Sonunda o an geldi ve hamile kaldınız. Bebeğinizi kucağınıza almanın heyecanını yaşarken eğer varsa hastalıklarınıza karşı da dikkatli olmak zorundasınız. Ozellikle diyabet hastası bir kadın gebelik oncesinden başlayarak kan şekerini iyi kontrol altına almamışsa hem gebeliğin ilk uc ayında duşuk riski artıyor, hem de bebeğinde normal populasyonda yuzde 3 olan doğumsal anomali riski yuzde 10'lara ulaşabiliyor. Kadın Hastalıkları-Doğum Uzmanı ve Perinatolog Doc. Dr. İbrahim Bildirici, "Gebeliğin kendisi de diyabet benzeri etkiler taşıdığından diyabetik gebelerin kan şekeri kontrolu zorlaşabiliyor ve gerek duydukları insulin miktarları sıklıkla artıyor. Diyabetik gebelerde, ilerleyen gebelikte kan basıncı yukselmesi ve idrarda protein kaybı ile karakterize preeklampsi riski de yaklaşık iki kat artıyor. Preeklampsi gelişmesi halinde ise erken doğum, sezaryen ile doğum, yenidoğan yoğun bakım unitesine ihtiyac gibi durumlar goruluyor" diyor.
Rutin kontroller
Doc. Dr. İbrahim Bildirici, "Diyabetik gebelerin diyabete ait organ hasarlarının olup olmadığının baştan değerlendirilmesi cok onemli. İlk muayenede bu testler ve değerlendirmeler yapılıyor. Gebelikte ilk donemlerdeki takip sıklığı benzer olmakla birlikte, ilerleyen gebelikte bebeğin iyilik hali testleri denilen NST ya da ultrasonografide biyofizik profil skorlaması şeklinde ilave değerlendirmeler yapılıyor. Ozellikle 32. haftadan itibaren diğer gebelerden daha sık kontrole gitmesi gerekiyor. Her gebe gibi 11.-14. haftalarda bir perinatolog tarafından erken genetik USG ve 18.-22. haftalarda detaylı USG yapılmalı. Diyabetik anne gebeliklerinde ilave olarak 18.-24. haftalarda bu konuda uzman bir perinatolog/pediatrik kardiyolog tarafından Fetal EKO yapılarak bebeğin kalbinin ileri duzeyde değerlendirilmesini de oneriyoruz" diyor.
Gebelik oncesi
Diyabetik hastalarda goz muayenesi, kardiyolojik değerlendirme ve bobrek fonksiyonlarının, mikroalbuminuri denilen idrarda protein kayıplarının olup olmadığının değerlendirilmesi cok onemli. Diyabetin bugun dunyada korluğun birinci nedeni olduğu duşunulurse, her diyabetik kişinin rutin olarak goz ve gozdibi muayenesi olması gerekiyor. Ozellikle diyabetik retinopati varsa bu gebeler uzman bir goz hekimi tarafından takip edilmeli. Bir kalp hastalığının olup olmadığı EKG ile değerlendirilmeli. Ozellikle belli bir sure yuksek tansiyonu olan diyabetiklerde kardiyak fonksiyonların EKO ile değerlendirilmesi de gerekebiliyor. Diyabetik hastalar ACE inhibitorleri adı verilen tansiyon ilacları kullanıyor ise, gebelikten once bu ilacların kesilmesi ve gerekiyorsa gebelik icin guvenli kabul edilen tansiyon ilaclarına gecmeleri de oneriliyor.
İnsulinin bir zararı var mı?
Kan şekeri duşurucu ilac kullanan diyabetikler tercihen gebe kalmadan once ya da gebelikle başvurduklarında hemen insulin tedavisine geciriliyor. Annenin uyguladığı insulin bebeğe geciyor, dolayısıyla gebelik ve bebek acısından tamamen guvenli bir durum ortaya cıkıyor.
Bebeğiniz risk altında olabilir
Tip 2 diyabeti (ileri yaşlarda ortaya cıkan, her zaman insuline ihtiyac duymayan, kilolu kimselerde daha sık gorulen) olan bir annenin cocuğunun diyabet geliştirme ihtimali 7 kişide 1 iken, hem kendisi hem eşi diyabetikse cocuğun hayatı boyunca diyabet geliştirme riski yuzde 50'ye kadar cıkıyor. Tip 1 diyabetiklerin cocuğunda diyabet olasılığı daha az olup, bu oran 1/25 - 1/100 arasında değişiyor. 11 yaşından once tanı alındıysa cocuğun riski bunun iki katı oluyor. Her iki ebeveyn de Tip 1 diyabetik ise cocuğun riski 4'te 1 ile 10'da 1 arasında değişiyor.
Gebelik şekeri nedir?
Gebelik şekeri yuzde 3-10 gebede ortaya cıkabilen bir durum. Coğu gebede hicbir bulgu vermiyor, 24.-28. haftalarda yapılan glikoz tolerans testi ile tanı koyuluyor. Daha once anne karnında bebek kaybı olan, iri ya da sakat doğum oykusu olan, kilolu, ileri yaştaki gebelerde testin hemen yapılması oneriliyor. Tarama testinde 50 gr. glikoz iciriliyor ve bir saat sonra bakılan kan şekeri 140 mg./ dl uzerinde ise kesin tanısal teste ihtiyac duyuluyor.
Bunlara dikkat edin!
➧ Diyabetik gebeler hamilelikleri boyunca diyet, egzersiz ve insulin tedavilerine buyuk bir disiplinle uymalı.
➧ Gunluk olarak aclık ve yemeklerden sonra tokluk kan şekerlerini yakın takip ve kayıt etmeli. Cunku, gebelik ilerledikce ozellikle insulin dozlarında olmak uzere dinamik değişiklikler yapmak gerekiyor.
➧ Gebeler kan şekeri yukselmesine daha hassas, ketoasidoz ya da diyabetik koma denilen durum kan şekeri kontrolu iyi olmayan gebelerde daha kolay gelişebiliyor. Bu durum hem anne hem de fetus icin ciddi risk oluşturabiliyor.
➧ Diyabetik gebeler, doktor muayenelerini hic aksatmamalı. Ozellikle 20. haftadan sonra tansiyonlarını yakın takip ettirmeliler.
Gebelik şekerinin riskleri
● Gebelik şekeri, ozellikle kan şekeri kontrolu iyi sağlanmazsa iri bebeklere yol acabiliyor.
● Bu bebeklerde doğum sonrası solunum sıkıntıları, hiperbilirubinemi (sarılık) daha fazla gorulebiliyor.
● Gebelik şekeri olanlarda tansiyon yukselmesipreeklampsi riski de artıyor.
● Bu gebelerin hayatları boyunca diyabet geliştirme riskleri de artıyor.
● İri bebekler zor doğum, omuz takılması gibi doğum travmalarına, bebeğin iriliğinden dolayı artmış sezaryen girişimlerine yol acabiliyor.
__________________