Libya'da askeri heyetlerin imzaladığı ateşkes anlaşmasının ardından siyasi heyetler de goruşmelerin beşinci gununde secim tarihi uzerinde anlaştı: 24 Aralık 2021'de parlamento ve başkanlık secimleri yapacak.
Acıklamayı Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri'nin Libya Ozel Temsilcisi Stephanie Williams yaptı.
9 Kasım'dan bu yana BM onculuğunde Tunus'ta surdurulen muzakerelere 2014'ten beri ulkede savaşan tarafların siyasi temsilcilerinin yanı sıra tum bolgelerden yerel liderlerle birlikte 75 temsilci katılıyor. Bu anlamda Tunus'ta oluşturulan Libya Siyasi Diyalog Forumu, yabancı ulkelerin doğrudan masada olmadığı ve Libya'dan en geniş kapsamı katılımcının yer aldığı oluşum oldu.

Williams, geciş donemini yonetmek uzere yeni bir Başkanlık Konseyi ve yurutme organı kurulmasının planlandığını belirtti. Başkanlık Konseyi ya da yurutmeyi ustlenecek hukumetin sadece yetkilerinin ve gorevlerinin ele alındığını acıklayan Williams, bu yapılarda yer alacak isimlerin henuz goruşulmediğini soyledi.
2014'ten beri suren ic savaşın tarafları, bu yılın başından beri ateşkes icin Moskova, Berlin gibi başkentlerde ateşkes goruşmeleri yapmış ancak başarısız olmuştu.
Trablus'taki Ulusal Mutabakat Hukumeti'ne (UMH) bağlı ordunun bir yıldır suren Trablus kuşatmasına son vermesi ve Halife Hafter'e bağlı Libya Ulusal Ordusu'nun geri cekilmesi sonrası, iki taraf arasındaki temas attı.
İki tarafın da buyuk onem verdiği Sirte şehri cephe hattı olduğunda, goruşmeler somut sonuclar doğurmaya başladı. Hafter'in kontrolundeki Sirte ve Jufra kentlerinin silahsızlandırılmış bolge ilan edilmesi, 7 aydan fazladır askıda olan petrol uretiminin yeniden başlatılması, 2021'de secimler yapılması ve yabancı gucler ile paralı savaşcıların ulke topraklarından ayrılması da şartlarını iki taraf da kabul ettiğinde, 21 Ağustos'ta ateşkes ilan edilmişti.
Ardından 23 Ekim'de UMH'nin askeri kanadı ve Libya Ulusal Ordusu'ndan beşer temsilcinin katılımıyla oluşturulan 5+5 Libya Ortak Askeri Komisyonu, yine BM ve Stephanie Williams arabuluculuğunda Cenevre'de ateşkesi kalıcı hale getiren anlaşmayı imzaladı.
Bu sırada ulkedeki petrol sahaları da yeniden calışmaya başlamıştı. Anlaşma imzalandıktan sonra acılan petrol sahalarının sayısı arttı. Ulkenin doğusu ve batısı arasında ucuşlar yeniden başladı.




[h=3]Sarrac'ın istifası yeniden gundeme gelecek mi?[/h]Goruşmeler surerken 17 Eylul'de UMH'nin Başbakanı Fayez el Sarrac, Ekim ayı sonunda gorevi ulkeyi secime goturecek geciş yonetimine devrederek bırakacağını acıkladı.
Sarrac bu acıklamayı yaptığında yeni secim tarihinin Ekim ayı sonuna kadar netleşmesi bekleniyordu.
Turkiye ve Katar'ın destek verdiği Sarrac, daha sonra istifa kararını ertelediğini duyurdu. 30 Ekim'de bir acıklama yapan Sarrac, muzakere sureci sonuclanana ve Trablus'taki meclis yeni bir hukumet oluşturana kadar gorevde kalacağını duyurdu.
Muzakere masasında yeni secim tarihinin belirlenmesinin ardından geciş sureciyle ilgili ayrıntıların ve ulkeyi secime goturecek yurutme organlarının da netleşmesi bekleniyor. Ardından Sarrac'ın istifası yeniden gundeme gelebilir.
Ulkede Turkiye'nin danışmanlık ve eğitim gorevi yuruttuğunu acıkladığı Turk askerleri ve Suriyeli savaşcılarla birlikte, Hafter'e destek veren Birleşik Arap Emirlikleri'nin maddi desteğiyle gonderilen Rus Wagner grubunun paralı askerleri var.
Hafter'e destek veren Mısır'ın da Sudan'dan ulkeye giden paralı askerlerin gecişine destek verdiği biliniyor.




[h=3]Libya'da daha once de secime gidildi[/h]2011'de ayaklanmalar sonrası on yıllardır iktidarda olan Muammer Kaddafi'nin devrilmesi sonrası ulkede siyasi karmaşa surdu.
2014'te yapılan secimlerde Temsilciler Meclisi oluşturulmuş, ancak bir onceki yonetim organı Genel Ulusal Konsey secim sonuclarını tanımayarak Trablus'u kuşatmıştı. Temsilciler Meclisi uyeleri Tobruk'a kacarak meclisi burada yeniden ilan etti.
Aralık 2015'te Fas'ın Suheyrat kentinde imzalanan anlaşmayla Temsilciler Meclisi yasama organı olarak belirlendi ve Ulusal Mutabakat Hukumeti oluşturuldu. Mart 2016'da UMH, iki taraftan da guvenoyu alarak Trablus'ta calışmaya başladı.
Ancak 2014'te Mısır'ın desteğiyle Bingazi'de Torbuk'taki yurutme organına bağlı ordusuyla ulkenin batısına doğru ilerleyen ve geniş topraklarını hakimiyetine alan Halife Hafter'in ilerleyişi surunce, Temsilciler Meclisi UMH'den desteğini cekti.
Ulke o tarihten bu yana doğu ve guneyinde buyuk bir bolgeyi kontrol eden Hafter ile Tobruk'taki Temsilcisi ve Trablus'taki UMH arasında adeta ikiye bolunmuş durumda.
İki ordu ve iki meclisin dışında ulkede iki de Merkez Bankası var.
Hafter, Nisan 2019'da Trablus'a yonelik operasyon başlattığını duyurdu. Şehrin sınırlarına geldiği sırada, 2019 sonunda Turkiye'nin UMH'ye desteği başladı ve Hafter bircok bolgede guc kaybederek geri cekildi. Hafter, Mayıs ayında resmen geri cekildiğini acıkladı.
O tarihe kadar Rusya, Turkiye, Avrupa ulkeleri ve BM onculuğunde yurutulen muzakere masalarında Hafter cekimser davrandı. Haziran 2020 sonrasında ateşkes cağrılarını yapan Hafter'in kendisi oldu.