Anne olmaya hazırlanan bayanlar; gebeliği boyunca ve sonrasındaki surecte fiziksel olarak aktif olan kadınların, hareketsiz bir gebelik gecirenlere gore doğum sonrası surecte fazla kilolarından daha kolay kurtulduklarını biliyor musunuz? Op. Dr. Asena Ayar
Kadın Hastalıkları Uzmanı
Ayrıca yapılan araştırmalar, gebeliği boyunca fiziksel aktivasyonu yoğun olan kadınların doğum sureclerinin daha kısa surduğunu ve daha az komplikasyonla karşılaştıklarını işaret etmekte.

Gunumuzde toplum sağlığını koruyucu acıdan bakıldığında, kronik hastalıkları onlemede fiziksel aktivitenin cok onemli rolu olduğu yaygın olarak kabul edilmektedir. Geniş kapsamlı yapılan toplum sağlığı araştırmalarının sonucuna dayanarak, kalp hastalıkları, kemik erimesi ve diğer bircok kronik hastalık risklerini azaltmak icin kadınlara fiziksel aktivitelerine ağırlık vermeleri onerilmektedir. Kronik hastalıklar coğunlukla fazla kilolar, obezite, gebelikte alınan ve verilemeyen kilolarla ilişkilidir. Gebeliği boyunca ve sonrasındaki surecte aktif olan kadınların, hareketsiz bir gebelik gecirenlere gore doğum sonrası donemde fazla kilolarından daha kolay kurtulduklarını gosteren cok sayıda bulgu sozkonusudur.
Gebenin egzersize fizyolojik cevabı
Gebelik suresince vucudunda cok sayıda değişiklik meydana gelen anne adayının egzersize vereceği cevap da bu değişikliklere bağlı olarak gebelik oncesi donemde verdiği cevaptan farklı olacaktır. Gebelik ilerledikce anne periyodundaki enerji tuketimi artar. Fiziksel aktivite sırasında, kilo ile oranlandığında belirgin olmamakla beraber enerji tuketimi her bir aktivite icin artmıştır. Aynı fiziksel aktivite icin ileri gebelik donemlerinde kadın daha cok guc sarf etmek zorundadır. Kalp atım sayısı ve pompaladığı kan miktarı gebelik oncesi donemden fazladır. Solunum mekanizmalarında da ufak değişiklikler olur. Egzersiz sırasında solunum derinliği ve hızı artar. Bu ise kanda O2 fazlalığı anlamına gelen hafif solunumsal alkaloza sebep olabilir. Bu durum sonucunda uzuvlarda uyuşukluk, baş ve goğus ağrısı dibi bulgular ortaya cıktığında ilk olarak, kanda CO2 miktarını artırmak icin gebeyi kapalı bir kesekağıdına solutmak gerekir.
Egzersizin bebeğe ve doğuma etkileri
Coğu calışma fetusun kalp atışlarının hızlandığını gostermektedir. Bu fizyolojik bir cevaptır.
Dikkat edilmesi gereken noktalar:
-Egzersiz programı sırasında gebenin izin verilen kalp atım limitlerinde kalmasına dikkat edilmeli. Bu da maximum kalp atım hızının yuzde 60’ı ve yuzde 80’i arasındaki alandır (max. kalp atım hızı = 220 – gebenin yaşı).
-Gebeliğin ilk uc ayından itibaren yatar pozisyondaki direnc artırıcı ve ağırlıkla yapılan egzersizlerden kacınılmalı, aerobik hareketlerine onem verilmelidir.
-Gebenin verdiği semptomlara gore egzersiz yoğunluğu değiştirilmelidir.
-Gebeliğin son uc ayında dengeyi sağlamakta problem olabileceğinden step ya da aerobik gibi egzersizler tercih edilmemelidir.
-Karın bolgesine olası travmalardan kacınmak icin kayak, paten, sorf gibi sporlardan kacınılmalıdır.
-Egzersiz sırasında harcanan kalorileri karşılayacak iyi duzenlenmiş bir beslenme programı takip edilmelidir.
-Isı değişiminin sağlıklı olabilmesi icin yeterli sıvı alındığına, ortam sıcaklığına, kıyafetlerin yapılan aktiviteye uygun secilmiş olmasına dikkat edilmelidir. -Yuzme bu acıdan bakıldığında gebelik donemi icin cok uygun bir spor aktivitesi olarak gorunmektedir.
-Gebenin basınc değişikliklerinden etkilenme olasılığı yuksek olduğu icin scuba dalışlarından ya da yukseklerdeki spor aktivitelerinden kacınmalıdır.
Doğumdan ne kadar zaman sonra egzersize başlanmalıdır?
Onerilen sure doğumdan 6 hafta sonradır. Ancak bu sure gebeliği boyunca aktif olan kadınlarda yarıya inebilir. Egzersiz sutu etkilemez. Ancak egzersizden hemen sonra yapılan emzirmede sutte laktik asit oranı artacağından egzersiz saatlerinin ayarlanması onerilir.
Kimler egzersizden kacınmalıdır?
-Gebeliğe bağlı hipertansiyon hastalığı olanlar
-Gebeliğin son evrelerindekiler
-Onceki ya da şimdiki gebeliğinde erken doğum tanısı olanlar
-Doğum vaktinden once suyu gelmiş olan gebeler
-Rahim ağzı yetmezliği olan ve/veya bu sebeple rahim ağzına dikiş uygulanmış gebeler
-Coğul gebeler
-Fetusta gelişme geriliği tespit edilen gebeler egzersiz yapmamalıdır.


Kaynak : Sağlık ve Yaşam Dergisi .

__________________