İklim değişikliğiyle mucadelenin başarıya ulaşması ve komur kullanımının sonlandırılması icin finans kuruluşlarının 935 şirketi "kara listeye" alması ve bu şirketleri portfoylerinden cıkarması gerektiği bildirildi.
Uluslararası 30 farklı sivil toplum kuruluşu tarafından hazırlanan Kuresel Komurden Cıkış Listesi (GCEL) yayımlandı. Listede, gelirlerinin yuzde 20'sinden fazlasını komurden elde eden termik santral işletmecileri ve ureticileri yer alırken, bu alanda faaliyetlerini genişletmeyi planlayan şirketler ve 14 trilyon doların uzerinde finansal varlığı yoneten finans kuruluşları incelendi. Listedeki şirketler, dunyanın elektrik uretim amaclı komur uretiminin yuzde 90'ını ve kuresel termik santral kurulu gucunun yuzde 85'ini temsil ediyor.

GCEL'e gore, Paris İklim Anlaşması'nın imzalanmasından beri dunyadaki komurlu termik santrallerin kurulu gucu 137 gigavat (GW) arttı. Bu rakam, Almanya, Rusya ve Japonya'da işletmede olan komurlu termik santrallerin kurulu gucunun toplamına denk gelirken, 522 GW yeni komurlu termik santral projesi planlama aşamasında bulunuyor.
Dunya capında planlanan 522 GW yeni komurlu termik santral proje stokunun yaklaşık yarısı Cin'de yer alırken, dunyanın en buyuk 5 komur santrali işletmecisinden 4'unu Cinli şirketler oluşturuyor. Planlanan yaklaşık 14 GW komurlu termik santral ile Hindistan'ın kamu enerji şirketi dunyanın en buyuk 5'inci termik santral yatırımcısı pozisyonunda bulunuyor.
Listeye gore, iklim değişikliğiyle mucadelenin başarıya ulaşması icin uluslararası finans kuruluşlarının 935 komur ve maden şirketini "kara listeye" alması ve bu şirketleri portfoyunden cıkararak komur finansmanını sonlandırması gerekiyor.
Şu ana kadar 222 finans kurumu komur finansmanını sonlandırma politikası benimsemiş olsa da bu kuruluşların coğu hala iklim değişikliğiyle mucadele icin yeterince etkin politikalar benimsemiyor. Diğer yandan, 211 finans kurumunun komur finansmanını ve kullanımını sonlandırmaya yonelik herhangi bir politikası bulunmuyor.
Calışmaya gore, kuresel ısınmayı 1,5 dereceyle sınırlandırma hedefine ulaşabilmek icin, komurden elektrik uretiminin yıllık yuzde 11 duşmesi gerekiyor.
"Komur sektoru, iklim değişikliği gerceğini reddediyor"
Calışmaya katkı sunan Almanya merkezli sivil toplum kuruluşu Urgewald Direktoru Heffa Schuecking, iklim değişikliğiyle mucadele icin kritik bir donemden gecildiğini belirterek, "Komur kullanımının sonlandırılması her zamankinden daha acil ele alınması gereken bir konu. Finans sektoru, Paris hedeflerini gercekleştirme konusunda ciddiyse, veri tabanımız bu kurumların kara listeye almasını gerektiren 935 şirketi belirliyor. Komur şirketlerinin donuşmesini beklemek, iklim krizini kacınılmaz kılıyor. Zaman elimizden akıp gidiyor." ifadelerini kullandı.
Finans kuruluşları sektore aktardıkları finansmanı sonlandırmadıkca, iklim değişikliğiyle mucadelenin temelini oluşturan komurun terk edilmesi yolunda ilerlenemeyeceğine dikkati ceken Schuecking, şu bilgileri paylaştı:
"Bu yıl listedeki şirketlerin yaklaşık yarısı genişleme eğiliminde. Veri tabanında yer alan 935 şirketin 437'si yeni komurlu termik santral, yeni komur madeni veya komur taşınması amacıyla kurulan altyapı yatırımları gercekleştiriyor. Listedeki şirketlerin 25'inden azı komur uretimini ve tuketimini sonlandıracakları tarihi belirlemiş durumda. Elimizdeki veriler, komur endustrisinin iklim gercekliğiyle başa cıkmayı reddetmesinin korkutucu bir kanıtı niteliğinde. Komur endustrisi, faaliyet gosterdiği her alanda catışma ortamı yaratıyor. Yore halkları artık buyuk olcekli toprak ve su gaspları ile endustri sebebiyle oluşan kirlilik ve sağlık etkilerini kabul etmeye istekli gorunmuyor. Artan bir başarı oranıyla mahkemelerde ve sokaklarda komurle mucadele ediyorlar. Yunanistan, Amerika Birleşik Devletleri, Turkiye, Brezilya, Guney Afrika ve bircok ulkede komur projeleri davalar yoluyla iptal ediliyor."
Schuecking, komurun ekonomik olarak da gecerliliğini yitirdiğini savundu.
Avrupa İklim Eylem Ağı Turkiye İklim ve Enerji Politikaları Koordinatoru Ozlem Katısoz ise Turkiye'de de bircok şirketin bu alanda yatırım yapmaya devam ettiğini ifade ederek, "Kuresel finansın komurden cıkışını hızlandırdığı bu donemde, Turkiye'ye yabancı yatırım girişini artırmak icin duşuk karbonlu yatırımları cekme politikalarına yonelinmesi ulke ekonomisinin faydasına olacak. Ayrıca Avrupa Yeşil Mutabakatı ile ulkelerin karbon yoğunluğunun ticaret ilişkilerini etkileyeceğini ongorebildiğimiz bir donemden geciyoruz. Dolayısıyla komure yatırım yapan şirketlerin bir an once komurden cıkış planlarını hazırlamaları, sermayelerini ve varlıklarını atıl kalmaya karşı korumaları kendi cıkarlarına olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Nuran Erkul Kaya