G20 ulkeleri fosil, yakıt teşviklerini sona erdirme taahhutlerine rağmen yeni tip koronavirus (Kovid-19) salgınıyla mucadele icin oluşturdukları ekonomik toparlanma paketleri kapsamında 243 milyar dolarlık desteği soz konusu kaynaklara aktardı.
Uluslararası Surdurulebilir Kalkınma Enstitusu, Uluslararası Denizaşırı Kalkınma Enstitusu ve Uluslararası Petrol Donuşumu Enstitusu tarafından hazırlanan "G20 Ulkeleri Fosil Yakıt Finansmanı Karnesi" başlıklı rapora gore, G20 ulkeleri kamu fonlarından fosil yakıtlara 2014-2016 yıllarında yaklaşık 636 milyar dolar kaynak ayırdı.

Bu rakam 2017-2019 yıllarında 584 milyar dolara gerilerken, G20 ulkelerinin fosil yakıt teşviklerinde duşuş goruldu.
Bu gerilemeye rağmen, G20 ulkeleri salgınla mucadele kapsamında hazırladıkları ekonomik toparlanma programlarından 243 milyar doları fosil yakıt sektorune aktardı. Bu durum, ekonomik toparlanma programları aracılığıyla fosil yakıtlara yonlendirilen kamu fonlarının, 2017-2019 yıllarında gorulen ilerlemeyi durdurabileceği endişesine yol actı.
Ulkelerin fosil yakıt teşviklerini sonlandırma taahhutlerine yonelik performansları şeffaflık, verilen taahhutler, komur, petrol ve gaz sektorlerine aktarılan kamu fonları, fosil yakıta dayalı elektrik uretim ve tuketimi ve finansman olmak uzere 7 kriter acısından değerlendirildi.
Bu gostergeler kapsamında, ulkelerin buyuk kısmında son 3 yılda kaydedilen ilerleme "zayıf" ya da "cok zayıf" olarak nitelendirilirken, Almanya guclu taahhut sunma, petrol ve doğal gaz uretimi ve fosil yakıt kullanım kriterleri bakımından en iyi performans gosteren ulke oldu. Ote yandan, İngiltere, Turkiye ve Meksika son sırayı paylaştı.
"İvmeyi hızlandırmak icin fırsatlar var"
Raporun baş yazarı Anna Geddes, G20 hukumetlerinin Kovid-19 krizi oncesinde dahi, fosil yakıtlara sundukları kamu finansmanını sonlandırma kapsamında Paris Anlaşması'nda belirlenen taahhutleri yerine getirmek uzere ilerleme kaydedemediklerini belirtti.
Bugun, verilen taahhutlerin aksi yonunde ilerleyerek bu ulkelerin hayal kırıklığı yarattığını ifade eden Geddes, "Bu yılki fosil yakıt finansmanı, G20 ulkelerinin fosil yakıtlara sağladığı fonlarda az da olsa duşuş gorduğumuz son birkac yılla kıyaslandığında, buyuk olasılıkla sabit kalmaya devam edecek ya da tekrar yukselme eğilimine gececektir." değerlendirmesinde bulundu.
Geddes, Cin, Japonya ve Guney Kore'nin kısa sure once acıkladığı net sıfır emisyon planlarını anımsatarak, şoyle konuştu:
"Bu planlar ve Avrupa Birliği'nin Yeşil Mutabakatı iklim değişikliğiyle mucadele azminin ve bu mucadele kapsamında hayata gecirilmesi gereken eylemlerin ivme kazandığına işaret ediyor. Hali hazırda gercekleşen Ortak Finans Zirvesi, 28 Kasım'da gercekleşecek G20 zirvesi ve Paris Anlaşması'nın aralıktaki 5.yıl donumu bu ivmeyi desteklemek icin cok guzel fırsatlar. Son uc yıl boyunca hukumetler ilerleme sağlayamamış olsa da, onumuzdeki uc yılı donum noktası haline getirmek mumkun."
Enerji Politikaları Takibi Analisti Bengisu Ozenc ise hukumetlerin iklim değişikliği riskleri karşısında fosil yakıt teşviklerini azaltma yonunde verdiği sozleri tutmadığına dikkati cekerek, "Kovid-19 gibi akut bir krizle birlikte bu konunun ikinci plana atılmış olması, politika tasarımlarında uzun vadeli planlama vizyonuna halen erişememiş olduğumuzu gosteriyor." dedi.
Karbonsuz bir ekonomiye gecişteki en onemli ilkelerden bir tanesinin şeffaflık olduğunu aktaran Ozenc, "Turkiye, Kovid-19 doneminde fosil yakıt yoğunluğu yuksek sektorlere enerji verimliliği koşulu olmaksızın 11 milyar dolar kredi sağladı. Ayrıca, bu yuksek olcekli desteğin yanında Turkiye'nin şeffaflık acısından da en alt sırada yer alması duşuk karbonlu ekonomiye gecişi geciktireceği gibi, atılacak adımların inandırıcılığına da darbe vuracaktır." değerlendirmesinde bulundu.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Nuran Erkul Kaya