Cocuk yayınları konusunda Turkiye'nin en buyuk yayınevlerini bunyesinde bulunduran Zambak Yayınları Kultur Kitapları Yayın Yonetmeni Mehmet Azim, cocuk kitaplarının planlamasından yayınına kadar olan sureci anlattı. Cocuk yayınlarının yayınlanmasının ardından ailelere ve oğretmenlere cok onemli tavsiyelerde bulundu.
Araştırmalar, yayınların, cocuk uzerinde cok ciddi etkileri olduğunu gostermektedir. Bu durum anne, baba ve oğretmen olarak, yavrularımıza verdiğimiz yayınlar konusunda ne kadar titiz olmamız gerektiğini gozler onune sermektedir. Buna bağlı olarak cocuklara onerilecek yayınlar icerik olarak doğru mesajlar vermeli ve ruh dunyasında yaralar acmaması gerekmektedir. Cocuklar yalanlarla, aldatmacalarla ve boş şeylerle bir zihin karmaşasının icine itilmemelidir. Tercih edilecek eserler, cocukta insanî duygu ve değerlerin gelişmesini, sevginin mayalanmasını, kendi değerlerine karşı ilgili ve saygılı olmasını sağlaması gerekmektedir
Kahramanları doğru secmeliyiz
Cocukların coğu, eserlerdeki kahramanlarla kendilerini ozdeşleştirmekte ve okuduklarından etkilendiklerini soyleyen Mehmet Azim, secilen kahramanlar olumlu karakterler olması gerektiğini belirterek şoyle dedi: "Cocuğun bilincaltına iyi ornekler sunulmalıdır. Olumlu ve yapıcı hayat ornekleri verilmelidir. Cocuk kitapları, hurafe ve batıl inanclardan arındırılmış olmalıdır. Saldırganlık, korku, şiddet, ofke cocuk kitaplarından uzak tutulmalıdır." Cocuklara yonelik yayıncılığın ciddiye alınması gereken ve ozen gerektiren bir calışma olduğunu belirten Mehmet Azim, okul oncesine ve ilkoğretim oğrencilerine hitap eden eserlerin resimli olduğunu, resimlerin ozgun, estetik ozellik taşıyan resimler, eserleri daha ilgi cekici hÂle getirdiğini soyledi.
Resim secimine dikkat!
Sanat ve estetik olarak uygun olmayan resimlerin, cocukların hayal dunyasına zenginlik katacak yerde zarar verebileceği konusunda velileri uyaran Zambak Yayınları Kultur Kitapları Yayın Yonetmeni Mehmet Azim şoyle dedi: "Cocuk kitapları, horoz şekeri tadında, kaliteli ve faydalı bir oyuncak gibi sevecen olmalıdır. Cicili bicili kapağın icinde renkli ve hayal dunyasını zenginleştiren bir resimleme ve anlatım yer almalıdır. Diğer konularda olduğu gibi resim konusunda da secici olmak gerekir."
"Cocuklara yonelik eserler, edebiyatın teorik ve pratik ilkelerine uygun olmalıdır." diyen Mehmet Azim, dilin ilkelerine, cocuğun ruhî ve fizikî yapısına uygun olmayan eserlerin cocuk kitabı olamayacağını, cocuklara yonelik olarak yazılmış eserlerin sevimli ve cocuksu bir dunya sunması gerektiğini belirtti.
Once ilgi alanının belirlenmeli
Donemlerin şartlarına ve etkisine gore cocukların ilgi alanlarında değişiklikler olabileceğinin altını cizen Mehmet Azim, ailelerin once cocukların ilgi alanlarını belirlemesi gerektiğini soyleyerek şoyle devam etti: "Her cocuk, aynı tur yazılardan eserlerden hoşlanmayabilir. Cocukların değişen ve ilgi alanları belirlenmeli ve buna gore kitaplar hazırlanmalıdır. Anne-babalar, oğretmenler oncelikli olarak cocuğun ilgi alanını bilmeli, buna gore bir hareket tarzı belirlemelidirler. İlgi alanına uygun olmayan eserler, cocuklarda okuma alışkanlığını koreltebilir. Bu konuda ısrarcı olmak yerine, yonlendirici olmak gerekir."
Cocuk kitapları ozenle hazırlanmalıdır
Gunumuzde bircok yayınevinin sadece cocuk kitaplarıyla ilgilenen editorleri veya yayın yonetmenleri bulunduğunu, bu yetkili kişiler aracılığıyla yazarlarla ve cizerlerle bir araya gelerek, yayın evinin planlamasıyla yazarın hedeflerinin gercek bir duzlemde birleşmesi onemli olduğunu soyleyen Zambak Yayınları Kultur Kitapları Yayın Yonetmeni Mehmet Azim şoyle konuştu:
"Cocuk yayınları editoru veya yayın yonetmeni hem pedagojiye hem cocuk psikolojisine hem edebiyatın, ozellikle cocuk edebiyatının birikimlerine sahip olması gerekir. Cocuk yayınları editorleri; sanatın, eğitimin ustunden bir bakış acısıyla ve onların kazanımlarıyla eserlere eğilecek ve daha guzel urunlerin hazırlanmasına zemin hazırlayacaklardır. Buna bağlı olarak koklu ve bu alanda titiz calışan yayınevlerinin urunleri, oncelikli tercihimiz olmalıdır."
Cocuk kitaplarında dikkat edilmesi gereken noktalar
Cocuk kitaplarında olması gereken ozellikleri sıralayan Mehmet Azim şoyle dedi: "Eser, yazım ve noktalama acısından hatasız olmalıdır. Bir eserin onemli ozelliklerinden biri de dil bilgisi kurallarına uygun olarak yazılmış olmasıdır. Eser hazırlarken hangi sınıf ve yaş duzeyine uygun olarak yazıldığı bilinmelidir. Eserlerde işlenen konular ve bunların ele alınış tarzı, cocukların yaş gruplarına uymalıdır. Kahramanlar cocuğun dunyasından olmalıdır. Eserlerde heyecan unsurunun, eser boyunca canlı olması gerekir. Olumsuz tasvirlere yer verilmemeli, eser politik ozellikler taşımamalıdır. Ozellikle ilkoğretimin birinci devresinde devrik cumlelere fazla yer verilmemelidir. İşlenen konular bir butunluk icinde ele alınmalıdır; gelişiguzel bir araya getirilip yığılan yazılar olmamalıdır. Eserlerde, cocuklara lakap olarak takılabilecek kahraman isimler bulunmamalıdır."
Kitap seciminde oğretmen, veli ve cocuk uclusunun birlikte karar vermesi gerektiğini anlatan Mehmet Azim, ailelerin kitap okuma konusunda, evde uygun zeminler oluşturması gerektiğini soyleyerek, ailelere tavsiyelerde bulundu: "Aile buyukleri her şeyden once ornek olmalıdır. Evde bir kitaplık bulundurmak, belirli saatlerde ailece kitap okumak, kitap hediye etmek okuma alışkanlığının oluşmasında ve kitaba karşı ilginin artmasında en onemli etkendir. Temsil, bu yonuyle anlatmanın onunde gelir. Once ornek olacağız, sonra yavrularımızdan buna uygun hareket etmelerini isteyebiliriz."
Dikkat Edilecek Noktalar
Yazım ve Noktalamaya Uygunluk
Dil Bilgisi Kuralların Uygunluk
Sınıf ve Yaş Duzeylerine Uygunluk
Konu ve Anlatım Şekilleri
Secilen Kahramanların
Cocuk Psikolojisine Uygunluğu
Lakap Takılacak isimler olmamalı
Devrik cumleler sınırlı olmalı
__________________