ABD ve Cin arasında cok sayıda konuda gerilim var. İklim değişikliği ve cevre de bunlardan ikisi.
ABD Eylul ayında Cin'in "cevre somurulerine" dair bir liste yayınladı.
Buna karşılık olarak Cin de ABD'nin cevreye verdiği zarara dair bir rapor hazırladı.
İki ulkenin bu konulardaki iddialarını inceledik.
[h=3]Karbondioksit salımı[/h]Cin ABD'nin bugune kadar atmosfere saldığı karbondioksitin Cin'in uc katı olduğunu belirtiyor.

Farklı ulkelerden istatistikleri derleyen Our World in Data sitesine gore ABD 1750'den gunumuze kadar 404 milyon ton karbondioksit uretirken Cin aynı donemde 210 milyon ton uretti.
Son yıllarda komur yerine doğalgaz ve yenilenebilir enerjiyi tercih eden ABD'nin karbondioksit salımı azalıyor.




ABD ise Cin'in enerji uretimine dair salımlarının ABD'nin iki katı olduğunu ve dunyadaki salımın ucte birini oluşturduğunu soyluyor.
BM verilerine gore Cin'in yıllık salımı ABD'nin iki katı civarında.
[h=3]Yasa dışı ormancılık ve ağac kesimleri[/h]Cin ABD'de yasa dışı ormancılık ve ağac kesimlerinin cok yaygın olduğunu soyluyor.
Dunya Vahşi Yaşam Fonu (WWF) ise bunun doğru olmadığı goruşunde.
BM Gıda ve Tarım Orgutu'ne gore ABD 2010-20 yılları arasında en fazla orman kaybı yaşayan ulkeler arasında değil.
Fakat ABD dunyanın en buyuk ahşap tuketicisi. WWF'e gore ABD'deki kereste talebi dunyanın başka bolgelerinde yasa dışı ormancılık faaliyetlerine yol acıyor olabilir.
ABD 2008'de ithalat yasalarını değiştirerek yasa dışı ormancılık faaliyetleri sonucu uretilen ahşabın ithalatını yasaklamıştı.
2015'te yapılan bir araştırmaya gore bu yasak, yasa dışı ormancılık urunu ithalatını onemli olcude azalttı.
Fakat aynı calışma, yasa dışı yollardan uretilmiş olma ihtimali bulunan kereste urunlerinin ithalatının buyuk miktarlarla devam ettiğini belirtiyor.
ABD'deki Cevre Araştırma Ajansı'na gore Batı Afrika'da yasa dışı kesilen ağaclardan uretilen ahşap urunleri hala ABD pazarında bulunabiliyor.
ABD ise Cin'in dunyadaki en buyuk yasa dışı kereste tuketicisi olduğunu savunuyor.
Araştırmalara gore bu iddia doğru.




Cevre Araştırma Ajansı "Cin dunyada risk altındaki bolgelerden yuksek miktarda ahşap ithalatı yapıyor, bu da ahşap ithalatının onemli bir kısmının yasa dışı yollarla uretilmiş urunler olduğu anlamına geliyor" diyor.
Global Wittnes adlı orgute gore Cin'in gecen yıl kerestesinin yuzde 80'ini ithal ettiği ulkelerde "endişe verici oranda yasa dışı kerestecilik faaliyeti yapılıyor."
Cin 2019 sonunda Cinli şirketlerin yasa dışı keresteleri alıp satmasını yasaklamıştı.
Fakat bu yasanın ulke dışından yapılan alımlarda ne kadar uygulandığı bilinmiyor.
[h=3]Plastik cop ihracatı[/h]Cin ABD'nin en buyuk katı atık ihracatcısı olduğunu ve kişi başı plastik tuketiminin yuksek olduğunu soyluyor.




Plastik katı atıklar arasında buyuk yer tutuyor.
ABD diğer ulkelere 2019'da 662 bin ton cop gonderdi.
BM verilerine gore Japonya ve Almanya ise ABD'den daha fazla cop ihrac etti.
ABD'nin katı atık ihracatı 2018'den beri azalışta. Bunun ana nedeni de Cin'in cop ithalatına kısıtlama getirmesi.
ABD de Cin'in dunyadaki en buyuk plastik ureticisi ve ithalatcısı olduğunu soyluyor, Cin'in okyanuslara giden plastiğin en buyuk kaynağı olduğunu one suruyor.
Dunya Bankası verileri Cin'in dunyadaki en buyuk plastik ureticisi olduğunu ve kuresel uretimin ucte birinin bu ulkede gercekleştiğini gosteriyor.
Ote yandan bunun en buyuk nedeni, Cin'in diğer ulkelere plastik ihrac etmek icin uretim yapması.
Konuyla ilgili en guncel veri olan 2016 verisini kullanarak bu yıl yapılan bir araştırma, ABD ve bazı diğer ulkelerin kişi başına daha fazla plastik atık urettiğini gosteriyor.
Araştırmaya gore dunya nufusunun yuzde 4'unun yaşadığı ABD, plastik atıkların yuzde 17'sini uretiyor.
Cin ve bazı diğer Asya ulkeleri ise denizlerdeki plastik kirliliğinden sorumlu tutuluyor.
Okyanuslardaki plastiklerin yuzde 80'i karadaki kaynaklardan denize ulaşıyor.
Dunyada denize en fazla plastik taşıyan nehrin de Cin'deki Yangtze Nehri olduğu duşunuluyor.
Cin Cevre Bakanlığı, 2018'de kıyı sularında bulunan plastik atık miktarının yuzde 27 arttığını acıklamıştı.
Her bin metrekupluk suda 24 kilo cop bulunduğu ve bu coplerin yuzde 88'inden fazlasının plastik olduğu saptanmıştı.
Haberi hazırlayanlar: Wanyuan Song, Pratik Jakhar, Upasana Bhat ve Shuti Menon