Duşunmenin tarihi icinde Kant’ın konumu istisnaidir. Kendinden onceki tum felsefi duşunce geleneğini eleştirmiş, buyuk olcude bunları tersine cevirmiş, o geleneğin kavramlarının anlamını kendi sistematiği icinde donuşturmuş, yeni kavramları felsefi duşunmenin icine dahil etmiş, sonuc olarak en genel anlamda varlığı, varolanları, doğayı,Tanrı’yı, insanı “gorme” bicimimizi koklu bir şekilde değiştirmiştir.
Kant’ın koklu bir şekilde donuşume uğrattığı onceki “gorme” bicimlerinin temelleri buyuk olcude Platon ve Aristoteles tarafından atılmıştır. Bu iki buyuk duşunur, hem kullandıkları kavramlarla hem de yepyeni bir varlık anlayışıyla kendilerinden onceki bilgeliğe ve hayata dair tum duşunce, duygu ve imgeleri oylesine koklu bir bicimde donuşturmuşlerdir ki, kendilerinden sonra gelen kuşaklar yaklaşık 2000 yıl boyunca varlığı, varolanları, Tanrı’yı, insanı, insanın yonelimini, ahlÂkı ve en genel anlamda hayatın anlam ve değerini onların actığı şemsiyenin kapsamı altında duşunmuş ve değerlendirmişlerdir.Hıristiyan felsefesi ve İslam felsefesinin ve belli olcude teolojilerinin de kavramsal ve fikrî cercevesi zaman icinde Platon ve Aristoteles tarafından tum varlığın uzerine acılmış o şemsiye tarafından etki altına alınmıştır.
1781’de Saf Aklın Eleştirisi’nin yayımlanmasıyla Kant bu buyuk şemsiyeyi kapatmış,varlığın, varolanların, Tanrı’nın, insanın, ahlÂkın, insanlar arası ilişkilerin yeni bir “ışık”altında gorulmesini sağlamıştır. Kant’ın, “zaman”ı varlığın bir hÂli olmaktan cıkartarak,“ben”in veya “ben”in zihninin bir formu olarak konumlandırması, tum duşunce tarihinin en onemli kırılma noktalarından birisidir. Bu aynı zamanda, kendinde, aşkın bir hakikat olduğunun reddedilmesi anlamına da gelir. İnsanın merkezde olduğu ve insanın kendi faaliyetleri sonucunda tesis edilen hakikat ki, artık transandantal hakikatten soz ediyoruz, aşkın, insanın duşunmesinden bağımsız kendinde hakikatin yerini almaktadır. Kant’ın kendi actığı şemsiyesiyle gelen bu yeni anlayışın diğer onemli bir sonucu, ahlÂkın yegÂne dayanağının insan olması, ahlÂk yasalarının hicbir aşkın veya teolojik referans olmaksızın insan tarafından formule edilebilmesinin onunun acılmasıdır.Boylelikle siyasetin, hukukun ve tarihin de yeni bir “ışık”la gorulebilmesi mumkun hÂle gelmiştir.

(Tanıtım Bulteninden)

Editor: Şeyda Ozturk


Kitap Adı: Kant'ın Şemsiyesi Yazar: H. Bulent Gozkan Yayınevi: Yapı Kredi Yayınları Hamur Tipi: 2. Hamur Ebat: 13,5 x 21 İlk Baskı Yılı: 2018 Baskı Sayısı: 1. Basım Barkod: 9789750843426