Coğu istatistik ders kitapları kuramsal tartışmalar ve sunulan değişik kavramların matamatiksel kanıtları uzerinde yoğunlaşırlar. Bu yaklaşımın sonucu olarak oğrenciler, istatistiksel testleri kendi deneysel bulgularına uygulama konusunda, genellikle, somut bir anlayış kazanamazlar. Bu kitabın amacı boyle bir yaklaşımı tersine cevirmek ve istatistiksel kavram ve testleri uygulamalı olarak vermektir.
Deneyimlerimiz bize, uzerinde titizlikle calışılmış ve acık bir bicimde betimlenmiş orneklerin, kolaylıkla cok değişik durumlara genellenebileceğini gostermiştir. Sonuc olarak, bu kitapta izlenen oğretim yontemi, temelde, ornekle oğretim uzerine kurulmuştur. Ders kitaplarının coğunda gorulen matematiksel kanıtlar ve kuramsal tartışmalar, coğu durumda, dışlanmıştır. Bunların yerine, deneysel bulguların anlamlılığını test etmede gereksinim duyulan hesaplama işlemlerinin basamak basamak cozumlemesi verilmiştir. Her test ya da analiz, dikkatle secilmiş, anlaşılması kolay bir ornek uzerinde gosterilmiş ve hesaplamaya ilişkin basamak ve işlemler matematiksel sembollerle verilmek yerine, sozel olarak ifade edilmiştir. Bu nedenle, analizlerin basit t-testi ya da basit korelasyondan en karmaşık varyans analizlerine ya da coklu korelasyonlara kadar uzanmasına karşın, bu kitabı etkili bir bicimde kullanabilmek icin, hemen hemen hic matematik on bilgisine gereksinim yoktur.

Kuramsal tartışmalar en aza indirgenmiş, ancak, değişik analizlere ilişkin temel varsayım ve hesaplama formulleri ya her bolumun başında ayrı olarak ya da hesaplamaları gostermede kulandan ornekle kaynaştırılarak verilmiştir. Bu tur varsayım ve formullere, biri dışında, kitabın tum kısımlarında, kuramla hesaplama işlemleri arasındaki ilişkileri ve ayrıca her analizin kendi ozel problemi ile olan bağlantısını kavramasında kullanıcıya yardımcı olmak amacı ile yer verilmiştir. Varyans analizinin tartışıldığı 2. Kısmın her bolumunde, genel olarak, formullerin yerini, kullanımdaki istatistik ders kitaplarından secilmiş bir liste almıştır. Bu yolu izlemenin iki nedeni vardır, tik olarak, bu analizlerde kullanılan sembolik notasyon yazardan yazara buyoik olcude değişir, ikinci olarak da, formul ve semboller anlamında, bu tur materyalin sunulması boyle bir kitap icin uygun olandan cok daha fazla zaman ve yer haracayı gerektirirdi.

Orneklerin buyuk coğunluğunun davranışsal ve toplumsal bilimler alanlarındaki deneysel bulguların analizine ilişkin olmasına karşın, bu kitap eğitim, iş yonetimi, tıp araştırmaları ya da istatistiksel analiz gerektiren başka her hangi bir alandaki dersler icin de eşit derecede uygundur. Ek olarak, geniş bir alanı kapsaması (analizler acısından) nedeni ile, aynca lisans ve yuksek lisans dersleri icin de uygundur.

Cok az matematik bilgisi ya da istatistiksel temel gerektirmesi dolayısıyle, kitap oğrencilerin cok temel bir istatistik dersinden sonra aldıkları ilk labaratuar derslerinde de oğretim uyeleri icin cok yararlı olacaktır. Ayrıca, ek değişkenlerin ya da tekrarlanmış olcumlerin soz konusu olduğu daha ileri duzeyde deneylerin desenlenmesine ve sonuclarının analizine olanak verecektir. Bizim deneyimlerimize gore, kendi verilerine hangi analizi uygulaması gerektiğinin soylenmesi oğrenci icin yeterli olmaktadır. Bu acıdan, hemen herkes butun bir analizin sonuna kadar yonergeleri basamak basamak izleyebilir.

Yine bizim deneyimlerimize gore, bu kitap, bir araştırmanın analizini yapmakla gorevlendirilmiş, istatistkisel bilgileri sınırlı, araştırma gorevlilerince de aynı bicimde kullanılabilecektir. Bu el kitabının yardımı ile, en deneyimsiz araştırma gorevlisi bile, ek olarak pek fazla bir yonlendirmeye gereksinim duymadan, en karmaşık analizleri yapabilir.

Kitabın onemli bir kullanım alanı da bilgisayar programları ile ilgili kişiler tarafından belirtilmektedir. Ayrı ayrı gosterilmiş olmaları nedeniyle, her analize ilişkin hesaplama basamakları, bir bilgisayar programında bulunması gereken yonergelerin ayrıntılı bir akış grafiğini temsil etmektedirler. Bu uygulamayı gostermek amacı ile Bolum 2.9 ve 2.10'daki hesaplama basamaklarından cıkarılan iki bilgisayar programı Ek M'de verilmiştir. Bu iki program varyans analizlerinin programlanmasında karşılaşılabilecek en karmaşık problemleri temsil ederler. Her iki ornekte de, temel yaklaşım bu kitapta ozetlenen sozel basamakları sadece FORTRAN dil sistemine cevirmek olmuştur.

Kitaba doğrudan ya da dolaylı olarak katkıda bulunanların hespsine teşekkur etmek olanaksız. Fakat, bir cokları var ki, katkıları, isimlerinden ozel olarak soz etmemizi gerektirmektedir. Once, "Araştırmaların Desen-lenmesi ve Analizi"ni oğretme yontemleri bizim bu alanla ilgilenmemizi sağlayan Dr.Dee W. Norton'a teşekkurlerimizi sunmak isteriz.

Dr.G.S.Reynolds ve Dr.Luis Aikman orjinali okuyup eleştirisel olarak değerlendirdiler. Yorum ve eleştirileri, gerekli değişiklik ve duzeltmelerin yapılmasında gercekten yardımcı olmuştur. Yazar-yayıncı ilişkilerimiz olabileceğin en iyisi idi, ilgi, yardım ve ozendiricilikleri icin Bay Br'uce Harlovv, Bayan Maud Benjamin, Bayan Marquerite Clark ve Bay John Miler'e de teşekkuru borc biliriz.
Statistical Tables for Biological, Agrcultural and Medical Research adlı kitaplarından III., V. ve VI. tabloları alıp kullanmamıza izin veren Oliver and Boyd Ltd. ve Sir Ronald A.Fisher, F.R.SJnin yazın sorumlusu Dr.Frank Yates'e cok şey borcluyuz.

Ek M'deki ornek bilgisayar progrmalarını kitaba almamıza izin veren Messrs. Morris Morget ve Rpnald Mihalick'e ozel teşekkurlerimizi sunarız. Bilgisayar programlarını koyma fikrini bize veren ve orjinalin duzeltilmesi sırasındaki tavsiyelerini takdirle karşıladığımız Dr.Paul Becker'e de teşekkur ederiz. Yalnızca daktiloya cekme ve editorluk işlerindeki yardımlarından dolayı değil, ayrıca, kitabın yazılması suresi boyunca gosterdikleri genel ozendiricilikleri icin eşlerimiz Marlene ve Maria'ya ozel takdirlerimizi sunmayı bir borc biliriz.
-James L. Bruning-Ohio Universitesi-
-B. L. Kintz-Western Washington State Koleji-
(Tanıtım Bulteninden)



Sayfa Sayısı: 367


Dili: Turkce
Yayınevi: Gundoğan Yayınları
Kitap Adı: İstatistik Cevirmen: Ali Donmez , B. L. Kintz , James L. Bruning Yayınevi: Gundoğan Yayınları Dil: Turkce Barkod: 9789755202877