Bebeğinizin minicik kafasının icinde ne kadar buyuk ve onemli gelişmelerin yaşandığını biliyor musunuz?

Bebeğin hem anne karnındayken hem de doğduktan sonraki beyin gelişimi hakkındaki carpıcı bilgileri okuduğunuzda nasıl bir mucizenin dunyaya gelmesine vesile olduğunuzu bir kez daha anlayarak bebeğinizi bambaşka bir gozle gormeye başlayacaksınız.

Bebeğinizin beyni: Bunları biliyor musunuz?
Hamile kalmanızdan sadece dort hafta sonra ilk beyin hucrelerinin (noronlar) dakikada 250.000 adet gibi inanılmaz bir hızla oluşmaya başladığını

Milyarlarca beyin hucresinin milyarlarca başka hucre ile bağlantı kuracağını ve nihayetinde beyin hucreleri arasında trilyonlarca bağlantının oluşacağını; her bir hucrenin tam olması gereken yerde olacağını ve hucreler arasındaki her bir bağlantının titizlikle organize edildiğini; tesadufi ya da rastgele hicbir şeyin olmadığını

Bebeğinizin minik kafasının icerisinde dunya nufusundan 166 kat daha fazla beyin hucresi bulunduğunu

İlk başta cinsiyete gore bir farklılık olmamakla birlikte hamileliğinizin yedinci haftası civarında salınan hormonların kız ve erkek beyninin gelişim hızında hafif de olsa bir farklılığa yol actığını

Hamileliğinizin 30. haftası civarında hafızasına bazı hatıraları kaydetmeye başladığını ve bu sayede doğumdan sonra sizin sesinizi tanıyabildiğini

Ensede omuriliğin tepesinde bulunan beyin sapının doğumda beynin en gelişmiş bolgesi olduğunu ve ağlama sıcrama ve emme gibi tum refleksleri yonettiğini; nefes alma kan basıncı kalp atım hızı ve REM uykusu gibi temel yaşamsal işlevleri duzenlediğini

Beyin icerisinde serebral korteks (gri madde) altında bebeğin gelişimine yardım eden iki onemli yapının bulunduğunu ve bunların hafızayı kontrol eden hipokampus ile derin uykuyu kontrol eden hipotalamus olduğunu

Hipokampusun doğumda yaklaşık %40 oranında olgunlaşmış olduğunu; altı hafta dolduktan sonra %50 oranında ve 18 ayın sonunda tam olarak olgunlaştığını; yenidoğan bebeğin bile hatırlama kabiliyetine sahip olmasının bundan kaynaklandığının duşunulduğunu; bebeğinizin 10 gunlukken sizin kokunuzu tanıdığını; bir aylıkken onu genellikle beslediğiniz zamanları hatırladığını; dort aylıkken bir grup insan icinden sizi ayırdığını ve yedi aylıkken muzik bittiğinde kutudan palyaconun fırlayacağını bildiğini

Kafanın arkasında boyuna yakın bolumde bulunan beyinciğin denge ve kas koordinasyonundan sorumlu olduğunu; bebeğinizin once yattığı yerde donmesi sonra emeklemesi ve ardından yurumesine bu bolgenin olanak verdiğini; motor ve duyusal işlevleri bu bolgenin koordine ettiğini yani bebeğin tum duyuları ile aldığı sinyalleri birleştirerek hareket ettiği zaman hissettiklerini kavramasına yardımcı olduğunu

Alnın gerisinde bulunan frontal lobun tum duşunme işlevini ve yurume konuşma ve problem cozme gibi gonullu işlevleri yonettiğini; bu bolumdeki gelişmenin bebeğin yurumeye ve konuşmaya başladığı 12 ay civarında hızlandığını

Bebek hece tekrarlarına başladığında beyninin sol tarafının hareketlendiğini sevdiği bir muziği dinlediğinde kontrolun beynin sağ tarafında olduğunu; uzmanların coğunun beynin iki yarısı arasındaki ayrılmanın bebeklikte başladığını duşunduğunu; dille ilgili faaliyetleri beynin sol tarafı kontrol ederken muzik uzamsal tasarım ve gorsel hafızanın beynin sağ yarısında kontrol edildiğini

Bazı uzmanların kız bebeklerde beynin sol tarafının erkek bebeklerde ise beynin sağ tarafının daha once geliştiğini duşunduklerini; bu farkın sekiz yaş civarında dengelenerek erkek cocukların dil gelişiminde kızları kızların da uzamsal kabiliyetler konusunda erkekleri yakaladığını

Frontal lobun ataklar şeklinde geliştiğini ve gelişiminin yıllar surduğunu cocukluk cağı boyunca ve belki de daha sonrasında yeni yeni işlevler eklendiğini

Cocukluk doneminde beynin vucut oksijeninin %20'sini tuketecek duzeyde aktif olduğunu

Başın arka tarafında bulunan oksipital lobun gorme ve gorsel algıyı kontrol ettiğini; gormenin doğumda en az gelişmiş duyulardan biri olduğunu ve yenidoğanların en fazla 20-37 santim mesafeyi gorebildiklerini ve bunun etraflarındaki ışık hareket ve her şeyin henuz son derece belirsiz olmasına neden olduğunu; gorsel bilgiyi aktaran sinir yollarının da henuz tam olarak olgunlaşmaması nedeniyle yenidoğanların gordukleri şeyleri anlamalarının zor olduğunu

Bu sinir yollarının ve gorme kontrollerinin gelişebilmesi icin bebeğinizin cok ceşitli nesneler gormesi gerektiğini; ilk birkac haftadan sonra sizin yuzunuzu tanıyacağını ve bebeklerin insan yuzune bakmaktan hoşlandıklarını; bir aylıkken ozellikle belirgin kontrast renkleri olan nesneleri gozunun onune getirdiğinde buyulenmiş gibi bakakalacağını; uyaranların devam etmesi ile birlikte gormesinin gelişeceğini ve yaklaşık sekiz aylıkken yetişkinler gibi gormeye başlayacağını

Kafanın tepe noktasına yakın bir bolgede bulunan paryetal lobun tat dokunma nesneleri tanıma kabiliyeti el-goz koordinasyonu ve neye baktığımızı anlama yeteneğini kontrol ettiğini

Beynin bu bolgesinin cevresel uyaranlardan buyuk fayda sağladığını ve bebeğinize oynaması icin yeni nesneler ve dokunması icin farklı dokular sunduğunuzda direkt olarak paryetal lobu uyarmakta olduğunuzu

Yenidoğan bebekler cok farklı lezzetlere maruz kalmamış olmalarına rağmen bebeklerin ilk gunden itibaren tatlı yiyecekleri tercih ettiklerini ve ekşi bir şey tattıklarında tıpkı yetişkinler gibi yuzlerini buruşturduklarını

Şakaklara yakın bolgede bulunan temporal lobun işitmeyi dil ve koku almanın bazı yonlerini ve hafıza ile başta korku olmak uzere duyguların bir kısmını yonettiğini;

İşitmenin bebeklerde gelişen ilk duyu olduğunu ve doğumdan birkac dakika sonra bebeğin yuksek sesler karşısında sıcrayacağını ve ağlayacağını ic kulağın doğumdan once tam olarak oluşmuş olan tek duyu organı olduğunu ve hamileliğin ortalarında yetişkin ebadına ulaştığını

Hamileliği boyunca duzenli egzersiz yapan kadınların cocuklarının 5 yaşında yapılan testlerde egzersiz yapmamış kadınların cocuklarına kıyasla daha yuksek zeka ve dil performansı sergilediklerini ve egzersiz sırasında rahim icinde oluşan titreşim ve seslerin beyin hucrelerindeki gelişimi uyarmasının buna neden olabileceğinin duşunulduğunu

4 gunluk bebeğin ana dilini yabancı dillerden ayırabildiğini

Koku alma duyusunun da cok erken donemde geliştiğini ve iki gunluk bebeklerin sarımsak ve sirke gibi keskin kokulara şiddetle tepki verdiğini buna karşın meyan koku gibi hoş kokulara daha hafif tepki verdiğini; beş gunluk bebeğin anne sutu emdirilmiş bez yaklaştırıldığında başını beze doğru cevirdiğini; on gunluk bebeğin kendi annesinin sutunun kokusunu tercih ettiğini

Doğumda beynin bebeğin toplam ağırlığının dortte birini teşkil ettiğini

Bebeğin beynindeki belli hucrelerin belli şeylere tepki vermek uzere ayarlandığını; orneğin bazı hucreler sadece insan yuzlerine tepki verirken bazılarının da belli bir şekli gorduklerinde ya da farklı bir sesi duyduklarında aktive olduklarını

Beyin hucreleri arasındaki bağlantı sayısının bebeğin icinde bulunduğu ortam ve sizden aldığı uyaranlara bağlı olarak %25 oranında artabildiğini veya azalabildiğini; beyindeki bağlantı sayısı ne kadar fazla olursa ileride yeni şeyleri anlayabilmek icin o kadar fazla yola sahip olacağını

Farklı deneyimlerin farklı etkiler yarattığını ve olumsuz deneyimlerin beyin ve davranış gelişimini engelleyebildiğini; hayvanlar uzerinde yapılan deneylerde anne karnında ve doğumdan sonra strese maruz kalmanın yavruların beyin yapısı ve işlevine zarar verdiğini orneğin annelerinden mahrum kalan yavru farelerin duygusal ve sosyal zorluklar yaşadıklarını

Olumlu deneyimlerin sağlıklı beyin ve davranış gelişimine katkıda bulunduğunu; insanlar uzerinde yapılan calışmalarda annelerinden sıcak ve destekleyici bir bakım goren bebeklerin annelerinden duzensiz bir ilgi ya da duyarsızlık goren bebeklere kıyasla stresle daha iyi baş ettiklerinin gosterildiğini

Doğumdan sonra bebeğin beş duyusu ile algıladığı deneyimlerin beyin hucreleri arasındaki bağlantıların oluşmasına yardımcı olduğunu ve orneğin işiten bir bebeğin beyninde sozel dille ilgili pek cok bağlantı oluşurken işitmeyen bebeğin bu bağlantıların oluşması icin gerekli deneyimi yaşayamadığını ya da top oynamayı oğrenen bir bebeğin beyninde oluşan ozel bağlantıların hic top oynamayan bebekte oluşmayacağını

Bebeğinizle konuşmanız ve ona kitap okumanızın dille ilgili onemli bağlantıların oluşmasına yardımcı olduğunu; bebeğin ağlamalarına cevap vermenizin ileride sağlıklı ilişkiler kurmasını sağlayacak duygusal bağlantıların kurulmasına yardımcı olduğunu

4 aylık bebeklerin buyuk bir cıkarım ve karmaşık desenleri cozumleme kabiliyetine sahip olduklarını ve ozellikle insan yuzundeki cok kucuk farklılıkları fark etmelerini sağlayan carpıcı derecede ayrıntılı bir gorsel algıya olduklarını ve yetişkinler ile daha buyuk cocukların bu yeteneği kaybettiğini

3 aylık bir bebeğin annesinin parcalara ayrılarak karıştırılmış bir şekilde gorduğu fotoğrafını tum parcalar yerindeymişcesine hızla tanıdığını

Başka bir bebeğin ağlamasını işitince ağlamaya başlayan bebeklerin kendi ağlama seslerini teypten dinlediklerinde aynı şekilde ağlamaya başlamadıklarını yani beyinde temel bir empatinin doğuştan var olduğunu

Bu duygu yoğunluğunun zamanla azaldığını ve 13-15 ay civarında inisiyatifi ele alarak ağlayan bebekleri yatıştırmaya calıştıklarını ve her iki bebeğin annesi de orada olsa bile ağlayan bebeğe yardımcı olması icin kendi annelerini getirdiklerini

BİLİYOR MUYDUNUZ?
__________________