Tum dunyanın en buyuk sağlık probleminin başında kilo fazlalığı, şişmanlık geliyor. Herkes, yaşamının en azından bir bolumunu, kilo kontrolu ile uğraşarak geciriyor. Bazı kişiler ise yaşamının buyuk bir bolumunu bu sorunla savaşarak harcıyor.
İşte kalıcı kilo kontrolu icin "yanlış" bazı inanışlar ve yontemlerle vakit kaybetmeyin. Kilo kontrolunde "doğru sanılan" oyle cok "yanlış" var ki! İc Hastalıklar Uzmanı Dr. Ayca Kaya bu konuda bazı başlıklara dikkat cekiyor:
- Fazla kilolardan kalıcı olarak kurtulmak imkansızdır - Yanlış - Fazla kilolarınızdan kalıcı olarak kurtulmak cok kolay olmasa da imkansız değildir.
- Şişmanlık benim kaderim. - Yanlış - Kalıcı olarak fazla kilolardan kurtulmak mumkun. Oncelikle yapılması gereken, şişmanlıkla birlikte gorulen hastalıkların tedavisi ve bununla birlikte kişiye omur boyu surecek yeni bir davranış modelinin oğretilmesidir.
- Fazla kilo kozmetik bir problemdir. - Yanlış - Fazla kilo ve şişmanlık muhakkak tedavi edilmesi gereken ciddi bir hastalıktır.
- Fazla kilonun nedeni yerken aşırıya kacmaktır. - Yanlış - Fazla kiloluk coğu insanın duşunduğunun aksine sadece aşırı yeme ile acıklanamayacak kadar kompleks bir hastalıktır. Genetik yatkınlıkla beraber bir cok metabolik hastalık bu rahatsızlığın ortaya cıkmasına neden olur. Duzensiz yaşam tarzı da mevcut durumu daha da alevlendirir.
- Kısa vadede hızla fazla kilolardan kurtulmak mumkundur. - Yanlış - Bir an once zayıflamak isteyen insanlar bazen sağlıklarını bozma pahasına akla hayale sığmayacak yontemleri deneyerek, kısa vadede kilolarını vermek isterler. Doktor tavsiyesi olmadan kullanılan tıbbi olamayan zayıflama takviyeleri veya cok duşuk kalorili diyetler ile zayıflasalar bile olağan yaşam değişimlerinde eski kilolarına ve belki daha fazlasına yeniden kavuşurlar. Doğrusu, bu konuya daha ciddi eğilmektir. Fazla kilodan muzdaripseniz, her şeyden once şişmanlığa neden olan gizli metabolik hastalıklarınızın araştırılması gerekir. Bununla beraber metabolizma hızınızın olculmesi gerekir.
- Fazla kilolardan kurtulmak icin ilk adres iyi bir diyetisyendir. - Yanlış - Tedavi edilmesi gereken bir hastalık olan fazla kilo sorununu cozmek icin doğru adres doktordur. Gerekli tetkikleri yapıp, tedavi yontemine karar verecek olan doktordur. Diyetisyen ancak bu tetkiklerden, tanının belirlenmesinden ve tedavi yontemine karar v erilmesinden sonra size doktorun verileri doğrultusundan beslenme onerileri getirebilir.
- Az beslenme ile kilo probleminden kurtulabiliriz. - Yanlış - Şişmanlığa neden olacak gizli bir metabolik hastalık var ise, istediğiniz kadar az yemek yiyin, kalıcı kilo veremezsiniz. Hayat boyu surecek bir beslenme sistemini benimseniz gerekir. Ancak bu beslenme sistemi icinde bazı akıllı besinleri bilerek secmek şişmanlık dediğimiz hastalıkla başetmede altın standartlardan biridir.
- Gune dengeli ve zengin bir kahvaltı ile başlayın - Yanlış - Evet gune kahvaltı ile başlayın ancak ac hissetmiyorsanız bir meyvalı yoğurt da kahvaltıdır unutmayın.
- Saatli olarak duzenli ve sık yemek yiyin - Yanlış - Yemeği saatle değil, vucudunuzdan gelen sinyallere gore yapın. Acıkıyorsanız mutlaka birşeyler yiyin. İlla donanımlı bir oğun olmasına gerek yok. 1 bardak ayran, 1 tane meyva, 1 avuc leblebi, yarım paket diyet biskuvi bile olabilir. Kendinize acıkmaya karşı her zaman acil bir cıkış yolu bulun.
- Birşey yiyeli bir saat bile olamadan acıkıyorum. - Yanlış - Her acıkma aclık acıkması değildir. Bu susama duygusu da olabilir. Boyle durumlarda oncelikle buyuk bir bardak su icip, bekleyin, hala aclık hissediyorsanız o zaman yemek alternatiflerini duşunebilirsiniz.
- Yemeğe corba ile başlayıp, az yiyebilirsiniz. - Yanlış - Yemeğe corba ile değil salata, yoğurt ve su ile başlayın. Bir lokma salata, bir lokma yoğurt, bir yudum su icin. Salata ve yoğurt bittikten sonra corbanızı icin. Corbanız bittikten sonra ana yemeğe gecin. Ana yemeğiniz bittikten sonra kendinizi doymamış hissediyorsanız, 1 bardak su icin ve hala doymamışsanız 1 tane meyve yiyin. Bu tur yemek hem daha yavaş yemenize neden olur hem de sizi daha uzun sure tok tutar.
- Yemek bir ofke terapisidir. - Yanlış - Ofkelendiğinizde acısını buzdolabından cıkarmayın. Hemen kendinizi dışarı atın ve kedinize kucuk bir şey satın alın. Bu kendinizi daha değerli hissetmenizi sağlar ve daha mutlu olursunuz. Evden cıkmak istemiyorum illa bir şey yemem gerekiyor diyorsanız, 1 kase kuru vişne ofke dindirmeye birebirdir. Hem yemesi zor bir besindir, hem de cekirdekleri ile cop kovasına doğru basket oynayabilirsiniz.
- Atıştırmadan TV seyredemiyorum. - Yanlış - Televizyon karşısında mumkun olduğunca bir şey yememeye ozen gosterin. Cunku televizyon hem gorme, hem de işitme duyumuza hitab eder. Ucuncu duyu olan tat duygusu kontrolumuz dışına cıkabilir. Boş boş televizyon seyredemiyorsanız, yemek yerine şekersiz bitki cayı icmek de iyi bir alternatiftir.
- Alkollu ickileri cok seviyorum. - Yanlış - Alkol yeryuzundeki yağdan sonra en yuksek enerji iceren ikinci maddedir. Cok sevseniz bile tuketimine muhakkak sınırlama getirmeniz gerekir. Haftada 1-2 kadeh kırmızı şarap yetinmek yeterli olacaktır.
- Kilo vermek icin ilac kullananlar kolay yolu secenlerdir. - Yanlış - Ciddi kilo problemi bulunan insanlarda gerekli tetkik basamakları yapıldıktan sonra, doktor kontrolunde ilac tedavisi de uygulanabilir. 1997 yılından beri tıbbi tedavinin bir parcası olarak ilac tedavisi kullanılmaktadır. Klinik olarak kanıtlanmış bu ilaclar doğru kullanıldığı zaman cok yararlı sonuclar alınmaktadır. Bu ilacları, gıda takviyeleri ile karıştırmamak gerekir.
- Kilo vermeye yardımcı bitkisel urunler guvenlidir - Yanlış - Her bitkisel urun yararlı değildir. Vucudunuzun hangi takviyeye ihtiyacı olduğunu bilmeden alınan urunler ve sağlık bakanlığının denetiminden gecmeyen urunlerin vucudunuza doğal olsalar bile zararı dokunabilir.
- Yuruyuş veya spor sırasında daha fazla kilo vermek icin vucuda naylon poşet sarmak. - Yanlış - Sakın vucudunuza naylon poşet sarmayın, doku zedelenmesi yapabilir.
- Mucize diyetler - Yanlış - Bugun icin gunumuz tıbbında şişmanlık hastalığının cozumu icin ne yazık ki, mucize bir diyet, mucize bir ilac ve mucize bir cerrahi yontem yoktur. Sağlıklı ve kalıcı tedavi icin cozumu tıpta arayın.
- Kan şekerim duştu, tatlı yemeliyim. - Yanlış - Kan şekeriniz duşup, eliniz ayağınız titriyorsa, asla tatlı yemeyin, peynir ekmek daha iyi bir secimdir. Tatlı yiyebilecekler sadece insulin kullanan şeker hastalarıdır.
- Ac karnına spor daha cok kilo kaybettirir - Yanlış - Ac karnına asla spor yapmayın, en iyi zaman yemekten 1,5 - 2 saat sonrasıdır.
- Sabahları ac karnına limonlu su icmek zayıflatır - Yanlış - Limonun barsakları calıştırıcı ozelliği vardır, ancak soğuk yada ılık suyun veya limonlu suyun zayıflatıcı hicbir etkisi yoktur.
- Maydanoz suyu zayıflatır -Yanlış - Maydanozun idrar sokturucu etkisi vardır. İdrar kaybı nedeniyle insan kendini hafiflemiş hisseder yoksa, kilo kaybına ve yağ dokusuna hic bir faydası yoktur.
- Sauna gibi sıcak ortamlarda terlemek zayıflatır - Yanlış - Sauna gibi sıcak ortamlarda terleyerek kaybedilen yağ değil, sudur. Bu gibi sıcak ortamlar, organizmanın toksinlerden arınmasını, kasların gevşemesini, kırgınlığın atılmasını sağlar ancak zayıflatmaz. Kilo kaybetme acısından bakacak olursak, soğuk sıcaktan daha etkilidir.
- Makarna, pilav, ekmek gibi karbonhidratlar diyetten tamamen cıkarılmalıdır - Yanlış - İnsan vucudu ana enerji kaynağı olarak karbonhidratları kullanır. Zayıflayayım diyerek ekmeği, pilavı kesmek ve bu besinleri hic tuketmemek vucuda doğru enerjiyi vermemek anlamına gelir. Vucutta enerji elde edbilmek icin kas ve karaciğerdeki glikojen depolarını kullanır yani sudan kilo verirsiniz, şişmanlığınızın nedeni olan yağ dokusu olduğu gibi yerinde kalır. Normal beslenmeye gectiğinizde iki kat daha fazla kilo alırsınız.
- Protein ağırlıklı yemek cok sağlıklı kilo kaybı sağlar - Yanlış. Protein ağırlıklı beslenmede vucut proteinleri sindirmek icin cok fazla enerji harcar ve zayıflama olabilir. Ancak proteinlerle birlikte cok fazla yağ da vucuda gireceği icin, kan yağlarında yukselme ve korener kalp hastalıkları ortaya cıkabilir, Gut hastalığı gelişebilir. Ayrıca proteinler vucuttan atılmak icin kemikten kalsiyum ceker ve bu da kemik erimesine neden olur. Bu durumda zayıflasanız bile geri kalan hayatınızı hasta bir insan olarak yaşarsınız.
- Meyva yemekten 2 saat sonra yenir, yoksa butun yenilenler yağa donuşur - Yanlış- Eğer doymuyorsanız ikinci tabak yemek yemek yerine, 1 tane meyva yemek daha az enerji alımına yani daha az yemeye neden olur. O nedenle doymuyorsanız, ikinci tabak yemek yerine 1-2 tane meyva yemek daha iyi bir yaklaşımdır.
- Ceşitli diyetlerle bolgesel incelme mumkundur - Yanlış - Herkesin genetik olarak yağ dokusunun fazla olduğu bir bolum vardır. Kimisinde basenlerde, kimisinde gobek cevresinde, kimisinde kollarda olabilir. Direkt basen eritici veya kol inceltici bir diyet yoktur. Ancak sağlıklı beslenme ile birleştirilmiş bir egzersiz planı uygularsanız sorunlu bolgelerinizi nispeten daha iyi inceltmiş olursunuz.
- Kilo almaya başladınız mı, zayıflayamazsınız - Yanlış - Hemen kilo almaya neden olan faktor bulunup duzeltilirse kalıcı bir şekilde zayıflarsınız. Diğer hastalıklarda olduğu gibi burada da erken teşhis hayat kurtarır.
- Her tur hareket ve spor zayıflatır - Yanlış - Vucudun egzersiz ve sporla kilo vermesi icin yağ yakma formuna gecmesi gereklidir. Bu da ancak, minumum 18 ile 20 dakika suren duzenli bir egzersizle başlar.
- Seks kalori yakar - Yanlış - Seks kalori harcatmaz, kasları gerer ama tek bir enerji harcamanız mumkun değildir.
Fazla kilolardan sonsuza kadar kurtulmak icin yapmanız gerekenler
- Doktora başvurmanız,
- Vermeniz gereken yağ dokusunun belirlenmesi
- Metabolizma hızınızın olculmesi
- Şişmanlığa neden olan veya şişmanlık ile birlikte gorulen hastalıklarınızın ciddi tedavisine başlanması,
- Beslenme ve egzersiz konusunda eğitilmeniz ve yaşam tarzınızı değiştirerek, hayat boyu surdurmeniz.