Alfred North Whitehead’in 1933’te Chicago’da verdiği iki konferanstan oluşan bu eser, doğadaki değişimler ve sureklilikler arasındaki ilişkiselliği ve butunsel bir yaşam mefhumunun temellerini konu alıyor. Birinci konferansta Whitehead, doğayı, ortodoks oğretiler dediği klasik mekÂn anlayışları dışındaki bir duşunce sahnesinde yeniden duşunmenin olanaklarını araştırıyor. Klasik mekÂn anlayışlarının ve genel olarak atomcu oğretinin boş mekÂn ile onu dolduran madde zerreleri arasında kurduğu bağlantının zayıflığını sergiledikten sonra, faaliyet ve surec eksenlerine oturan bir doğa mefhumu geliştiriyor. Bu yeniden duşunme, doğayı bir surec olarak kavrama girişiminde duyu-algısını temel hareket noktası olarak alıyor ve modern ontolojinin bazı ana dayanaklarına itiraz ediyor. Doğa, kendini, birbirinden tecrit edilmiş varlıkların yığını olarak değil, kendini ifade etme surecleri icerisinde başkalaşan ilişki obekleri biciminde sunar. Buradaki kritik nokta, Whitehead’in “hÂl” dediği ve onun ontolojisinin kurucu kavramlarından biri olan bu obeklerin birbirlerine mekÂn ve zamanda sağladıkları acıklıktır.
Bu eleştiri ve argumanlarla bağlantılı olarak ikinci konferansta ilişkisel bir yaşam mefhumu geliştiren Whitehead’e gore doğa ile yaşam, modern felsefenin başlangıcından beri bir bolunme icine sokulmuştur. Ozne, kendini, bedeninden ve maddi doğadan bağımsız bir varlıkmışcasına kurmuştur. Değerler dunyası ile maddi dunya arasına aşılmaz sınırlar cekilmiştir. Ancak bu bolunmeyi aşmanın aracları duşuncede mevcuttur ve Whitehead bu aracları organizma felsefesi etrafında geliştirir. Bunun icin ilkin amac ile surec arasındaki organik bağ keşfedilmelidir. Bedeni yok sayan felsefi geleneğin ruhsuzlaştırdığı dunya, surec ve faaliyet olarak kavranmalıdır. İşte yaşam, ancak o zaman, icerisinde dinamik bir evren ilkesi şeklinde işleyen karşılıklı bağlantılar ve bir dayanışma bloğu olarak anlaşılabilir.

(Tanıtım Bulteninden)

Ceviri: Serkan Calcı

​Kapak Tasarım: Bora Başkan


Kitap Adı: Doğa ve Yaşam Yazar: Alfred North Whitehead Yayınevi: Oteki Yayınevi Hamur Tipi: 2. Hamur Ebat: 14 x 20 İlk Baskı Yılı: 2018 Baskı Sayısı: 1. Basım Barkod: 9789755843322