Bu calışmada 19. yuzyılın ilk yarısında yaşamış, 2. Mahmud ve Abdulmecid Han donemlerinin onemli komutan ve devlet adamlarından birisi olan Cengeloğlu Tahir Paşa’nın biyografisi ele alınmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nda Batıya acılma ve reform programına yonelik model arayışları, isyanlar ve merkeziyetcilik politikalarının ağırlık kazandığı bu donemin en onemli simalarından Mehmed Tahir Paşa’nın biyografisi, aynı zamanda bir donemin panoramasıdır. Dolayısıyla bu calışmada Mehmed Tahir Paşa merkeze alınarak 2. Mahmud devrinin başlarından Abdulmecid Han devrinin ortalarına kadar uzanan donemde, Osmanlı Devleti’nin dış politikası ve iceride yaşanan siyasi, askeri ve ictimai gelişmelerin perde arkası sunulmaya calışılmaktadır.
3 Kasım 1839 tarihinde Gulhane Parkı’nda okunan ve Gulhane Hatt-ı Humayun’u olarak da adlandırılan fermanla başlayan Tanzimat Donemi’nin ilan edilmesinin ardından, Cengeloğlu Tahir Paşa, Aydın, Bosna ve Trablusgarp vilayetlerinde gorevler ifa etmiştir. Mehmed Tahir Paşa, bu bolgelerdeki valilik gorevinde bulunduğu esnada Tanzimat Fermanı’nın gerektirdiklerinin uygulanması hususunda bircok sorunla karşılaşmış; bunları uhuletle ve suhuletle halletmeye muvaffak olmuştur.
Osmanlı Devleti’nde sefirlik yapmış olan Sir James Porter’in gunluk hatıraları ve mektupları bir araya getirilmek suretiyle oluşturulan bir eserinde; “18. yuzyıl sonlarından 19. yuzyıl ortalarına kadar Turk Bahriyesi’nin başına Cezayirli Gazi Hasan Paşa, Kucuk Huseyin Paşa ve Cengeloğlu Tahir Paşa gibi uc mumtaz şahsiyet gecmiştir. Eğer buyuk ihmallerden, mağlubiyetlerden ve buhranlı zamanlardan sonra Osmanlı Bahriyesi bu amirallerin kumandasına verilmemiş olsaydı, Devlet-i Aliyye icin mevcut durum pek tehlikeli neticelere doğru gidilebilirdi. Mukemmel bir denizci, samimi bir vatansever ve reform hareketlerine de ulkenin menfaatlerini goz onunde bulundurarak elinden geldiğince uymaya calışan Tahir Paşa, yeteneği ve enerjisiyle goreve getirilmesinden kısa bir sure sonra imparatorluğun tum kaynaklarını kullanarak yalnızca Navarin’den arda kalan donanmayı tamir etmeyi değil, aynı zamanda Osmanlı’yı dunyanın en guclu ikinci deniz kuvveti haline getirmeyi de başarmıştır” demektedir. Dolayısıyla bu calışma ile Osmanlı doneminde Aydın, Edirne, Bosna ve Trablusgarp valiliklerinde gelişen olaylarda etkin bir rol ustlenen Mehmed Tahir Paşa’nın doneminin ele alınmasının ve incelenmesinin, tarihimizdeki sırlı perdeleri aralayacağı ve ciddi boşlukları dolduracağı da duşunulmektedir.

(Tanıtım Bulteninden)


Kitap Adı: Kaptan-ı Deryalıktan Uc Kıta Valiliğine: Cengeloğlu Tahir Paşa-Hayatı Askeri İdari ve İlmi Yonu Yazar: Aydın Ozkan Yayınevi: Bilgeoğuz Yayınları Hamur Tipi: 2. Hamur Sayfa Sayısı: 368 Ebat: 13,5 x 21 İlk Baskı Yılı: 2020 Baskı Sayısı: 1. Basım Dil: Turkce Barkod: 9786052019955