KUALA Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, Guney Cin Denizi'ndeki anlaşmazlıklara dair Lahey'deki Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nin Filipinler lehine aldığı kararlara Cin'in saygı duyması gerektiğini soyledi.
Guneydoğu Asya Ulkeleri Birliği'nin (ASEAN) 37. Liderler Zirvesi'nde konuşan Filipinler Devlet Başkanı Duterte, Guney Cin Denizi'nde Cin'in hakimiyet iddialarına dair değerlendirmelerde bulundu.
2016'da Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nin, Cin'in Guney Cin Denizi'nde 9 kesik cizgili haritayla bolgenin yaklaşık yuzde 80'i uzerinde hak iddia etmesini yasa dışı bulmasına yonelik kararını hatırlatarak, "Alınan karar uluslararası hukukun bir parcasıdır. Hicbir ulke bu konudaki uluslararası mahkeme kararını gormezden gelemez." dedi.

Duterte, Filipinler'in diğer ASEAN ulkeleri gibi Guney Cin Denizi'ni barış ve istikrar denizi haline getirmekte kararlı olduğunu belirtti ve "Guney Cin Denizi'ndeki davranış ve protokol kurallarını sağlam ve etkili kılma cabalarından taviz vermeyeceğiz." diye konuştu.
Yeni tip koronavirus (Kovid-19) salgınına değinen Duterte, yaklaşık bir sene boyunca halkın sağlık guvenliğini koruma konusunda Filipinler'in buyuk mucadeleler verdiğine dikkati cekerek, "Sağlık guvenliği en oncelikli gundemimizdir. Bolge ulkeleri olarak sağlık sistemimizi guclendirmeli, tıbbi ekipman ve teknoloji alanında ilerlemeli ve salgın gibi acil durumlarda etkili mudahale yapabilecek duruma gelmeliyiz." ifadelerini kullandı.
Duterte, zirve kapsamında pazar gunu imzalanması beklenen Bolgesel Kapsamlı Ekonomik İşbirliği (RCEP) sozleşmesini de olumlu karşıladığını vurguladı ve uzun suren muzakerelerin ardından ASEAN'ın, sozleşmeyi imzalamak uzere mutabakata varmasından memnuniyet duyduğunu ifade etti.
Guney Cin Denizi Anlaşmazlığı
Cin, 1947'de yayımladığı haritayla egemenlik ihtilaflarının yaşandığı Guney Cin Denizi'nin yuzde 80'i uzerinde hak iddiasında bulunurken, yeraltı kaynakları acısından zengin bolgede başta Filipinler olmak uzere aralarında Vietnam, Brunei ve Malezya'nın da bulunduğu komşu ulkelerle egemenlik tartışmaları yaşıyor.
Pekin yonetiminin Guney Cin Denizi'ndeki adalara us inşa ederek egemenlik hakkı iddiasına, bolge ulkelerinin yanı sıra ABD de karşı cıkıyor.
Uluslararası kamuoyunda "Paracel" ve "Spratly" olarak bilinen takım adalar, Vietnam tarafından "Hoang Sa" ve "Truong Sa", Cin tarafından ise "Şişa" ve "Nanşa Cundao" olarak adlandırılıyor.
Uluslararası Tahkim Mahkemesi, 2016'da Filipinler'in başvurusuyla Cin'in, Guney Cin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal zemini olmadığına karar vermişti.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Omer Faruk Yıldız