuk bir surpriz olabilir.
Bilim insanları uzun yıllardır bebek goz ve sac rengi uzerine gozlemler yapıyorlar. Bu gozlemler sonucu basit bir hesaplama yontemi ortaya cıktı. Anne ve babanın goz ve sac rengi uzerinden yapılan bu hesaplama ile bebeğin sac ve goz rengi nasıl anlaşılır sorusunun yanıtını almak mumkun. Surpriz ihtimali her zaman saklı olsa da, genel bir hesaplama ile cocuğunuzun sac ve goz renginin ne olacağını oğrenebilirsiniz.
[h=2]Bebeğimin goz rengi ne olacak?[/h]
Anne ve babanın kahverengi gozleri varsa; %75 Kahverengi Goz %6,25 Mavi Goz %18,75 Yeşil Goz Anne ve babanın mavi gozleri varsa; %99 Mavi Goz %1 Yeşil Goz %0 Kahverengi Goz Anne ve babanın yeşil gozleri varsa; %75 Yeşil Goz %24 Mavi Goz %1 Kahverengi Goz Anne ve babanın mavi ve kahverengi gozleri varsa; %50 Mavi Goz %50 Kahverengi Goz %0 Yeşil Goz Anne ve babanın yeşil ve kahverengi gozleri varsa; %12,5 Mavi Goz %50 Kahverengi Goz %37,5 Yeşil Goz Anne ve babanın yeşil ve mavi gozleri varsa; %50 Mavi Goz %50 Yeşil Goz %0 Kahverengi Goz [h=2]Bebeklerde goz renkleri nasıl hesaplanıyor?[/h]
İnsanlarda goz renkleri genel olarak mavi, yeşil ve kahverengi olarak 3 temel grupta toplanıyor olsa da farklı tonlarıyla beraber toplamda 23 goz renginden soz edebiliyoruz. Ancak halk arasında ilk goruşte mavi, yeşil ve kahverengi olarak nitelendirildiği icin uc temel goz renginden bahsetmek daha doğru olacaktır.
Bilimsel gozlemler sonucunda her bir goz renginin diğeri uzerinde farklı bir baskınlığı olduğu gorulmuştur. Buna gore anne ve babanın goz renklerinin birbiri uzerindeki baskınlık oranı duşunulerek, doğacak bebeğin hangi goz rengine sahip olacağı hesaplanabiliyor. Uc temel goz renginden mavi, en baskın olan goz rengidir. İkinci en baskın goz rengi kahverengi, en az baskın olan ucuncu goz rengi ise yeşil goz rengidir. Bu duruma gore yapılacak hızlı bir hesaplama ile doğacak bebeğin goz rengi tahmin edilebilir.

Elbette bu noktada unutulmaması gereken bir alel gen faktoru vardır. Anne ve babadan gelen genlerin birleşerek bireydeki geni oluşturması anlamına gelen alel genin icinde baskın olmayan gen de bulunur. Alel gende bulunan baskın olmayan gen, az bir ihtimalle de olsa ortaya cıkabilir. Yani bir bebek, babasının dedesinden almış olduğu baskın olmayan bir gene baskın bir şekilde sahip olabilir.
23 farklı goz renginin sebebi ise uc ana goz rengini oluşturan diğer renk bileşenleridir. Ornek vermek gerekirse; kahverengi renk siyah, kırmızı ve sarıdan, yeşil renk ise mavi ve sarıdan oluşur. Bu bileşenlerin az ve cok olma durumuna gore uc ana goz rengi farklı tonlara sahip olabilmektedir.
[h=2]Bebeklerde goz rengi kacıncı ayda kalıcı olur?[/h]
Yeni doğan tum bebeklerin goz renkleri birbirine benzer şekilde, mavi ve lacivert olarak gorulur. Goz rengini tahmin etme konusunda aldatıcı olabilen bu durumun nedeni, yeni doğan bebeklerin gozlerinde renk hucresi yani pigment olmamasıdır. Yeni doğan bebeğin gozunde gorulen renk yalnızca bir ışık yansımasıdır.
Bebeklerde goz renginden ancak 6. aydan sonra bahsedilebilir. Genel olarak bebeklerde, 6 - 12 aylık donemde bir goz rengi oluşur ve kalıcı hale gelir. Bu donemden sonra istisnalar dışında bebeklerin goz renginde bir değişim gozlenmez. Ozetlemek gerekirse, bir bebeğin goz renginin ne olduğunu kesin olarak anlamak icin 1 yaşını doldurmasını beklemek en doğrusu olacaktır.
[h=2]Bebeğinizin sac rengi ne olacak?[/h]
Tıpkı bebeğin goz renginde olduğu gibi sac renginde de anne ve babanın sac rengi ve bu renklerin birbirine olan baskınlığı uzerinden bir hesaplama yapmak mumkun. İnsan saclarını genel olarak siyah, kahverengi, sarı ve kızıl olarak ayırabiliriz. Elbette aralarında genel ton farkları olacaktır.
Siyah en baskın sac rengi olduğu icin anne ya da babadan birinin sac rengi siyah ise cocuğun sacının siyah olma ihtimali yuksektir. İkinci baskın renk ise kahverengidir. Sarı ve kahverengi sac renklerine sahip anne ve babanın bebeğinin sacının kahverengi olma ihtimali yuksek olsa da, sarı sac ihtimali hic de azımsanmamalıdır.
Bebeğinin sacının sarı olması icin ise tek ihtimal hem annenin hem de babanın sarı saclı olmasıdır. Kızıl, kırmızı, turuncu diyebileceğimiz sac rengi icin baskındır ya da baskın değildir demek zor. Ancak alel gende baskın ya da baskın olmayan bir şekilde bulunuyorsa ve sarı sac geni ile birleşirse daha baskın olacağını soyleyebiliriz.
Genetik bilimci Elisa Cinelli’ye gore insanın sac rengi bebeklikte, cocuklukta, ergenlikte ta ki yetişkin olana kadar gecen surede değişiklik gosterebilir. Acık sarı ya da kızıl saclı doğan bir bebek ilk altı ayda ya da cocukluk ve ergenlik donemimde siyah saclıya donuşebilir. Yani ben kucukken sarışındım diyenler, doğruyu soyluyor olabilirler.
[h=2]Kısaca, bebek goz ve sac rengi nasıl hesaplanır?[/h]
Anlattığımız ayrıntıları ozetlemek gerekirse; goz renginde en baskın renkler sırayla mavi, kahverengi ve yeşildir. Sac renginde en baskın renkler ise sırayla siyah, kahverengi, sarı ve kızıldır. Bebek goz ve sac rengi genel olarak en baskın renge gore şekillenir.
Anne ve babadan gelen genlerin birleşerek bireydeki geni oluşturması anlamına gelen alel gen faktorunu unutmamak gerekiyor. Baskın olmasa da alel gende bulunan goz ve sac rengi genleri nedeniyle bebek goz ve sac renginde her zaman olmasa bile kucuk surprizler ile karşılaşabilirsiniz. Hatta bu surpriz faktorunun iki ya da uc kuşak oncesinden geldiği bile gorulmuştur.
Kız olsun, erkek olsun, mavi gozlu olsun, siyah saclı olsun ama ne olursa olsun ilk once her anne - babanın sağlıklı bir evladı olsun. Anlattığımız basit hesaplama yontemi ile bebeğiniz daha doğmadan goz ve sac rengi nasıl anlaşılır sorusunun yanıtını alabilirsiniz. Genom calışmaları boyle devam ederse belki onumuzdeki yıllarda goz ve sac rengi anne ve baba tarafından secilecek ozellikler haline bile gelebilir.