Toplum icinde kendisini gosterememe, duşuk benlik saygısı ve sosyal ilişkilerde yetersizlik ile kendini gosterir. Başkalarının kendisini kabul etmeyeceği, beğenmeyeceği, eleştireceği duşunceleri yoğundur. Surekli olarak kendi kendisini eleştirir, kendini beğenmez ve surekli olarak kendisi ile ilgilenir. Sosyal ilişkilerden kacınma, grup toplantılarında yer almama, sozel iletişime girmeme tipik davranış bicimleridir. Başkalarının fikirleri onun icin cok onemlidir ve surekli kabul gorme, onay alma ihtiyacı duyarlar. Başka kişilerle iletişim kurmak, gruplarda yer almak isteseler de bunu yapabilecek iletişim becerilerine sahip olmadıklarından bir turlu buna cesaret edemezler.
Cekingen kişilik bozukluğu neden olur?
Cekingen kişilik bozukluğunun nedenleri arasında anne- babanın yanlış yetiştirme bicimi, buyume ve gelişme doneminde surekli olarak eleştirme ve reddetme tutumu sergilemesi, koruyucu ve kollayıcı bir tutum sergileme gibi nedenler gosterilmektedir. Bu konuda yapılan araştırmalarda kesin bir neden tespit edilememiştir. Cinsiyet ve ailesel bilgiler bu konuda net değildir.
Ergenlikte cekingen cocuklar nasıl hissederler?
Kendilerini yalnız, mutsuz, caresiz hissederler. Surekli cevresindekilerin kendisinden daha iyi, guzel, yakışıklı, başarılı, girişken olarak gorur. Olumlu yonlerini asla gormezler ve başkalarının hep en ufak bir hatasını goreceğini ve onunla dalga gececeği endişesini taşırlar. Genelde yalnız kalmayı ya da bir tek kişi ile arkadaş edinmeyi tercih ederler. Kendine guven yoktur.
İnsanlarla ilişkiye girdiklerinde buyuk bir heyecan duyarlar, elleri titreyebilir ve yuzleri kızarabilir. Sosyal fobi ve depresyon ile birlikte gorulebilir.
Ergenlikte cekingenlik nasıl tedavi edilir?
Cok fazla yardıma ihtiyac duysalar da bir psikiyatrist ya da psikologa başvurmada gucluk cekerler. Endişelerinin yuksek olması terapi surecini olumsuz etkileyebilir. Terapi surecinde en ufak bir olumsuzlukla karşılaştıklarında geri cekilme gosterebilirler. Terapist ve danışan kişi arasında iyi , pozitif, guvene dayalı bir ilişki kurulabilirse terapi sureci devam edebilir. Sosyal becerilerin geliştirilmesi, bilişsel davranışcı yontemlerle tedavi sureci ilerler. Sosyal fobi duzeyine gelmiş olan kişiler ilac tedavisinden de yarar gorebilirler.
DSM-IV Tanı kriterlerine gore;
Genc erişkinlik doneminde başlayan ve değişik koşullar altında ortaya cıkan, yetersizlik duygularının ve olumsuz değerlendirilmeye aşırı duyarlılığın olduğu surekli bir davranış biciminin varlığıdır.
Aşağıdaki belirtilerin dort (ya da daha fazlasının) olması ile belirlidir.Kişide eleştirilecek, beğenilmeyecek ya da dışlanacak olma korkusu ile cok fazla kişiler arası ilişki gerektiren mesleki etkinliklerden kacınma davranışı gosterme soz konusudur. Sevildiğinden emin olmadıkca insanlarla ilişkiye girmek istemezler. Mahcup duşeceği ya da alay konusu olacağı korkusu ile yakın ilişkilerde tutukluk gosterirler. Toplumsal durumlarda eleştirileceği ya da dışlanacağı uzerine kafa yorarlar. Yetersizlik duyguları yuzunden yeni kişilerle aynı ortamda bulunduğu durumlarda gerginlik hissederler. Kendisini toplumsal yonden beceriksiz, kişisel olarak albenisi olmayan bir kişi olarak ya da başkalarından aşağı gorurler. Mahcup duşeceğinden dolayı kişisel girişimlerde bulunmak ya da yeni etkinliklere katılmak istemezler.
__________________