Kropotkin'in en temel eserlerinden biri olan Karşılıklı Yardımlaşma, aynı zamanda Malthuscu "hayatta kalma mucadelesi"ne ve Darwincilere verilmiş bir yanıttır. İnsan nufusunun mevcut yiyecek arzından daha hızlı bir artış gosterdiğini ileri suren Malthus, yaşam imkÂnlarıyla nufus artışı arasındaki dengenin ancak, kıtlık, hastalık ve savaş sonucu, gucsuzlerin elenmesiyle korunacağını soyluyordu. Malthus'un, "hayatta kalma mucadelesi" olarak formule ettiği bu anlayış, herkesin herkese karşı surekli rekabeti demekti. Sonraki yıllarda Darwin, doğal secilimin, guclu turleri koruyup gucsuzleri elemesini evrimin belirleyici faktoru olarak "hayatta kalma mucadelesi"yle acıkladığında, Victoria doneminin zihniyetiyle beslenen Malthusculuk, biyolojik alanda da guclu bir destek bulmuş oldu. Darwin, daha sonra duşuncesinde kısmi değişiklikler yaptıysa da, izleyicileri, onun uyarılarına rağmen bu "acımasız mucadele"yi biyolojik bir ilke olarak evrimin biricik faktoru haline getirdiler. İlkel insan dunyasıyla hayvanlar alemini, kana susamış "gladyator gosterisi" gibi sunan yeni Darwincilerin "surekli mucadele" anlayışı, eşitlikci, dayanışmacı, ozgur toplum duşuncesine de olumcul bir saldırıydı. Bu nedenle, Malthus ve yeni Darwincilere yanıt vermek neredeyse zorunlu hale gelmişti. Yanıt; unlu anarşist ve doğa bilimci Pyotr Kropotkin'den geldi.

Kropotkin, aynı turun bireyleri arasında mucadeleden cok, yardımlaşmanın sayısız kanıtını, onlarca hayvan turunu ornek vererek gosteriyordu. Karşılıklı yardımlaşmanın bir evrim faktoru olarak insan dunyasındaki rolu uzerinde de duran Kropotkin, vahşi ve yarı vahşi klanların, koy komunlerinin ve ortacağ ozgur şehir cumhuriyetleri doneminin karşılıklı yardımlaşma kurumlarını detaylarıyla inceler. Kropotkin'in bu calışmasında insan ve hayvan toplumlarının evrimini izlerken, eş zamanlı olarak, modern devlete varan evrimsel gelişme cizgisini de butunluklu bir bicimde izleyebiliriz.



Sayfa Sayısı: 312

Baskı Yılı: 2008


Dili: Turkce
Yayınevi: Kaos Yayınları

Kitap Adı: Karşılıklı Yardımlaşma - Evrimin Bir Faktoru Yazar: Pyotr Alekseyevic Kropotkin Yayınevi: Kaos Yayınları İlk Baskı Yılı: 2001 Dil: Turkce Barkod: 9789757005360