Günümüzde network kavramı çok geniş bir kavramdır. Bu kavramların içinde birbirinden farklı kavramlar mevcuttur. Birbirinden farklı olan bu kavramlara ise network'e yardımcı olan, işini kolaylaştıran ve olası sorunlara anında çözecek bir kavram vardır. Bu kavram ise ağ protokolleridir. Bu protokoller birbirinden farklı amaçlar ile oluşturulmuş ağ'a yardımcı olan kurallar diyebiliriz.
Bugün de bir ağ protokolünü öğreneceğiz. Bu ağ protokolü bize sanal mac adresi, sanal ağ geçidi, sanal yönlendiriciler ve bu sanal yönlendiricilerde oluşabilecek sorunlarda işlemini durdurmasına engel olan, yönlendiricilerin işini kolaylaştıran ve yedeklemeye yardımcı olan bir ağ protokolü diyebiliriz. Bu protokolün Gateway Load Balancing Protocol (GLBP) adı verilmektedir.
Gateway Load Balancing Protocol (GLBP) Nedir?
Gateway Load Balancing Protocol kısaltılmış hali GLPB, Türkçe karşılığı ise Ağ Geçidi Yük Dengeleme Protokolüdür. Bu ağ protokolü ana bilgisayarlar için sanal ağ geçidi oluşturmanıza yardım eden, oluşturulan sanal ağ geçidin de olası yaşanabilecek yönlendirici problemlerinde ağda ki düzen ve ilerleyişi devam etmesi ve ağda oluşacak sorunlara karşı yedekleme yapması adına Cisco tarafından oluşturmuş yedek yönlendirme ve sanal ağ geçidi protokolüdür.
Bu yedek yönlendirme ve sanal ağ geçidi protokolü HSRP/VRRP gibi sanal yönlendirici ve yedekleme protokolleri içinde birer yardımcı protokoldür diyebiliriz.
HSRP/VRRP gibi sanal yönlendiricler ve sanal yedekleme protokollerinde ki mantık şudur,
Ağda kaç tane sanal yönlendirici olursa olsun hiç fark etmez yönlendirme işlemi sadece bir sanal yönlendirici ile çalışır. Bu da yönlendirici için fazla yük sebebiyetini verebilir ve ağda sorun yaşanabilir.
GLBP'nin diğer sanal protokollerinden en büyük farkı ise,
Ağda de kaç tane sanal yönlendirici görev yapıyor ise o yönlendiricilere eşit bir biçimde yönlendirme görevi verir. Bu sebep ile ağda bulunan sanal yönlendiriciler eşit sayıda yönlendirme işlemi yapar, böylece yönlendiriciler de ki yükü eşit bir biçimde dağıtmıştır. (dengelemiştir)
GLBP Protokolünün Çalışma Mantığı
GLBP protokolü çalışırken tek bir Ip adresi kullanır. Mac adresini ise Ip adresi aksine birden fazla mac adresi kullanarak yönlendiricilerde yük dengelemesini sağlamaya çalışmaktadır. GLPB protokolünü başlattığınız andan itibaren ağa bağlı tüm cihazlara AVG (Active Virtual Gateway/ Aktif Sanal Ağ Geçidi) seçmesi gerekmektedir. Seçim olduktan sonra AVG dahil tüm cihazlar birer AVF (Active Virtual Forwarder/Aktif Sanal İletici) olacaktır. Böylece ağa bağlı olan bilgisayar Arp protokole Arp isteği istediğinde sanal ağ geçinde bulunan ileticiler yolu ile sanal mac adresleri yollayacaktır.
GLPB protokolünde AVG içinde üç tane grup mevcuttur. Bunlar aktif sanal yönlendiriciler (Active Virtual Router) diğer grup, bekleme grubu ve aktif sanal taşıyıcı grubudur. (Active Virtual Forwader)
Aktif sanal yönlendiriciler, ağda ki yönlendirme işlemini yapmaktadır. Bekleme grubu ise olası bir sorunda devreye girecek yedek AVG'lerdir. Aktif yönlendiriciler yük dengelemesini ve yönlendirme işlemi yaparken aynı zamanda bekleme grubuna belli süreli aralıklarla paket yollanmaktadır. Eğer aktif yönlendiriciler bekleme grubuna ayarlanan sürede bir paket göndermez ise o AVG'lerde problem olduğundan şüphelenen protokol bekleme grubunda ki yedek yönlendiricileri devreye sokacak ve yönlendirme işlemi devam edecektir. Bu işlem gerçekleşirken aktif yönlendiriciler bekleme grubuna, bekleme grubunda ki yönlendiriciler ise aktif yönlendiriciler grubuna geçecektir.
Aktif sanal yönlendiriciler diğer grup üyelerine birbirinden farklı mac adresi vermektedir. Mac adresi verilen grupların amacı yönlendiriciler tarafından gönderilen ARP paketlerini vermek ve yük dengelemesinden sorumludur. Bu işlemler verilen mac adresleri ile yapılmaktadır. Bu amaç için çalışan bu gruba ise aktif sanal taşıyıcı (Active Virtual Forwader) adı verilmektedir.
GLBP Protokolünün Çalışma Mantığına Bir Örnek
GLPB İle Yük Dengeleme Yöntemleri
GLPB protokolünde yapılandırma/konfigürasyon özelliği mevcuttur. Bu özellik sebebi ile protokolde ki dengeleme işlemi için birbirinden farklı yöntemler de bulunmaktadır. Genellikle 3 tane meşhur dengeleme yöntemi vardır. Şimdi bunları görelim.
Round-Robin
Bu yöntemde bir tane AVG bulunurken üç tane de AVF bulunmaktadır. AVG, AVF 1, AVF 2 ve AVF 3'ün mac adreslerini ağa dağıtmaktadır.
Host Dependent (Ana Bilgisayara Bağlama)
Yerel ağda birden fazla bilgisayar olabilmektedir. Bu bilgisayarlardan birini protokole ana bilgisayar olarak tanıtmak gerekir. Protokole ana bilgisayar tanıtıldıktan sonra aktif olduğu süre boyunca yani bilgisayar açık olduğu sürece AVF'de bulunan sanal maç adresini kullanabilir. Böylece geçici olarak mac adresi değiştirmiş olabilmektedir.
Weighted ( Ağırlıklı)
Bu yöntem ise GLPB protokolünde AVF'ler eşit bir biçimde çalışmaktadır. Bazı AVF'lere ağırlık vererek diğer AVF'lere göre ağ trafiğinde daha fazla iletme işlemi yapacaktır.
GLPB Protokolünün Avantajları
Ağ trafiğinin yoğunluğunu azaltır ve yönetimsel performansını yükseltir.
Yük dengeleme işlemi otomatik olarak yapılır. Herhangi bir sorunda manuel bir biçimde yapmaktan ise otomatik olarak sorun çözülecektir. Böylece hem vakitten tasarruf edilir hem de yorumlamış olursunuz.
Sanal Ağ geçidinde herhangi bir sorun oluştuğunda GLBP protokolü anında devreye girer ve ağ iletimini sanki hiçbir şey olmamış gibi sanal yönlendiriciler ile yönlendirmeye devam eder.
Ağ hızınıza çok etki etmez çünkü sistem de ki alanlardan çok az alana etki etmektedir.
Eski ağlar ve yeni tür ağlara (her iki nesile) uygundur.
Protokolü yapılandırma yapabilir ve bu yapılandırmayı yapmak kolay ve basittir.
Sanal yönlendirici sayısı ne kadar olursa olsun protokol dengeleme işlemi yapacağı için tüm yönlendiricilere eşitleme yapacaktır ama konfigürasyon yapar iseniz dengeleme işlemini bozabilirsiniz.
GLPB protokolü bize önemli derecede fayda sağlamaktadır. Bunlardan bazılarını ağ geçidine, zamandan tasarrufa, eski ve yeni türlere uyumlu gibi bir sürü örnek verebiliriz ama aralarından en önemlisi ise bize zamandan tasarruf etmemize faydası dokunuyor. Bu yüzden GLBP protokolü gün geçtikte ünü gitgide artıyor ve bu gidişle artması devam edecek gibi görünüyor.