CEVRE ve Şehircilik Bakanlığı, Turkiye genelinde tescili yapılan 9 bin 369 anıt ağactan 297'sinin bulunduğu, tanıtım amaclı internet sitesi hazırladı. Siteye gore Turkiye'nin en yaşlı ağacı 4 bin 115 yaşında Zonguldak'taki porsuk, en uzun ağacı 55 metrelik Gumuşhane'deki goknar, en geniş govde caplısı ise Kastamonu'daki 880 santimetrelik doğu cınarı oldu. Bronz Cağı'ndan beri yaşayan porsuk ağacının oldukca sağlıklı olduğu, insanlar tarafından zarar gormediği surece en az 4 bin yıl daha yaşayabileceği kaydedildi.
Cevre ve Şehircilik Bakanlığı, Turkiye genelinde gecmişle gunumuz arasında kopru kuran ve yuzlerce yıllık yaşa sahip, kanunla koruma altındaki anıt ağacların tanıtımı ve korunması amacıyla bir proje başlattı. Proje kapsamında kurulan anitagaclar.gov.tr internet sitesinde, Turkiye genelindeki tescilli 9 bin 369 ağactan 297'sinin il, ilce, yaşı, boyu, govde ve tepe capı verilerinin yanı sıra tarihi oykusune yer veriliyor.
KANUNLA KORUMA ALTINDALARAnıt ağacların, gecmişle gunumuz, gunumuzle gelecek arasında kopru kurabilecek uzunlukta doğal omre sahip olduğuna dikkat cekilen projede, yore tarihinde, mistik kulturunde ve folklorunda ozel yeri bulunan ağaclar olduğu belirtildi. Korunan Alanların Tespit Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yonetmelik hukumlerine gore tabiat varlığı olarak sınıflandırılan anıt ağacların, sahip olduğu ozelliklerden dolayı her turlu onlem alınarak mutlak surette korunması ve doğal miras olarak gelecek nesillere bırakılması gerektiği vurgulandı.
'SAYGI DUYULAN DOĞAL ESERLER'Gorkemli gorunuşleriyle saygı duyulan doğal eserler olarak kabul edilen anıt ağacların, doğanın kendilerine bahşettiği uzun omurlerinden dolayı gecmişi geleceğe bağlayan, değeri tartışılmaz zenginlikler olduğu kaydedildi. Bu ağacların korunmasının hem genc beyinlerde soya bağlılık duygularını geliştirdiği hem de doğa sevgisi ve cevre bilincinin kokleşmesine aracı olduğu belirtildi. Bu ozellikleri gosteren ağacların oncelikle doğru tespit edilmesi ve anıt ağac olarak tescillenerek koruma altına alınmasının onemine işaret edildi.HANGİ TUR AĞACLAR VARProjede Anadolu'nun dort bir koşesinden yuzlerce yıllık tarihe tanıklık etmiş 50'ye yakın ağac turu bulunuyor. Doğu cınarı, andız, toros sediri, ceviz, sakız ağacı, yalancı hurma, menengic, mamut, sedir, cam, meşe, citlembik, kestane, porsuk, kavak, fıstık, gurgen, zeytin, servi, ahlat, palmiye, kayın ve ıhlamur ağaclarının cok sayıda turu var.TURKİYE'NİN EN YAŞLISI ZONGULDAK'TAZonguldak'ın Alaplı ilcesinde, yaşı 4 bin 115 olarak hesaplanan porsuk ağacı, Turkiye'nin en yaşlı ağacı olarak biliniyor. Tepe capı 9,5 metre, govde capı 245 santimetre, boyu 23 metre olan porsuk ağacı, Bronz Cağı'na tarihleniyor. Anadolu'nun bilinen en yaşlı ağacı, dunyanın da en yaşlı beş ağacı arasına giren porsuk ağacının tarihlendirilmesi, Karadeniz Teknik Universitesi Orman Fakultesi'nden Dr. Ercan Oktan ve Dr. Murat Yıldız tarafından yıllık halkaların laboratuvarda incelenmesiyle yapıldı. İncelemelerde ağacın hala oldukca sağlıklı olduğu ve insanlar tarafından zarar gormediği surece en az 4 bin yıl daha yaşayabileceği belirlendi.2 BİN YAŞINI DEVİRDİLERListede, 2 bin yaşını deviren dort ağac bulunuyor. Antalya'nın Kumluca ilcesinde 25 metre boy ve 262 cm govde capına sahip 2 bin 327 yaşındaki sedir ambar katranı Turkiye'nin en yaşlı ikinci ağacı. Kahramanmaraş Onikişubat ilcesinde 2 bin 280 yaşındaki doğu cınarı, Turkiye'nin en yaşlı ucuncu ağacı. Konya Taşkent'teki 2001 yaşındaki kokulu ardıc ve Hatay Samandağ'da 2001 yaşındaki doğu cınarı da Turkiye'nin en yaşlı ağacları arasında yer alıyor.EN YUKSEĞİ 55 METRETurkiye'deki anıt ağacların en yukseği, Gumuşhane Torul ilcesindeki 401 yaşındaki Goknar ağacı. Goknar ağacının boyu 55 metre olarak hesaplandı. Adıyaman Merkez ve Golbaşı'ndaki 426 ve 551 yaşlarındaki doğu cınarları, Amasya Merkez'de 531 yaşındaki doğu cınarı ve Kutahya Simav'da 901 yaşındaki doğu cınarı da 40 metre yuksekliğe sahip.GOVDE CAPI 8.8 METREGovde capı acısından en geniş govdeye, Kastamonu'nun Bozkurt ilcesinde 801 yaşındaki, 880 santimetre govde caplı doğu cınarı sahip. 860 santim govde capıyla Adıyaman Golbaşı'nda 426 yaşındaki doğu cınarı ikinci sırada. Kahramanmaraş Onikişubat'ta 2 bin 280 yaşındaki doğu cınarı 760 santim govde capıyla ucuncu. Hatay Samandağ'da 2001 yaşındaki doğu cınarı 750 santim ile dorduncu. Aksaray Merkez'deki 501 yaşındaki kasnak meşesi 608 santim ile beşinci.1000 YAŞINI DEVİRENLERListede 1000 yaşını deviren 22 ağac bulunuyor. Bulundukları il, turleri ve yaşları şoyle;Adıyaman merkezde doğu cınarı 1092. Ankara Nallıhan'da kokulu ardıc 1083. Antalya Elmalı'da kokulu ardıc 1701, Korkuteli'nde doğu cınarı 1001, İbradı'da kestane 1001. Burdur Ağlasun'da doğu cınarı 1201, Altınyayla'da sedir 1201. Duzce Cumayeri'nde doğu cınarı 1101. Elazığ Palu'da doğu cınarı 1147. Hatay Merkez'de zeytin 1351. Isparta Yalvac'ta kokulu ardıc 1101. İstanbul Sarıyer'de Londra cınarı 1381. Konya Guneysınır'da kokulu ardıc 1001. Kutahya Merkez'de saplı meşe 1146. Manisa Kırkağac'ta zeytin 1651. Mersin Mut'ta zeytin 1300, Mezitli'de zeytin 1000. Muğla Yatağan'da 1001 ve 1501 yaşında iki zeytin. Sakarya Taraklı'da doğu cınarı 1081, Akyazı'da doğu cınarı 1061. Şanlıurfa Akcakale'de zeytin 1326.
Kaynak: Demiroren Haber Ajansı / Mehmet CINAR