Yaşar Universitesi Ekonomi Bolumu Dr. Oğretim Uyesi Serpil Kahraman, salgının başlangıcından bu yana değişen tuketim alışkanlıklarına dikkat cekerek, bu surecte ozellikle gelir-tuketim dengesini gozeterek ekonomik kararlar almanın onemini vurguladı. Bu kapsamda, pandemide internetten ve temassız alışveriş arttı, elektrik-elektronik ve bilgisayar harcamalarında buyuk artış yaşandı.
Yaşar Universitesi Ekonomi Bolumu Dr. Oğretim Uyesi Serpil Kahraman, pandemi surecinde toplam tuketim harcamalarının azalmadığını; ancak tuketim kalemlerinin yon değiştirdiğini belirterek, "Başlangıcta gıda ve buna bağlı olarak artan market alışverişi gibi zorunlu tuketim kalemlerine yonelen harcamaların, 13 Mart-28 Ağustos 2020 doneminde bir onceki yılın aynı donemine gore yuzde 77 ile en fazla elektrik-elektronik ve bilgisayarda, yuzde 42 ile de market ve alışveriş merkezleri harcamalarında arttığını goruyoruz" dedi.

Yaşar Universitesi İşletme Fakultesi Ekonomi Bolumu Dr. Oğretim Uyesi Serpil Kahraman, "Covid-19 sureciyle birlikte aslında yeni bir dunya duzenine gecildi. Bu surecte yeniden yapılanan ve hatta kimi zaman pandemi onlemlerine yon veren alan, kuşkusuz ekonomi oldu. Ulkeler, bu donemde temelde biraz daha dışa kapalı ekonomi politikaları belirleyerek yeni duzene uyumlanırken vatandaşların da ekonomik kararları değişti" diyerek pandeminin başlangıc noktasından gunumuze tuketim yonlu davranışlarımızın nasıl değiştiğini anlattı.
En fazla artış elektrik-elektronik ve bilgisayar harcamalarında
Serpil Kahraman, pandemi surecinde toplam tuketim harcamalarının azalmadığını; ancak tuketim kalemlerinin yon değiştirdiğini belirterek, "Turkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı'nın (TEPAV) araştırma raporuna gore; pandeminin başlangıcı olan 13-20 Mart haftasında tahmin edileceği uzere gıda ve buna bağlı olarak artan market alışverişi gibi zorunlu tuketim kalemlerine yonelen harcamaların, 3 Nisan haftasında yeniden sınırlı duzeyde artsa da akabindeki surecte harcama kalemlerinin ilk etapta mobilya ve aksesuar, elektrik-elektronik aletler başta olmak uzere onlemlerin esnetilmesiyle de seyahat, restoran gibi kalemlere yonlendiği goruluyor. 13 Mart-28 Ağustos 2020 doneminde bir onceki yılın aynı donemine gore yuzde 77 ile en fazla artış elektrik-elektronik ve bilgisayar, akabinde sırasıyla yuzde 42'yle market ve alışveriş merkezleri, yuzde 31 ile muteahhit işleri, yuzde 26'yla yapı malzemeleri olup en fazla azalış gorulen kalemler ise tahmin edileceği uzere yuzde 63'le havayolları, yuzde 58 ile seyahat acenteleri/taşımacılık ve yuzde 54'le de konaklama ve hizmet sektoru" diyerek tuketim alışkanlıklarındaki yaşanan değişimi aktardı.
Temassız odeme ve internetten alışveriş arttı
Ote yandan, internet tabanlı alışverişlerde artış kaydedildiğini ifade eden Kahraman, "Pandemi başlangıc surecinde 'Evde kal' uyarılarıyla birlikte haliyle online ve banka/kredi kartlı işlemlerde doğal olarak artış kaydedilmişti. Bankalararası Kart Merkezi'nin (BKM) verilerine gore; bu yılın ilk 9 ayında toplam kartlı odeme tutarı gecen yılın aynı donemine gore yuzde 15 artarak 819,6 milyar TL oldu. Kredi kartı ile yapılan odemeler ise yılın ilk 9 ayında, gecen yılın aynı donemine gore yuzde 11 artarak 685,3 milyar TL olurken banka kartı ile yapılan odemeler de yuzde 38 artışla 129 Milyar TL olarak gercekleşti. Mikro odemeler icin kritik onem taşıyan temassız odemeler yaygınlaşmaya devam ederken 2020 Eylul sonu itibarıyla temassız kredi kartlarının toplam kredi kartları icindeki payı yuzde 58'e ulaştı; temassız odeme kabul eden terminallerin oranı da yuzde 73 olarak gercekleşti. 2020'nin ilk 9 aylık doneminde, temassız odeme adedi gecen yılın 3,5 katına cıkarak 1,1 milyara ulaşırken internet uzerinden gercekleşen kartlı odemelerin toplam kartlı odemeler icerisindeki payı ise yuzde 21 oldu. İnternetten yapılan kartlı odeme işlemlerinde ise yerli kartların yurt ici kullanımı verilerine gore; işlem adedi 1 Mart - 30 Eylul 2020 doneminde bir onceki yılın aynı donemine oranla yuzde 12,76 artışla toplam 1 milyar 36 milyon 404 bin 781'e ulaştı. Aynı donemdeki işlem tutarı ise gecen yılın aynı donemine gore yuzde 16,47'lik artışla 305 milyar 779 milyon 390 bin TL'ye ulaştı" diye konuştu. - İZMİR
Kaynak: İhlas Haber Ajansı