Diyabet bebeklikten ergenliğe kadar butun donemlerde gorulme oranı yuksek kronik bir hastalıktır. Tip 1 diyabet, viral enfeksiyon, katkı maddeli yiyecek ve icecekler gibi cevresel faktorlerin etkisiyle oluşan bir diyabet grubudur ve ozellikle cocukluk cağında daha sık gorulur. Yapılan araştırmalarda her iki bin cocuktan birinin Tip 1 diyabet hastası olduğu ve her sene bu sayının artış gosterdiği saptanmıştır. Tip 2 diyabet ise daha cok erişkinlerde gorulur ve şişmanlık nedeniyle oluşan insulin miktarının az olmasına bağlıdır. Son donemlerde artış gosteren obezite nedeniyle 13-15 yaş arasındaki cocuklarda Tip 2 diyabetin de gorulme oranı da artıyor.
Cocuklarda diyabetin belirtileri nelerdir
Bebeklik doneminde bebeğin aşırı idrara cıkması ve su icmesi, surekli ağlaması ve bu ağlamaların su verildiğinde kesilmesi bebeklik donemi diyabetine işaret edebilir. Cocuğun isteklerini ifade etmeye başladığı donemde aşırı su istemesi, gece sık sık idrara cıkması ve tekrar su icmesine dikkat edilmelidir. Ozellikle cocuğun iştahlı olması fakat yemek yediği halde kilo alamaması, halsiz olması, terlemesi, karın ağrıları ve kusmaları, hızlı soluk alıp vermesi ve cevresine ilgisiz olması diyabet belirtileri arasındadır. Diyabette erken teşhis oldukca onemlidir. Bu belirtiler gorulduğunde en kısa zamanda bir uzmandan yardım alınmalıdır.
Anne, baba ya da birinci derece yakın akrabalarında şeker hastalığı olan cocuklar genetik olarak diyabete eğilimlidir. Genetik olarak eğilimli olan bireyler bebeklikten itibaren dengeli ve duzenli beslenmelidir. Kiloları ise yaşlarına ve fiziklerine uygun olmalıdır. Şeker ve cikolata tuketimine de dikkat edilmeli, cocuklara odul olarak şeker ve cikolata verilmemelidir. Bunun yerine cocuklar, daha cok basit şeker ve fruktoz iceren meyve tuketimine teşvik edilmelidir.
Aileler diyabetli cocukları desteklemeli
Diyabet tanısı konmuş cocuk hastalığı hakkında mutlaka bilgilendirilmelidir. Hastalık cocuğa yaşına uygun basit bir dille anlatıldıktan sonra ailenin hastalığı nasıl kabul ettiği de cocuk icin oldukca onemlidir. Anne ve babanın aşırı kaygı ve endişesi cocuk icin stres faktoru oluşturabilir. Bu nedenle ailelerin diyabet ile ilgili detaylı araştırmalar yapması ve durumu kabul etmesi gerekir. Kendilerini ya da birbirlerini suclamak cocuğun durumunu daha da zora sokacaktır.
Diyabet hastalığında anne ve babanın desteği cocuğu daha iyi hissettirir. Cocuk ailesinin desteği ile hastalığıyla yaşamayı oğrenecek ve diyabet icin gerekli olan durum ve koşulları kendi kendine organize edecektir. İyi bir diyabet eğitimi; dengeli ve duzenli beslenme, yaşam tarzı, kendi kendine takip ve gerek gorulduğunde doktor ile iletişime gecebilme yeteneğini kapsar. Hastalığı kabullenmek cocuk icin uzun bir surectir. Cocuğun durumunu kabullenmesinde bireysel terapist desteği, aile terapisi ve kendisi ile aynı hastalığı taşıyan bireylerin bağlı olduğu derneklere ziyaretler ve uyelikler buyuk onem taşır. Uzman doktorlarla cıkılan diyabet kampları da oldukca yararlı aktiviteler arasındadır.
Diyabetli cocuk nasıl beslenmeli
İyi, dengeli ve duzenli beslenme diyabetli yetişkinlerde olduğu gibi cocuklarda da onemlidir. Katkı maddeli yiyecek ve icecekler, hazır besinler, fast-food, rafine şekerler ve cikolata diyabetli cocuklarda olduğu kadar diyabeti olmayan cocuklar icin de oldukca zararlıdır. Hastalığı onlemek icin zararlı besinlerden uzak durmak gerekir. Daha planlı beslenme hastalığın ilerlememesi icin onemli bir etkendir. Bunun icin beslenme uzmanlarından yardım alınmalıdır.
Diyabetin kontrolu icin sağlıklı yaşam şarttır
Sağlıklı beslenmeyle birlikte yapılan duzenli fiziksel aktiviteler de oldukca onemlidir. Cocuğun spor yapması hem kendisini iyi hissettirir hem de sosyalleşmesine olanak sağlar. Fiziksel aktivite acısından diyabeti olan cocukların diğer cocuklardan bir farkı yoktur. Bu nedenle diyabetli cocuklar kendi yaş grubuna uygun sportif faaliyetleri yapabilirler. Dengeli ve bilincli bir diyetle cocukların bir partide eğlenmesi veya bir kutlamada bulunması doğaldır.
Diyabetli insanların sosyal yaşama sahip olması, sağlıklı bir yaşam tarzı icin onemlidir. Sağlıklı bir sosyal yaşam, arkadaşlarla ve aile ile birlikte diyabete ait problemleri onlemek ve stresi azaltmak icin gereklidir. Bu aynı zamanda diyabetin istenmeyen belirtilerini ve yan etkilerini de azaltır. Diyabetin kontrolu icin sağlıklı yaşam şarttır.
Okuldaki diyabetli cocuklara dikkat edilmeli
Cocuklar genellikle gunde yaklaşık 7 saatlerini okulda geciriyor. Bu sure icerisinde diyabetli cocuklar okulda bircok farklı sorunla karşılaşabiliyor. Yemek saatlerindeki değişiklikler ve insulin uygulanmasından doğan sorunlardan dolayı cocukların okuldaki şeker seviyeleri ciddi değişiklik gosteriyor.
İnsulin yapılması ve şeker olcumunun rutin hale getirilmesi okuldaki diyabetli cocuklar icin onemlidir. Diyabetli cocuklara kendi şekerini tedavi etme kabiliyeti kazandırılmasıyla birlikte duşuk ve yuksek şekerin belirtilerinin iyice oğretilmesi gerekir. Yanlarında gerekli ekipmanlar, yiyecek ve atıştırmalıkların bulundurulması cocukların okulda gecirdiği zamanları kontrol altında tutmalarını sağlar. Okul icinde yapılabilecek fiziksel aktiviteler cocuklara oğretilmeli ve uygulamaları sağlanmalıdır. Ayrıca okulda birkac kişide acil durumlarda aranacak aile bireylerinin ve doktorların telefon numaraları ve adreslerinin bulunması da onem taşır.
kaynak
__________________