
Milletlerin buyukleri vardır. Turk milletinin gecmiş ve gelecek bilinci olan buyuk evlatlarından NevÂî, adeta tek başına millettir. Onun cağları aşıp gelen inancı ve ulkusu, kimliğimiz Turkceyi yaşayan ve yaşatan anlayışı, ışıklı sesi ve ezgili soyleyişi, zihnimizi ve gonullerimizi ısıtmakta; bir kutup yıldızı gibi onumuzu aydınlatmaktadır. Ali Şîr NevÂî’nin ne denli guclu bir Turkce sevgisine sahip olduğunu aşağıya aldığımız birkac beyitten anlayabiliriz.
Başarup encum-i durr min Turk mihr
Birke korme baş tuman anı sipihr (Hayretu’l Ebrar)
‘Turk guneşi inci gibi olan yıldızları saklar. Gok onu baş aşağı yere gomer.’
Eger bir kavm ger yuz yoksa miningdur
Muayyen Turk ulusu hod, meningdur
Alıp men taht-i fermanımga asan
Cerig cekmey Hıta’dan ta Horasan
Horasan dimegil Siraz u Tebriz
Ki kılmıs devrini kilkim sekerriz
Kongul bermis sozumge Turk, can hem
Ni yalguz Turk belkim Turkman hem
Ni milk icre ki bir ferman yıbardım
Anıng zabtıga bir Divan yıbardım
Bu divan tuttı ol kisverni andak
Ki DîvÂn tuzmegey defterni andak.’ (Ferhat ve Şirin)
Gunumuz Turkcesiyle:
‘Turk milleti ister bir kavim isterse yuz hatta bin uruk olsun gercekte bunların hepsi ( birdir) benimdir. Ben ceri, (ordu) cekmeden Hıta (Cin) ulkesinden Horasan’a kadar uzayan bolgeleri buyruğuma aldım. Yalnız Horasan değil Şiraz ile Tebriz Turkleri devrini de benim kalemim şekerle tatlı kılmıştır. Turkler benim sozlerime gonul vermişler, canını bile vermişlerdir. Yalnız Turkler (Uygur, Cağataylı, Altınordulu, Kazan, Kıpcak) değil Turkmenler (Akkoyunlu ve Osmanlılar) … Ben bu ulkeleri ele gecirmek icin ferman gondermedim; ancak bir DîvÂn gondererek bu işi yaptım. Bu dîvÂn (devlet sınırlarını aştı) ulkeleri oylesine tuttu ki hicbir yasa koyucu dîvÂn ile defterleri boylece sağlam zapt edip, duzene koyamaz.’
‘Sen cu nazmnı TurktÂz ettin,
Farsî tildin ihtiraz ettin.’ (Seb’a-i SeyyÂre)
Sen şiirlerini Turkce soyledin. Fars diline itiraz (cekince koy) ettin. (Farsca yazmadın.)
Sonsuza dek, zihninizi Turkcenin ezgili sesi aydınlatsın.
(Tanıtım Bulteninden)
Kitap Adı: Ali Şir Nevai HayatıSanatıEserleri Yazar: Sami Bulbul Yayınevi: Bilgeoğuz Yayınları Hamur Tipi: 2. Hamur Ebat: 13,5 x 21 İlk Baskı Yılı: 2019 Baskı Sayısı: 1. Basım Dil: Turkce Barkod: 9786052019726