Bebeklerde Anne Sutu Ve Su,Meyve suyu, suyun yerini tutar mı?
Su Tuketiminde Nelere Dikkat Edilmeli,Anne Sutu Alan Bebeklere Su Verilebilir
Gerektiğinde anne sutu alan bebeğe de su verilebilir”
“Anne sutu alan bebeğe, su verilmez” diye yaygın bir kanı var. Bu durumun istisnaları var mıdır?
Anadolu Sağlık Merkezi Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Ayşe Sokullu, bebeklerin ve cocukların su tuketimine ozen gosterilmesi gerektiğini soyluyor. Anne sutu alan bebeklerden, su icmeyi sevmeyen cocuklara kadar cozum onerileri sunuyor.
“Anne sutu alan bebeğe, su verilmez” diye yaygın bir kanı var. Bu durumun istisnaları var mıdır?
Anne sutu alan bebeklerde; eğer sut yeterliyse, cocuk yeterli kilo alabiliyorsa sutle birlikte su vermek gerekmez. Su onları hasta edeceği icin değil, midelerini boşuna suyla doldurmak yerine, susuzluklarını anne sutuyle gidermek istediğimiz icin onermeyiz. Ama cocuk hastaysa, ozel bir durumu varsa, mama eklenmişse ya da ek gıda alıyorsa o zaman cocuğa mutlaka su vermek gerekir. Bazen ailelere su onerdiğimizde “anne sutu alıyorken su verilmez ki” gibi bir inanışla, verilmesi gerekene de vermek istenmeyebiliyor, bunu onlemek acısından altını cizmek lazım.
Ek gıda alan bebeklere su verme miktarı ne olmalı?
Anne sutune eklenmiş, meyve, sebze, katı gıda gibi ek gıda alanlara da mutlaka su vermek lazım. Eğer ilk 6 ay icinde bir bebekse ve hem anne sutu hem mamayı alıyorsa cok fazla vermeye gerek yok, mamalardan sonra birkac kaşık su vermek, gunluk yaklaşık 40-50 cc su tuketmeleri yeterli olabilir. Burada hem anne sutu, hem mama alan bir bebek eğer kabızlık cekmiyorsa sıvı alımının yeterli olduğunu duşunebiliriz. Kabızlık kendini gostermeye başlarsa su tuketimini artırmak gerektiğini soyleyebiliriz.
Hastalık donemlerinde su tuketimi nasıl olmalıdır?
Ozellikle ateşli hastalıklar, su tuketimi cok artırır. Hastalıkta vucut su tuketiyor, ateşi duşururken terle atıyoruz. Sıvı tuketimimiz, kalp atım hızımız ve tum vucut dongumuz hızlanıyor onun icin de su tuketimimizi mutlaka artırmamız gerekiyor. Ozellikle ateşli hastalıklarda, bilhassa yaz aylarıysa ve ishal varsa gunluk su ihtiyacı %100 artabilir. Boyle donemlerde cocuğun idrar miktarını anne takip etmeli. Bezini uzun suredir ıslatmamışsa ya da tuvalet ihtiyacını hic soylemiyorsa mutlaka az sıvı aldığını duşunmek gerekir.
Hareketli cocuklar icin su tuketimi konusunda neler soyleyebilirsiniz?
Kucuk cocuklar devamlı koşturuyorlar. Ozellikle yuva cocukları gunu cok aktif geciriyorlar, onlara aralıklarla hatırlatıp su icirmek lazım. Gunun sonundaki onemli halsizliğin sebebi aslında sıvı kaybı olabilir, huzursuzluk, hırcınlık da arkasından gelebiliyor.
Su icmeyi sevmeyen cocuklar icin neler onerebilirsiniz?
Cocuk su icmeyi sevmiyor olabilir, eğer boyle bir durum varsa sevdiği gıdaları daha sulu şekilde hazırlayabiliriz. 2-5 yaş arası sadece makarna, pilav, kofte, tavuk gibi katı gıdalarla beslenmeye yonelen cocuklar var. Bu cocuklara mutlaka corba ve sulu yemek alışkanlığını kazandırmak gerekiyor. Tencere yemekleri ve corbaları daha sulu hazırlayabiliriz. Şekerli ve asitli icecekler istemiyoruz ama iyi bir protein ve su desteği olan ayran gibi bir iceceği onerebiliriz. Sutu de oneriyoruz ama suyun birebir yerini tutması mumkun değil. Ayrıca cocukların psikolojisine hitap eden oyuncaklı bardaklar, değişik icme şekilleri de suyu sevdirmekte etkili olabilir.
“Cocuğunuzun istemesini beklemeden ona su verin”
Anadolu Sağlık Merkezi Cocuk Sağlığı ve Hastalıkları-Cocuk Nefrolojisi Uzmanı Doc. Dr. Neşe Bıyıklı, cocuklarda yetersiz su tuketiminin yol actığı sorunlarla ilgili soruları yanıtladı. Doc. Dr. Bıyıklı, cocuklar, ozellikle bebekler su ihtiyaclarını ifade edemedikleri icin uzun sure susuzluğa maruz kalabileceklerine dikkat cekiyor.
Cocuklar gunde ortalama ne kadar su tuketmelidir? Yaşa gore miktar değişim gosterir mi?
Cocukların su gereksinimleri yaş ve kiloya bağlı olarak değişim gosterir. Bir yaşındaki bir cocuk yaklaşık 10 kg ağırlığındadır, su gereksinimi gunluk 1000 ml’dir. 12 yaşındaki 30 kg ağırlığındaki bir cocuğun su gereksinimi ise 1500 ml’dir.
Tuketim miktarı mevsime gore değişir mi?
Sıcak havalarda terleme ve buharlaşma ile su ve tuz kaybı artar. Ozellikle cocuklarda vucut yuzey alanı geniş olduğu icin terleme ile kaybedilen miktar oldukca fazla olur. Normal hava sıcaklığı sırasında 30 kg olan bir cocuğun gunluk sıvı tuketimi 1500 ml olmalı, daha sıcaklarda ise bu miktar 3000 ml’ye dek cıkabilir.
Su tuketimi konusunda nelere dikkat etmek gerekir? Ailelerin bu konuda yaptığı yanlışlar nelerdir?
Cocuklar su ve elektrolit dengesine cok duyarlıdırlar, ancak su gereksinimlerini fark edemeyebilirler ya da ifade edemeyebilirler. Aileler bunu akıllarında tutmalı ve cocuğa su icirmelidirler. Bazı aileler cocuktan tepki gelmediği icin susamadığını duşunerek su vermeyi unutabilmektedir.
Su tuketiminin yetersiz olması ne gibi sonuclar ortaya cıkar?
Su tuketiminin yetersiz olması ozellikle sıcak iklimlerde cok ciddi durumlara yol acar. Bunlardan en onemlisi dehidratasyon’dur (vucut su kaybı). Dehidratasyon cocuklarda bobrek fonksiyonlarının bozulmasına ve bobrek yetmezliğine giden hastalıkların başında gelir. Bunun yanı sıra kan elektrolit dengesinde bozulmalar da ortaya cıkabilir. Kalp aritmileri, kas seyirmeleri, kramplar, kasılmalar, beyin odemi bu hastalıklardan bazılarıdır.
Hazır meyve suları suyun yerini kesinlikle tutmaz. Ustelik cocuğun susuzluk hissinin giderilmesine yol actığından normal su tuketimini de olumsuz etkileyebilir. Cocuğa verilen sıvının 2/3’ u su, 1/3’ u ise ayran, taze meyve suyu gibi ceşitlendirilebilir.