0-6 yaş cocuğu gelişim ozellikleri
6 Yaş Cocuklarının Psikolojik Ozellikleri
Bu yaşlarda cocuklar oyun cağının bircok ozelliklerini gosterir, 6 yaş zihni ve duygusal gelişmeleri bakımından okula devam edebilecek kadar olgun olunan bir yaştır.
Zihni Gelişimi
• Bu cağda cocuğun zihin gucu ve belleği bir hayli gelişir. Cocukta somut duşunce tarzı hakimdir.
• Duyguları ile duşunur. Gozlemler ve deneyler sonucu bir takım hukumler verebilir.
• Cocuk cevresini toptan algılar. Soyut ve mantıklı duşunemezler Toplu oğretim en uygun oğretme sistemidir.
• His ve heyecanlarının etkisinde kalarak yargılara varır. Olayları objektif olarak eleştiremez.
• Sık sık kendini over .Bu donemin sonunda kendi kusurlarını gormeye başlar Ve eleştirir.
• Zaman ayarlayamaz. îlersi icin plan yapamaz.
• Sayılan kavramaya başlar. Basit toplama, cıkarma hesaplan yapar.
Dil Gelişimi
• Dil cok zenginleşir. Cocuk cok fazla kelime oğrenir.
• "Toptan goruş" hakimdir, Bunun icin okuyacağı harflerden başlamak yerine, cocuk icin anlamlı olan cumlelerden başlamak daha uygundur.
• Sessiz okuması, sesli okumasına nazaran daha hızlıdır.
• Bu cağın sonuna doğru yabancı dil oğrenmeye hazır hale gelir.
İlgiler
• Temsil oyunlarına ilgi, hayvanlarla ilgili temsiller, şarkılı temsillere ilgi devam eder.
• Kızlar; buyukler gibi giyinmeye, evcilik oynamaya
Erkekler; Şoforluk, Pilotluk, Askerlik gibi oyunlar oynamaya yonelirler.
• Boceklere ve diğer hayvanlara ilgi gorulur.
Moral Gelişimi
• îyilik ve kotuluk kavramları, ana-babanın beğendiği ve beğenmediği davranışları ile ilgili olarak değişir.
• Davranışlarının buyukler tarafından beğenilmesine onem verirler, Kusurlu gorunmek onları endişelendirir.
• "Başkalarına zarar vermek kotudur" gibi genel değer yargılarına varabilirler. Bu donemde cocuklara hangi davranışların iyi veya kotu olduğunu tanıtmak faydalıdır.
Duygusal Gelişim
• En onemli duygusal ihtiyacları sevilmek, beğenilmek, değer verilmektir. Anne, baba, oğretmen tarafından ne kadar ilgi ve sevgi gorurlerse, ruh sağlıkları o kadar yerinde olur.
• îlgi merkezi olma isteği kuvvetlidir.
• Başarılı olma ihtiyacı kuvvetlidir. Gercek başarılar elde edemezlerse hayali başarılarla ovundukleri gorulur.
• Bu donemde korku, ofke, kıskanclık, neşe, sevgi gibi duygular bir cocuğun gununu birbiri ardına doldurabilir. Duygusal halleri cabuk değ4ir.
Arkadaşlarla ilişkiler
• Bu yaşta grup halinde oyun oynayabilirler.
• Arkadaşlık kısa surelidir.
• Genellikle yakın arkadaşlarının kendi cinslerinden secerler.
• Fakir-zengin ayrılığı gozetmezler. Fakat başka sınıf, okul ve cocuklara karşı cephe alırlar.
• Giyim, Konuşma, zevk bakımından cocuk, arkadaşlarını taklit eder. Rekabete girer. Sosyal yonden prestij kazanmak amacıyla guc gosterilerine girerler. Eşya ve aileleriyle ovundukleri gorulur.
Aile ilişkileri
• Aile buyuklerine karşı tavır takınır, yaramazlık eder.
• Coğu zaman kişiliğini gosterme, bağımsız olabilme cabasıyla inatcılık, dik başlılık, itaatsızlık olabilir.
• Buyuklerinin her şeyi daha iyi bildikleri ve yaptıklarını duşunurler. Ebeveynlerini kendine ornek secer.
• Okulda gunun onemli bir kısmını gecirmesine rağmen ana-baba sevgi ve ilgisine ihtiyacı cok kuvvetlidir.
Oğretmen ile ilgili bolum,
• Cocuk oğretmenine buyuk ilgi ve hayranlık duyar. Kendini beğendirmek icin elinden geleni yapar.
• Cok gorulen şikayet olayı, cok kere oğretmenin ilgisini cekmek icin yapılır.
• Tenkitler cocuklarda cok buyuk etki yapar. Alay ve şakalarda alınır.
Kazandırılması geren davranışlar:
1- Eşyalarını temiz ve duzenli kullanma,
2- Yatağını duzeltme,
3- Kıyafetlerinin kendisinin giymesi ve cıkarttıklarını katlayıp yerine koyması,
4- Sabah temizliğine dikkat etmesi, dişlerini fırcalaması,
5- Oyuncaklarını toplaması,
6- Kardeşleriyle iyi ilişkiler icinde olması,
7- Buyuklerine karşı saygılı olması,
8- Annesine yapabileceği ev işlerinde yardımcı olması,
9- Verilen odevi zamanında yapması,
10 -Eve gelen misafîr cocuklarına iyi davranması,
11- Oyuncaklarını paylaşması,
12- Vaktinde yatma ve uyuma,
13 - Tuvalet temizliğine dikkat etme,
14 - Problemlerini rahatlıkla soylemesi,
15 - Okula uyum sağlama,
16 - Evini, okulunu, yakın cevresini tanıma,
17 - Temel insan ilişkilerinde nasıl davranacağını bilme,
18 - Toplumsal değerlere karşı olumlu bir tutum geliştirme,
19 - Sağlık kuruluşlarını bilme,
20 - Trafîk kurallarını bilme,
21 - Toplu yaşama kurallarını bilme,
22 - Doğayı sevme,
23 - Boş zamanlarını iyi değerlendirme,
24 - Zaman kavramını bilme,
25 - Okuma ve dinlenme becerisi kazanma,
26 - Turkce'yi doğru kullanma,
27 - Okuma alışkanlığı kazanma,
28 - Gunluk hayatta kullanılan toplama ve cıkarma yapma,
29 - Zihinden hesaplar yapma,
30- Seviyeye uygun problem cozme,
31- Varlıklar arasındaki ilişkiyi kavrama,
32- Sesini doğru kullanma,
33- Duygu ve duşuncelerini resimle ifade etme,
34- Artık malzemeleri kullanarak resim yapma,
35- Gunluk işlerim yurutecek kuvvet, Ceviklik ve dayanıklılık kazanma,
36- Sağlıklı buyume ve gelişme ile ilgili kuralları oğrenme,
37- Oyunları kuralarına gore oynama,
Okuma Alışkanlığı kazandırma:
1.Evde kitapların varlığı, cocukların okumaya hazırlanmalarını garantilemektedir.
2- Ana-babalar cocuklarına kitaplar okuyarak, Okumanın değerini iyi bir canlı ornek olarak cocuklarını okumaya yonlendirebilir.
3- Cocuğa yonelik resimli kitapları cocuğun ulaşabileceği yerde bulundurulmalı, cocuğun kitapla oynamasına ve sayfaları karıştırmasına izin verilmelidir. Resimler uzerinde konuşmalar, tartışmalar yapılmalıdır.
4- Cocuğa basit hikayeler okunmalıdır. Hikayeler uzerinde konuşulmalıdır.
5- Okunan hikaye ile cocuğun yaşadığı olaylar arsında ilişkiler kurulmalıdır.
6- Kitaptaki yazıları gostermek, sembollerin bir anlamının olduğunu anlatmak cocukta oğrenme isteğini arttırır.
Ailenin dağılması ve cocuk:
Cocuğun sağlıklı aile ilişkilerinden uzak kalması duygusal gelişimini etkilediği gibi, bedensel ve zihinsel gelişimini de olumsuz etki de bulunur.
1- Dikkatini bir konuya toplaması guc olur.
2- Diğer insanlarla başarılı ilişkiler kuramaz.
3- îce donuk ve bencil bir kişi olur.
4- Kekemelik, alt ıslatma, sınıf icinde uyumsuzluk gorulur.
5- Yaramazlık, aşın hareketlilik ya da gercek olmayan bedensel şikayetler gorulur.
6- Huysuzluk, saldırganlık ve hırcınlık gorulur.
Anne veya Babası olen cocuk:
Cocuğun mutsuzluğu acıkca gorulur.
Cocukta olum korkusu meydana gelebilir.
Terk edilmiş olma duygusu hisseder. Buna bağlı olarak yalnızlık, boşluk duygulan oluşur.
Gizli sucluluk duyguları vardır. Gece korkusuna kabuslara neden olur.
Aşırı ağlama, mutsuz gorunme, taşkınlık gorulur.
Tek cocuk:
Tek cocuğun giyim ve eğitimi, beslenmesi daha kolaydır.
Oyun arkadaşlarının azlığı onemli bir engeldir. Oyundan zevk alamaz. Yetişkinlerle konuşmayı yeğler. Oyun ona zamanla gereksiz gelir.
Kardeş, cocuğu sosyal yaşama hazırlar. Yetişkinlerle iletişim kurması cocuğun kendini yaşıtlarından farklı gormesine sebep olur.
Ana-Babasının yardımına hemen hazır olması, cocuğun gucsuzluğunu arttırır. Guvensizlik duygusu artar.
Tek cocukla cok fazla ilgilenilir, şımartılır.
Sabırsızlık ve hukmetme tek cocuğu sembolize eder.
Buyuk cocuk
1- Anne ilk cocuğuna daha fazla ozen gostermiştir, Deneyim eksikliği vardır. Aşırı hoşgoru ve kızgınlık arasında gidip gelen davranış değişikliklerine sebep olur.
2- Tek cocuk birden buyuk cocuk olur. Sorumluluklar ustlenir.
3- Onceden sahip olduğu ayrıcalığı surdurmek ister. Bu durum kendini imtiyazlı gormesine kardeşlerinin faaliyetlerine katılmasına sebep olur.