Ergenlik surecini hem anne-baba hem de cocuk acısından yara almadan atlatmak adına yapılması gerekenleri Hisar Intercontinental Hospital Uzman Psikoloğu Gulşah Yahşi anlatıyor.
Ergenliğin, insan gelişiminin fırtınalı ve stresli bir evresi olduğunun altını cizen Uzm. Psikolog Yahşi; “Bu surec kişinin yetişkine ozgu ayrıcalıkların kendisine verilmediğini hissettiği zaman başlar ve yetişkinin toplumsal konumu kendisine verildiği zaman sona erer. Ergenin yaşadığı calkantılar, bu donemde hem ergeni hem de anne babayı zaman zaman cok zorlar. Ozellikle ceşitli nedenlerle diğer ebeveynin evden ayrı kaldığı durumlarda, her iki ebeveynin işi tek ebeveyne duşmekte ve ergen ile yaşayan ebeveyn zorlanmaktadır. Ergenlik donemi icinde cocuğu olan anne babalar icin, birbirlerine destek olma bircok konuda olduğu gibi bu konuda da onemlidir.
Ebeveyn-Ergen Catışmaları Ergenin Normal Ruhsal Gelişimi İcin Gereklidir. Ama Dozunda Olursa…
Ebeveyn - cocuk/ergen arasındaki tartışmaların coğu okul odevleri, sosyal yaşam, arkadaşlar, ev işleri, kurallar, kardeş ilişkileri ve kişisel bakım gibi gundelik olaylardan kaynaklanır. Bu catışmaları babalardan cok anneler yaşar. Coğunlukla da anne-kız ilişkisinde ortaya cıkar. Normal sınırlar icindeki bu tur catışmalar icin endişelenmemek gerekir. Cunku bu catışmalar ergenin normal ruhsal gelişimi icin de gereklidir. Tehlikeli olan bu catışmaların cok yoğun ve şiddetli yaşanmasıdır. Catışmaların sıklığı, davranış sorunları ile doğru orantılı olabilir. Catışmalı ilişkilerin baskın olduğu genclerde evden kacma, erken evlilik, uc gruplara yonelme, okul reddi, ilac/madde kullanımı daha sık gozlemlenir.
Ergen, kendi doğrularını, değerlerini, beğeni ve tercihlerini bulmak icin arkadaşlarının bakışından, sozunden onay bulmaya calışırken kasıtlı olmadan ailesine karşı gelir; kuralları sınar, tek başına kalmaya calışır. Zihninde ‘olması gereken-ideal ebeveyn’i ile kendi ebeveyni arasında farklılık bulduğunda ofkelenir; ebeveynini eleştirir, yargılar. Fiziksel olarak onların evinde yaşarken onlara karşı gelerek, kurallara uymayarak, arkadaşlarını ailesine tercih ederek, yalnız kalıp muzik dinleyerek, uzun telefon konuşmaları yaparak mahremiyetine aşırı titizlenerek; aslında ruhsal bağımsızlığını sağlamaya calışmaktadır. Ancak anne babalar tum bunları kendilerini saymama şeklinde yorumlayarak, hem kendileri hem de cocukları icin gerginlik yaratan ilişki ile bazen sorunların temelini atarlar. Ergeni anlayamaz ve ona karşı ofkelenmeye başlarlar.
Ergenim! Haklıyım! Şikayetim Var…
Ergenin aşırı ve surekli olarak giyinmesinden, konuşmasından, dağınıklığından arkadaş secimine kadar mudahalede bulunmak yanlış bir harekettir. Cunku bu mudahalelerle 'Sen bilemezsin, senin yaptığın doğru ve guzel değil, doğrusu şoyle olur' mesajı iletilmekte ve aslında ergenin oluşturmaya calıştığı kimliğine saygısızlık yapılır. Aşırı mudahaleye maruz kalan ergen, işte o zaman sinirli, ofkeli, tereddutlu, kaygılı olmakta ve bu defa kasıtlı olarak ebeveynini kırmaktadır.
Cocuğumla Neden Sorun Yaşıyorum?
Yaşanan sorunlar yaş farklılığından daha cok toplumdaki değişimlerden ve sık sık duyulan 'Ben senin yaşındayken... ' cumlesiyle başlayan orneklerle de gorebildiğimiz kuşak farklılığından kaynaklanır. Bir diğer neden ergenlerin meslekle ilgili karar verecekleri donemde; anne babaların kendi meslek yaşamlarını gozden gecirerek, gercekleştirdikleri ya da gercekleştiremediklerine odaklanmalarıdır. Cocuklarının onundeki kendilerince daha iyi fırsatlara gıpta ederek onun icin iyi olabileceğini duşundukleri seceneklerde ısrar ederek ergeni yonlendirebilirler.
Cocuğunuzun da Bir Birey Olduğunu Unutmayın!
Anne baba olarak iyi niyetle de olsa hata yapabilirsiniz. Bu yuzden ergenlik doneminde olan cocuğunuzun neye ihtiyacı olduğu konusunu araştırın ve onu daha iyi anlamaya calışın. Unutmayın; bir insanı sadece sevmek yetmez, onun icinde bulunduğu hali ve ihtiyaclarını da doğru anlamayı gerektirir.

__________________