TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Hakan Cavuşoğlu ve beraberindeki heyet, Ermenistan tarafından Azerbaycan'ın Gence kentinde vurulan sivil yerleşim alanlarını ziyaret ederek incelemelerde bulundu. Cavuşoğlu yaptığı acıklamada, "Ermenistan savaş sucu işleyerek sivilleri hedef almıştır" dedi.
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Hakan Cavuşoğlu ve beraberindeki heyet, ceşitli temaslarda bulunmak ve Ermenistan'ın hedef aldığı sivil yerleşim yerlerinde incelemelerde bulunup rapor hazırlamak uzere Azerbaycan'a geldi. Komisyon Başkanı Cavuşoğlu ve beraberindeki heyet, temasların ilk gununde Azerbaycan Cumhuriyeti Başsavcısı Sayın Kamran Aliyev ile goruştu. Başkan Cavuşoğlu ve heyet goruşmenin ardından 17 Ekim'de Ermenistan tarafından sivillerin hedef alındığı Gence şehrinde fuze atılan sivil yerleşim alanına karanfil bıraktıktan sonra incelemelerde bulunarak saldırıda hayatını kaybeden insanların ailelerinin yanı sıra yaralılarla da bir araya geldi.

"Ermenistan'ın Azerbaycan'a saldırılarıyla, ortaya cıkan hak ihlallerinin araştırılması alt komisyon kurduk"
Gence'deki incelemeleri sırasında gazetecilere acıklamalarda bulunan TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Cavuşoğlu, "Değerli basın mensupları, 27 Eylul tarihinden itibaren burada cok zor şartlar altında hakikatleri dunyaya aktarmak gibi bir gorev ustlendiniz. Bu vesileyle sizleri tebrik ederek, teşekkur ederim. TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu bunyesinde Ermenistan'ın Azerbaycan'a saldırılarıyla, ortaya cıkan hak ihlallerinin araştırılması alt komisyonunu kurduk. Bu komisyon dun akşam itibarıyla Azerbaycan temaslarına, calışmalarına başlamış oluyoruz. Komisyonuz TBMM'de kanun ile kurulmuş tek komisyondur. Komisyonumuzun gerek yurt icinde gerekse yurt dışında uluslararası alanda ortaya cıkan insan hakları ihlallerini incelemek, tespitler yapmak, raporlar hazırlamak ve bunları uluslararası formlarda dile getirmek gibi bir gorevi de vardır. Kanunun 4'uncu maddesi uyarınca bugun Azerbaycan'da yapmış olduğumuz calışmalar işte tam bu anlamda burada meydana gelen hak ihlallerinin araştırılması, incelenmesi ve bir rapora bağlanması gereğiyle ilgilidir" dedi.
Komisyon Başkanı Cavuşoğlu, "Değerli basın mensupları hem Lahey Antlaşması hem 1949 tarihinde imzalanan Cenevre Sozleşmeleri ve yine daha sonra 1977 yılında Cenevre Sozleşmesine ilave olarak imzalanan ek 1 nolu protokol ve bircok sayıda antlaşmalar gereğince bir uluslararası catışma surecinde devletler kullanacakları yontem ve silahlar bakımından sınırsız tercih hakkına sahip değildir. Askeri gereklilikler ile insani munazaralar arasında bir denge olması gerekmektedir. Yaklaşık 30 yıla varan Karabağ bolgesi ve etrafındaki 7 reyonun işgali sureci ve son olarak 12 Temmuz akabinde 27 Temmuz'da Ermenistan tarafından başlatılan saldırılar neticesinde Azerbaycan ordusu da işgal altında olan topraklarını işgalden kurtarmak icin girişim başlatmıştır" diye konuştu.
Catışmaların daha cok Karabağ bolgesi denilen işgal altındaki topraklarda gercekleştiğini ve Azerbaycan sınırları icerisinde catışmalar yaşandığını hatırlatan Cavuşoğlu, "Buyuk bir guven icerisinde sivillerin yaşadığı bolgelere Ermenistan sınırları icerisinden fuzeler atılmış, bombalar atılmış saldırlar duzenlenmiştir" ifadelerini kullandı.
Ermenistan'ın sivilleri hedef aldığını belirten Cavuşoğlu, "Değerli arkadaşlar, Cenevre sozleşmelerinin 4. nolu protokolu gereği herhangi bir uluslararası catışma surecinde bir devletin savaşa taraf olmayan sivil halkın yaşadığı yerleri bombalaması suc sayılmış, suc olarak duzenlenmiştir. Bu bakımdan Ermenistan sınırları icerisinde askeri gereklilik olmaksızın sivil hayatın rutin bir şekilde devam ettiği bir yere, Genceye, Berde'ye, Terter gibi alanlara saldırması savaş sucudur. Burada cocuklar, yaşlılar, gencler hatta ve hatta Ermenistan uyruklu kişilerin dahi mağduriyete uğradığı, hayatını kaybettiğini hepimiz biliyoruz ve surec icerisinde bunları yaşadık. Bu bakımdan Ermenistan'ın bu bolgelere gercekleştirmiş olduğu taammuden bilerek ve isteyerek gercekleştirmiş olduğu bu cinayetler insanlığa karşı suc vasfındadır" şeklinde konuştu.
Uluslararası mahkemelerin 2. Dunya Savaşı'ndan sonra sivilleri hedef alanları cezalandırıldığını belirten Komisyon Başkanı Cavuşoğlu, "Uluslararası toplum ozellikle 2. Dunya Savaşından sonra ve son yıllarda Balkanlar'da yaşanan savaşlardan sonra bu tur savaşlarda, uluslararası catışmalarda sivil insanların hayatını kaybetmesini onlemek, sivil insanların guven icerisinde yaşamını surdurmelerini sağlamak uzere caydırıcı olması ve sucluların cezalandırılması icin belli mekanizmaları devreye sokmuştur" dedi.
2. Dunya Savaşından sonra Birleşmiş Milletler tarafından oluşturulan Numberg Mahkemesiyle, Tokyo Mahkemelerinin savaş suclularını cezalandırarak yargıladığını hatırlatan Cavuşoğlu, "Aynı şekilde eski Yugoslavya icin kurulan uluslararası ceza mahkemesinde kimi Sırp yoneticilerin ve savaş suclularının yargılandığını ve cezalandırıldığını biliyoruz. Yine Birleşmiş Milletler Ruanda'da Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemelerini kurmuş ve orada yaşanan savaş suclarıyla ilgili olarak yargılamalar devam ediyor. Nihayetinde son olarak 1998 yılında imzalanan Roma statusuyle beraber kalıcı yetkili bir uluslararası ceza mahkemesi kurulmuştur. 117 ulke bu uluslararası maskesinin statusune taraf olmuştur ancak Ermenistan ve Azerbaycan bu statuye taraf değildir" diye konuştu.
Cavuşoğlu, "Dolayısıyla uluslararası ceza mahkemesi, savcılığı bir soruşturma başlatamıyor. Aynı şekilde taraf Azerbaycan'da burada bir muracaatta, başvuruda bulunamıyor. Bunun tek istisnası vardır. O istisnada Birleşmiş Milletler tarafından uluslararası ceza mahkemesinin gorevlendirilmesi istisnasıdır. Şimdi beklentimiz bizim burada işlenen bu insanlığa karşı suclar nedeniyle, bu sucları lider bazında planlayanda dahil olmak uzere, tetiği ceken, duğmeye basan, organizasyon icerisinde kim varsa adaletin onune cıkarılarak yargılanması ve hak ettiği cezaya da carptırılmasıdır. Bu aynı zamanda burada bekleyen mağdurların yureğini serinletebileceği gibi bundan sonra bu kabir sucların işlenmemesi icin caydırıcı bir onlem olacaktır" diye konuştu.
Komisyon Başkanı Cavuşoğlu, "Değerli arkadaşlar burada yaşanan insanlığa karşı işlenen sucların gercekleştiği esnada biz dilerdik ki uluslararası toplum, Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi, Avrupa Parlementosu tam da bugun bizim yapmakta olduklarımızı buraya gelerek yapsınlar, gerekli raporları tanzim edip bu noktada adım atsınlar. Maalesef yaşanan surec bize gosterdi ki bircok alanda olduğu gibi Ermenistan'ın Azerbaycan'a donuk saldırıyla insanlığa karşı işlenen suclar karşısında ne yazık ki bu kurumsal yapılar harekete gecmemişler, adeta gormezden gelmişlerdir" diyerek AB ve BM'ye eleştiride bulundu.
Cavuşoğlu, "Biz de bunu nazara alarak onların yapmayarak ihmal ettiğini yasama organımızın butun siyasi partilerinden muteşekkil her partinin uye barındırdığı bu komisyonla burada yaşamları kayıt altına almak, gelecek nesillere bir ibret vesikası bırakmak ve elbette sucluların cezalandırılması icin bir on ayak olması bakımından bu raporu hazırlayarak meclis başkanlığımıza sunacağız. Şimdi burada biraz sonra malumunuz Gence'de 26 sivil, cocuk, hayatını kaybederek şehit olmuştur. Onların yakınlarıyla bire bir temas sağlayarak olayın oluş şekli, meydana geldiği saat, yer ve vefat edenler konusunda kendilerinin bilgisini alacağız ve calışmamızı yarın itibarıyla Berde ve Terter'de surdureceğiz. Akabinde Baku'ye donecek ve orada temaslarımızı tamamlayarak Turkiye'ye yurda doneceğiz. Bu vesileyle katkı veren tum komisyon uyesi arkadaşlarıma, Meclis Başkanımıza ve Cumhurbaşkanımıza cok teşekkur ediyorum" diyerek sozlerini noktaladı.
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Hakan Cavuşoğlu ve beraberindeki heyetin yarın Berde ve Terter kentini ziyaret ettikten sonra temaslarına Baku'de devam edeceği belirtildi. - GENCE
Kaynak: İhlas Haber Ajansı