Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Fatou Bensouda, Birleşmiş Milletler Guvenlik Konseyi (BMGK) ile uye ulkelerine, Libya'da ciddi suclarla itham edilen kacaklara guvenli limanlar sağlanmaması icin kesin ve somut adımlar atması cağrısında bulunarak, "Mısır da iclerinde olmak uzere ilgili tum ulkeleri Mahkeme'nin (UCM) aradığı tum kacakları teslim etmeye cağırıyorum." dedi.
UCM Başsavcısı Bensouda, Birleşmiş Milletler Guvenlik Konseyi (BMGK) uyelerine video konferans yontemiyle yaptığı konuşmada, Libya'da hakkında yakalama emri bulunan zanlıların tutuklanmamasının "işini yapması onundeki koca bir engel" olduğunu kaydetti.
Libya'daki tarafların 23 Ekim'de BM himayesinde bir ateşkes anlaşması imzaladığını hatırlatan Bensouda, "Libya'daki vahşet suclarının kurbanlarına, gelecekte yapılacak bir ateşkes veya başka bir anlaşmada, UCM nezdinde vahşi suclarla itham edilen kişilerin derhal yakalanacağı ve teslim edileceği guvencesi sağlanmalıdır." diye konuştu.
"Kacırma, işkence, yargısız infaz suclarına dair delil topluyoruz"
Bensouda, yeni tip koronavirus salgının getirdiği kısıtlamalar golgesindeyken bile UCM'nin Libya'daki duruma ilişkin delil toplamak adına iki soruşturma gercekleştirdiğine işaret etti.
Libya icinde mayın kullanımının arttığına yonelik cok sayıda guvenilir raporların kendilerine ulaştığına dikkati ceken Bensouda, BMGK'ya uye ulkelerin Libya'daki tum silahlı gruplara "uluslararası insani hukuka uyulması ve bu kanunları kim ciğnerse bireysel olarak sorumlu olacağına" dikkati cekmesi gerektiğini belirtti.
UCM Savcısı, Libya icindeki tum silahlı grupların sivillere yonelik kacırma, tutsak etme, işkence, zor kullanma ve yargısız infaz gibi suclarını araştırdığını ve delil topladığını paylaştı.
Bensouda, Libya'daki gayrimeşru silahlı guclerin lideri Halife Hafter'e bağlı sozde komutan Mahmud el-Verfalli'nin 43 sivili infaz etmekle suclanmasına rağmen Verfalli'nin teslim edilmesine yonelik Hafter'in de icinde yer aldığı kişilere yapılan başvuruların hepsinin yanıtsız kaldığını vurguladı.
Mısır'a kacakları teslim etme cağrısı
Aynı şekilde Libya'nın devrik lideri Muammer Kaddafi'nin oğlu Seyfulislam Kaddafi ile Kaddafi donemi ic guvenlik yetkilisi Tuhami Muhammed Halid'in savaş sucları ithamıyla haklarında cıkarılmış yakalama emirlerinin hayata gecirilmediğinin altını cizen Bensouda, "Tuhami'nin Mısır'da olduğu iddia ediliyor. Mısır da iclerinde olmak uzere ilgili tum ulkelere (Uluslararası Ceza) Mahkeme'nin aradığı tum kacakları teslim etmeye cağırıyorum." ifadelerini kullandı.
Libya'daki gocmenlere ve multecilere yonelik suc işleyen şahıslardan bazıları hakkında yaptırım kararı uygulanmasına rağmen bazı isimlerin ulke icindeki faaliyetlerine devam ettiğine dikkati ceken Bensouda, şunları kaydetti:
"Tutuklama kararlarının uygulanmaması Libya'daki sucların kurbanlarına adalete yonelik bir umit aşılamamızın onundeki en buyuk engel. Bu Konseyi ve uye ulkeleri, UCM onunde ciddi suclarla itham edilen kacaklara guvenli limanlar sağlanmaması icin kesin ve somut adımlar atmaya cağırıyorum. Bu konudaki eylemsizlik, Terhune gibi yerlerde işlendiği iddia edilen korkunc sucların işlenmesinin onunu acıyor."
UCM, Terhune kentindeki toplu mezarlarda 100'den fazla cesedin gozleri ve elleri bağlı bicimde bulunduğu haberlerinin ardından yaptığı acıklamada kendi yetki alanına giren bu sucları araştırdığını duyurmuştu.
Savaş sucu işlemekle suclanıyor
Uluslararası Ceza Mahkemesi, Libya'da DEAŞ yontemiyle yargısız infazlar gercekleştiren ve bunları kamera kaydına alan Mahmud el-Verfalli hakkında yakalama emri cıkarmıştı.
Savaş sucu işlediği gerekcesiyle aranan Mahmud el-Verfalli, Temmuz 2019'da Halife Hafter tarafından sozde binbaşı rutbesinden sozde yarbay rutbesine yukseltmişti.
Libya ordusu 25 Mart'ta başlattığı "Barış Fırtınası" operasyonu kapsamında 3 Haziran'da başkent Trablus'un butun idari sınırlarında, 5 Haziran'da da Terhune kentinde kontrolu sağlamıştı.
Hafter milislerinin başkent Trablus'a yonelik 14 ay suren saldırılarında harekat ve ikmal merkezi olarak kullandığı Terhune'nin kurtarılmasının ardından Libya makamları, şehirde ve cevresinde şimdiye kadar ulaştıkları en az 23 toplu mezarda, 86 ceset ve ceset kalıntısı cıkarıldığını acıklamıştı.
Uluslararası Ceza Mahkemesinden (UCM) 22 Haziran'da yapılan acıklamada da toplu mezarlara ilişkin UCM Başsavcılığına guvenilir bilgiler ulaştığı kaydedilmişti.
Hafter yanlısı "Kaniyat" milisleri, Terhune'yi kontrol ettiği donemde, şehirde muhalif gorduğu sivil halkı ve rakip gorduğu aşiretleri yargısız infaz etmekle suclanıyor.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Enes Canlı