Ekim ayının gelmesiyle birlikte cocuk hastalıkları bolumlerinin bekleme odaları ateşi yukselmiş, burnu akan, boğazı ağrıyan cocuklarla dolmaya başlıyor ve bu yoğunluk nisan ayı ortalarına kadar devam ediyor. Sonbaharda okula başlayan, havaların soğumasıyla birlikte kapalı ortamlarda uzun zaman geciren, daha hareketsiz kalan cocuklar, tam da direnclerinin duştuğu bu donemlerde artışa gecen viral enfeksiyonlardan etkileniyor. Hastalıkları iyi tanımak, antibiyotik kullanımı konusunda doğruları bilmek, ateş olcme ve duşurme tekniklerini oğrenmek bu donemin hem cocuk hem aile acısından daha rahat gecirilmesini sağlıyor.
Ust Solunum Yolu Hastalıkları
Soğuk algınlığı ve grip: Hafif oksuruk, burun akıntısı ve vucutta kırgınlıkla belirti veriyor. Grip, yuzde 99 oranında bir viruse bağlı olarak ortaya cıkıyor ve belirtiler virusun tipine gore değişiyor. Bazı durumlarda tablo biraz daha ağır seyredebiliyor ve cocuk kendini daha hasta hissediyor.
Bronşiolit: Enfeksiyonun uc hava yollarını tuttuğu bu hastalık daha cok 6 ay-2 yaş arasındaki cocuklarda goruluyor. Solunum sıklaşıyor ve hırıltılı oluyor, oksuruk artıyor, burun tıkanıyor. Ateş ise cocuğun viruse karşı direncine bağlı olarak gorulmeyebiliyor. Kış aylarında ozellikle RSV virusunun yol actığı enfeksiyon 4-5 gun icinde iyileşiyor. Ancak kucuk cocuklar, bağışıklık sistemlerinin zayıf olması nedeniyle bu tur durumlarda bakteriyel enfeksiyonlara da acık hale geliyor. Hasta cocukların iyi takip edilmesi gerekiyor.
Bronşit: Daha buyuk cocuklarda yoğun balgam, hırıltılı, sık solunum ve oksuruk nobetleriyle kendini belli ediyor. Tanı, cocuğun klinik tablosuna ve rontgen goruntulerine gore konuluyor. Pnomoni (Zaturre): Akciğer dokusunun iltihaplanmasıyla ortaya cıkan pnomoni, daha cok kalp hastalığı ya da onceden gecirilmiş akciğer hastalığı olan cocuklar ile erken doğumlarda goruluyor. Bakteriyel bir hastalık olan pnomonide cocukta ciddi bir solunum sıkıntısı ve hasta goruntusu oluyor. Bakterilerin neden olduğu hastalığın tedavisi icin antibiyotik kullanımı gerekiyor.
Orta kulak iltihabı: Ust solunum yolu hastalıklarıyla birlikte, burundaki tıkanıklık kulağı da etkiliyor ve coğunlukla orta kulakta enfeksiyon oluşuyor. Enfeksiyon, ağrı ve ateşe neden oluyor.
Akut faranjit-Tonsilit: Damlacık yoluyla bulaşan akut faranjit; oksuruk, burun akıntısı, ateş ve halsizlikle başlıyor. Şikayetler giderek artıyor ve cocuğun genel durumu bozuluyor. Zamanında ve doğru tedavi edilmezse bademciğe bağlı orta kulak iltihabına, streptekoklara (bulaşıcı ve daha cok bademcikte bulunan mikrop turu) bağlı bir enfeksiyon ise kalp romatizmasına yol acabiliyor. Tedavinin mutlaka hekim kontrolunde ve uygun antibiyotikle yapılması gerekiyor.
Nasıl Tedavi Ediliyor? Viruslere bağlı olarak ortaya cıkan ust solunum yolu hastalıklarında antibiyotik kullanmak gerekmiyor. Tedavide ağrı kesici ve ateş duşuruculerden, balgam sokturucu ve gıcık giderici şuruplardan yararlanılıyor.Cocuğun taze meyve suları ve bitki cayları gibi seceneklerle bol sıvı tuketmesi, ılık banyolarla rahatlatılması gerekiyor. Bu donemde iştahı olmayan cocuğun yemeye zorlanmaması tavsiye ediliyor.Mumkun oldukca bulunulan ortamın havalandırılması, serin tutulması ve cocuğun acık havaya cıkartılması da iyileşme surecini hızlandırıyor.Viral enfeksiyonlar 3-5 gun icinde iyileşmeye başlıyor.İyileşme gorulmezse mutlaka bir hekime başvurmak gerekiyor.
Dokuntulu Hastalıklar
Suciceği: Kaşıntılı dokuntuler, ilerleyen gunlerde sivilce benzeri yapılara donuşuyor. Halsizlik ve hafif ateş goruluyor.
Kızamık: Birkac gun ateş, burun akıntısı ve oksuruğun ardından yanak iclerinde beyaz lekeler, yuz bolgesinde hafif kırmızılıklar goruluyor ve sonrasında lekeler vucuda yayılıyor.
Kızamıkcık: Lenf bezlerinde şişkinlik, yuz bolgesinde kucuk pembe lekeler goruluyor. Bazı cocuklarda ise bu belirtilere yuksek ateş eşlik ediyor.
Beşinci Hastalık: Yuzde ve boyunda dokuntuler oluşuyor. Ozellikle yuzdeki dokuntuler kaşıntı yapabiliyor. Banyo yapmak kaşıntıyı artırıyor.
Altıncı Hastalık: Ozellikle sut cocukluğu doneminde gorulen bu hastalık uc gun boyunca yuksek ateşle seyrediyor. Baş, boyun ve vucutta kabarık olmayan dokuntuler oluşuyor. Ucuncu gunun sonunda ateş duşuyor. İyi kontrol edilemeyen ateş yukselmesinde havale gecirme riski bulunuyor.
Nasıl Tedavi Ediliyor?
Dokuntulu hastalıkların tedavisinde antibiyotik kullanılmıyor. Damlacık yoluyla bulaşan bu hastalıklardan diğer cocukları korumak gerekiyor. Ust solunum yolu hastalıklarının tedavisindeki kurallar, bu hastalıklarda da gecerli oluyor. Dokuntulu hastalıklar 3-7 gun arasında iyileşmeye başlıyor.
COCUK HASTALIKLARINA DAİR MERAK EDİLENLER
Antibiyotik ne zaman kullanılmalı?
Cocukların gecirdiği hastalıkların yuzde 99'unun viral yani virus kaynaklı olduğu biliniyor. Vucut bu viruslerle kendi başına mucadele ediyor ve sonucta bunlara karşı direnc kazanıyor. Farklı bir mikrop turu olan bakterilerin neden olduğu hastalıklarda da, vucut yine kendi savunma mekanizmalarını devreye sokuyor ancak bakteriler daha ağır enfeksiyonlara neden olabildiği icin antibiyotik kullanmak gerekiyor. Tum dunyada, ozellikle cocuk hastalarda yaygın şekilde gereksiz yere antibiyotik kullanılıyor. Bunun sonucunda bircok direncli mikroorganizma ortaya cıkıyor. Viral enfeksiyonlarda antibiyotik kullanılsa da kullanılmasa da ateş 3. ya da 4. gun duşuyor. Yani antibiyotiğin bir etkisi olmuyor. Ancak antibiyotik kullanımında ısrarcı olan aileler hem cocuğun viruslere karşı direncli olmasını engellemiş oluyor hem de başlanan antibiyotiği ateş duştukten sonra yarım bırakarak mikropların da direnc kazanmasına neden oluyor.
Ateş duşuruculer ne zaman kullanılmalı?
Ateşin yukselmesi cocuğun vucudunun mikroplarla mucadele ettiğini gosteriyor. Bu nedenle hafif bir ateşte ateş duşurucu kullanmamak, koltuk altından olculen ateş 38 derecenin uzerine cıkana kadar beklemek gerekiyor. Ancak cocuk kendini kotu hissediyorsa, kas ağrıları varsa ateş duşurucuye başvuruluyor. Cocuğa ılık duş aldırmak, ortamı serinletmek ve ince giydirmek de ateşin kontrolunde fayda sağlıyor.
Oksuruğu hafifletmek icin neler yapılabilir?
Cocuğun arka arkaya nefes alamadığı durumlar dışında, oksuruk faydalı bir refleks olarak kabul ediliyor. Cunku cocuk oksurerek salgısını atıyor ve rahatlıyor. Eğer bu durum cocuğu cok zorluyorsa, balgamı ya da gıcığı alacak şuruplardan yararlanılıyor. Gece oksuruklerini azaltmak icin cocuğu normalden biraz daha yuksek bir yastıkta, yan yatırarak geniz akıntısının azalmasını sağlamak, bol sıvı vermek, odayı serin ve hafif nemli tutmak oneriliyor.
Burun acıcı ilacları ne kadar kullanmak gerekiyor?
Cocukların burnuna serum fizyolojik damlatmak iyi geliyor. Bunun yeterli gelmediği durumlarda dekonjestan damlalardan da yararlanılıyor. Ancak bu damlaların doktor kontrolunde, 3-5 gunden fazla kullanılması mukozanın bozulmasına, tıkanıklığın surekli hale gelmesine, tat ve koku algılarının bozulmasına neden oluyor.
__________________