Doğum sureci yavaş, duygusal, fiziksel, duşunsel, psikolojik olarak bir butundur ve butunuyle kavranmalıdır. Anneye de bu surecte butuncul anlayışla destek verilmelidir. Ebenin gorev tanımı da budur. .
Doğum Kocu Asude Oflaz Yeni anlayışla “Doğum kocu” aslında doğum rehberi yani ebedir. Dunya Sağlık Orgutu ebeyi; gebelik sırasında, doğumda ve doğumdan sonra gerekli bakım ve danışmanlığı sağlamak, normal doğumları kendi sorumluluğunda yaptırmak, yenidoğanın bakımını, aile planlaması danışmanlığını yapmak uzere eğitilmiş kişi olarak tanımlar.
Doğum bedenimizde calışan diğer organlarımızın calışması gibi doğal ve biyolojik bir surectir Yaşamda hicbir şey cok cabuk olmaz. Tıpkı aldığımız nefesin metabolize olması icin gerekli zamana ihtiyac duyduğu gibi doğum surecide başlangıcından doğuma kadar olan uzunca bir zamana ihtiyacı duyar. Doğum da hamilelik gibi kendi biyolojik ve fizyolojik surecini yaşar. Her eylemin kendine uygun, zamanla senkronize bir sureye ihtiyacı vardır. Eskilerin “doğum sabır sanatıdır” demelerinin anlamı budur.
Bu surecte annenin bilgi, nefes, psikolojik destek gibi yardımlara ihtiyacı kacınılmazdır.
Doğum bedenin tumunde eş zamanlı olarak calışır. Bu biricik zamana beden yine butun sistemlerini 40 hafta boyunca yumuşak gecişlerle yavaşca hazırlar. Anne bedeni gelmekte olan yeni varlık icin kemik, damar, kas gibi butun sistemlerini doğuma yardımcı olması icin harekete gecirir. Doğum sureci yavaş, duygusal, fiziksel, duşunsel, psikolojik olarak bir butundur ve butunuyle kavranmalıdır. Anneye de bu surecte butuncul anlayışla destek verilmelidir.
Ebe rehber doğumda ne yapar?
Ebe bilimsel doğum eğitimi almış, sureci takip edebilen, zamanı yonetebilen, anne babaya gerekli psikolojik ve fiziksel desteği verebilecek olan hatta anne karnında bebeği kontrol edebilen, sorun varsa doğru komunikasyonu sağlayabilen yetkin kişidir.
Ebenin ‘korumak, dokunmak, desteklemek ve onaylamak’ farkındalığı yuksek olmalıdır. Universite eğitimlerini de bu yonde almaktadırlar. Doğumda annenin elini tutacak, surecinin olması gerektiği gibi olduğunu soyleyecek, ortamın sakin, sessiz, ışıksız olmasını sağlayacak, gerektiğinde masaj yapacak, su icmesine yardım edecek, hatta ayakta olmasına destek verip hareket etmesine veya banyo yapmasına yardım edecek, zamanı, durumu değerlendirip doktoruyla ekip calışması icinde olacak, aileyi bilgilendirecek, ozguvenli, anlayışlı, sabırlı, şefkatli bir profesyonel rehberi olması doğumun kolay ve daha kısa zamanda olmasına yardım edecektir.
Eşler, anneler veya ablalar doğumda rehberlik yapabilirler mi?
Anneler ya da eşler doğum oncesi eğitimlere birlikte katılmışlarsa doğumda olmalıdırlar. Onların varlığı anne icin cok onemlidir ama bir ebenin yapacağı profesyonel yardımdan daha cok annenin doğumunu duygusal olarak paylaşmaktan ote gitmez. Doğumda anne profesyonel olduğuna inandığı ve guvendiği, doğumla ilgili gerekli bilgileri veren ebesine daha cok guvenir. Guven burada anne icin stres faktorunun ortadan kalkmasına yardım eder. Cunku doğumda anne icin en olmaması gereken strestir.
Doğumda stres neden olmamalıdır?
Bilmediğimizden korkarız! Korkuyorsak savunmaya geceriz! Korkmamak icinse “kontrol” etmek isteriz. Oysa doğal doğum savunucusu Fransız Dr.Michel Odent doğumun bilincle değil bilincaltıyla yapılması gereken bir eylem olduğunu savunmaktadır. Ona gore doğum savunma hali değil, bilincin dinlendiği ve tum kontrolun bilincaltına bırakıldığı derin bir gevşeme durumu olmalıdır.
Eğitimsiz annede kulaktan dolma, abartılmış doğum hikÂyeleri korku ve endişe yaratır. Korku ve endişe stres hormonlarının salınmasına sebep olur. Stres hormonlarının (adrenalin) salını mı etkinleşir. Bu sebeple beyinden salınan ve doğum dalgalarının oluşmasını sağlayan oksitosin hormon salını mı duzensizleşir.
Ebenin varlığı bu noktada onem kazanmaktadır. Annenin stres hormonlarını yukselten, orneğin kalabalık, ışık, gurultu gibi durumları annenin lehine cevirecek, onu rahatlatacak olan ebedir.
Anne bedeninde olmakta olan değişimlerin doğal surecin bir parcası olduğunu ona hatırlatan ebe, guvendiği birinin yanında olması sebebiyle tıbbi mudahalelerin en aza inmesine yardımcı olur.
Anne stresli ise surec duzensizleşir ve modern tıp mudahaleleri devreye girmeye başlar. Bu mudahalelerin en onemlisi sezeryandır.
Sezeryana Karşı Ebe Rehberliği
Bugun buyuk şehirlerde sezeryan oranı %85, tum yurtta ise %40’lardadır. Pataolajik sezeryan sebepleri bellidir. Orneğin bebeğin yan gelişi, plesantanın rahim ağzına yerleşmesi gibi. Bu bulguları bize ultrason cihazı zaten vermektedir. 40 hafta takipli annede zaten doğumun nasıl olacağı buyuk bir olasılıkla bellidir. Doktoru da normal doğum icin onay vermektedir. Peki ne oluyor da bu kadar yuksek bir oranla sezeryana gidiş gercekleşiyor?.Bu konuda bence en onemli neden doğum oncesi eğitimlerin eksikliğidir. Anne ve baba doğum surecinin nasıl işlediğini oğrendiklerinde, surecte nelerle karşılaşacaklarını bildiklerinde, sureci gecirme tekniklerini oğrendiklerinde yani “korku” faktoru ortadan kalktığında normal/vaginal doğumun olma ihtimali cok artacaktır. Bence sezeryan oranlarının yuksek olmasında babalarında payı vardır. Bu yuzden anneler kadar babaların eğitimi de onemlidir. Onlarda “korku” faktorunu sorumluluk alanında yaşamaktadırlar. Doğumun işleyişini anlayan baba-annenin gosterdiği davranış bicimlerinin normal olduğunu anladığında onu sezeryana yoneltmeyecektir. Ebenin bir gorevide babayı bu konuda bilgilendirip, ona da destek vermektir.
Doğumda ekip calışması
Doğum doğal ve biyolojik bir surectir. Bu anlamda hastalık değildir. Modern yaşamda anne hamile kaldığında doktora gitmekte ve hastanede doğum yapmaktadır. Doktor, anne ve bebek hayatı icin patolojik bir durum olursa doğuma mudahale etmek uzere doğumda vardır. Doğum uzun bir surectir. Ortalama 8-24 saatlerde gercekleşir. Bu uzun surecte doktor her zaman annenin yanında olmayabilir. Anne ve baba eğitimli ise bu sureci anlayabilirler ama sureci profesyonel anlamda anlayacak birine daha ihtiyac vardır. Bebeğin kalp seslerini takip edecek, doğumun hangi aşamada olduğunu kontrol edebilecek, doktora doğru bilgi aktarabilecek kişi ebedir. Sonucta doğum bir ekip eylemidir. Anne-baba, ebe ve doktor işbirliğiyle sonuclanır. Ekibin bir ayağının eksik olması doğumun normalden sapmasına sebep olacaktır. Doktor-ebe, anne baba birlikteliği doğumun vazgecilmezleridir. Normal doğum yapmak isteyen anneler doktorlarına ‘hangi ebe beni takip edecek “diye sormalıdır.

Kaynak : Sağlık ve Yaşam Dergisi .

__________________