Anadolu'da nesli tukendiği duşunulen, Trabzon'da yorgun halde bulunduktan sonra doğaya salınan yakalı toy kuşu; Yozgat'ta vurulmuş halde olu bulundu. Peki, yakalı toy kuşu nedir? Yakalı toy kuşu ozellikleri nelerdir?
[h=3]YAKALI TOYKUŞU OZELLİKLERİ[/h]Bilimsel adı: Chlamydotis undulata
Korunma durumu: Hassas (Soyu Azalan)
Kutle: 1,5 kg Encyclopedia of Life
Ust sınıf: Chlamydotis
Takson Basamağı: Tur

Yakalı Toy, turun Latince adından gelmektedir. Chlamy: Yakalı, kurk yakası ve otis: Toy kuşu anlamındadır. İngilizce adı Houbara, Arapca adından alınmıştır.
Dunya dağılımı: Turkiye dışında Azerbaycan; Rusya Federasyonu; Ermenistan; Turkistan (Kazakistan, Moğolistan, Ozbekistan, cikistan, Turkmenistan) ve Guney Asya (Afganistan, Pakistan, Hndistan, Bhutan; Nepal; Cin); Ortadoğu (İran, Irak, Suriye, İsrail, Filistin, Urdun, Katar, Kuveyt, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Umman ve Yemen), Kuzey Afrika (Mısır; Libya, Cezayir, Tunus, Moritanya, Fas, Kanarya Adaları (İspanya))da doğal dağılım gosterir. Avrupa (Malta, İtalya, Fransa, Portekiz, İsvicre, Hollanda, Belcika, İngiltere, Almanya, Polonya, Slovenya, Cek Cumhuriyeti, Slovakya, Danimarka, Finlandiya, İsvec, Litvanya, Ukrayna, Romanya ve Yunanistan), Sudan, Lubnan ve Kıbrıs`ta ise tesadufi (rastlantı) kayıtları vardır.
Son zamanlarda Guneydoğu Asyadaki populasyonları, onceleri Ch. undulatanın altturu sayılan Ch. macqueenii adıyla ayrı tur yapılmıştır. Bu durumda Turkiye icin Ch. undulata değil, Ch. macqueenii adı kullanılmalıdır. Bu iki tur, Sina Yarımadasında birbirinden ayrılmaktadır. Bunlardan Ch. undulata, Sinadan itibaren Kuzey Afrika ve Kanarya Adalarında dağılım gostermektedir.
Turkiye'den 1-2 kaydı vardır. Bunlar genellikle Kumerloeve'in calışmalarında gecen, soru işareti de taşıyan kayıtlardır. 1912 kaydından 101 yıl sonra Karapınar (Konya) yakınlarında yaralı olarak bulunan kuşun acemice yapılan tedavisinden sonra verici takılıp salınmasını takiben hala bir veri alınamamış (alındıysa da paylaşılmamış)tır. Ayrıca Kuveyt gibi bazı Arap ulkelerinde şeyhler, zenginler (doğancılıkla) avlasın diye bu kuşun yetiştiriciliği yapılmaktadır. İnternet sitelerinde Turkiye'de de satışa sunulduğu gorulmektedir. Bu nedenle 1912'den sonraki kayıt(lar) şupheli gorulmektedir.
Beslenme
Tohumlar ve danelerin yanısıra bocekler gibi omurgasızları ve kucuk omurgalıları yiyen omnivor bir turdur.
Biyolojisi
Yere bıraktığı 2-4 yumurta ile kuluckaya yatar.
Hubara, (Chlamydotis undulata), Toygiller (Otidae) familyasına ait bir kuş turudur. Onceden Asyalı bir alt tur olarak kabul edilen bu kuş şimdi, ayrı bir tur olarak ayrılmıştır. Chlamydotis Macqueenii. Bunlar, Chlamydotis cinsinin tek uyeleridir. İki turun ayıran ada ise Sina Yarımadasıdır.
60 cm boyu ve 140 cm kanat acıklığı vardır. Kahverengi boynu ve beyaz bir govdesi vardır. Boynunun aşağısında siyah bir cizgi vardır. Ucarken, govdesindeki siyah alanları ve kahverengi kanatlarını gosterirler. Chlamydotis Macqueenii turunden biraz daha kucuk ve daha koyu renklidir. Dişi Hubara erkek Hubara'dan daha kucuktur ve gri bir boyuna sahiptir. Diğer toygiller gibi bu tur de boynunu geri cekmiş bir halde yurur.
[h=3]DAVRANIŞ[/h]Nerede ise hic ses cıkarmazlar. Tek seferde 2-3 tane yumurta yumurtlarlar. Hubaralar hepcildir. Tohumlar, bocekler ve diğer kucuk canlılar ile beslenirler.
[h=3]YAYILIŞ[/h]Kanarya Adaları, Kuzey Afrika ve Pakistan'da yaşarlar. Ayrıca genelde col ya da diğer verimsiz ve kumlu alanlarda da gorulurler. Hubaraların eti cok değerlidir. Arabistan ve Pakistan'da yaygın olarak avlanması nedeniyle, tehlike listesine koyulmuştur. Anadolu'da ise nesli tamamen tukenmiştir.
[h=3]KORUMA FAALİYETLERİ[/h]Hubara kuşunun Arap yarımadasında ve dunyada nesli tukenmesini onlemek icin fabrikada yetiştirme yoluyla coğaltma gibi faaliyeler gercekleştirilmektedir. Birleşmiş Arap Emirlikleri şeyhleri icin Kazakistan milli parklarında hubara avları organize edilmektedir. Kazakistan Hukumeti Kararı 11.10.2016 y. ile hubara avlama ozel haklarına sahiptir.[Arap şeyhler doğada her avlanan hubara icin 551 460 kazak tengesi devlet vergisi odenmektedir. Ayrıca, BAE şeyhleri sermaye desteği ile Guney kazakistan bolgesinde hubara fabrikası kurulmuştur. Bu fabrikada 2020 yılında 4160 adet huvara doğaya serbest bırakılmıştır.