Hamilelikte ilkyardım hakkında bilinmesi gerekenler
Hamilelikte ilkyardım
Gebelik doneminde hesapta olmayan kaza, yaralanma ve kanamalar kimi zaman anne adayının kimi zaman da bebeğin hayatını tehlikeye atabiliyor.
Medline Sağlık Hizmetleri Operasyon Direktoru Dr. Barış Mutluer, hamilelikte oluşabilecek olası kaza ve yaralanmalarda ilkyardımın nasıl olması gerektiği konusunda bilgi verdi
Hamilelikte kanamalar: Kanama gebeliğin ilk 8 haftası icinde gercekleştiyse anne adayı olabildiğince rahat bir ortama goturulmeli. Hijyenik bağ kullandıktan sonra tıbbi mudahale icin vakit kaybetmeden doğumu izleyen doktora ulaştırılmalı.
Hamileliğin ilk 8 haftası icindeki kanama şiddetliyse veya kanamanın ardından pıhtı gorulurse durum daha ciddi olabilir. Anne adayı sırt ustu yatırıldıktan sonra bacakları acı yapacak şekilde havaya kaldırılmalı. Boyle bir durumda doktora gitmeye vakit olmayabilir, bu nedenle 112 Acil Servis’ten yardım istenmeli.
Kanama hamileliğin 23’uncu haftadan sonraki bolumunde meydana geldiyse ilk yapılması gereken, anne adayı sol yanına yatırmaktır. Bebeğin beslenmesi daha rahat olacağı icin strese girmeyecektir. Bunun ardından diğer ilk yardım uygulamalarında olduğu gibi solunumu ve dolaşımı kontrol edilmeli, duzenli olduğundan emin olduktan sonra 112 Acil Servis’e haber verilmelidir. Eğer kanama miktarı, kahve fincanından biraz daha fazlaysa o zaman sorun ciddi boyuttadır ve mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Gebeliğin ilk uc ayında meydan gelen kanamalarda ilk akla gelen olasılık duşuk tehdididir. Ancak her kanama duşukle sonuclanmaz. Ağrıyla seyreden yoğun kanamalarda duşuk olasılığı artar. Bu donemde ultrasonografik olarak gelişmekte olan embriyonun kalp atışlarının gorulmesi, gebeliğin sağlıklı olarak devam edeceğini yuzde 90-97 garantiler.
Kaza ve yaralanmalar: Hamilelilerin ortalama yuzde 10’unda farklı nedenlerle kucuk veya buyuk travma ve yaralanmalar oluşur. Anne adaylarının en fazla başına gelen travmalar otomobil kazaları, silahlı yaralanmalar, delici, kesici aletle yaralanmalar, emniyet kemerine bağlı yaralanma- lar, denge kaybına bağlı duşme gibi kazalarla, saldırı ve dayak olarak sıralanabilir. İster kucuk, ister buyuk bir kaza veya travma olsun, anne adayının hicbir şikayeti olmasa bile mutlaka hemen doktora başvurması gerekir.
Gebelikte bayılmalar: Gebelikte rahimin fazla buyumesine bağlı rahime giden kan miktarı artar ve bundan dolayı beyin gibi diğer organlara anlık olarak kan pompalanmasında bir gucluk oluşabilir, bu da baş donmesi veya bayılma hissine neden olabilir. Ayrıca buyuyen rahimin annenin kan damarları uzerine bası yapması da bu duruma sebep olabilir. Bunun onune gecmek icin cok yavaş ve dikkatli ayağa kalkılmalıdır. Kan şekeri duşunce de baş donmesi ve baygınlık hissi oluşabilir. Sık aralarla azar azar yemek yiyerek bu durum engellenebilir.
Ayrıca uzun sure susuz kalınmamalıdır. Eğer baş donmesi, goz kararması, bayılma hissi duyuyor- sanız beyninize giden kan dolaşımını artırmak icin hemen mumkunse bir yere uzanın ve bacaklarınızın altına yastık koyarak yuksekte tutun. Bu sırada başınız yerde duz şekilde olmalı, yastık konulmamalıdır. Sol tarafa doğru yatmak da rahimin damarlara basınc yapmasını azaltır ve sizi rahatlatır. Sırt ustu veya sağ tarafınıza doğru yatmak ise tersine rahmin yaptığı basıncı artırabilir. Tam bir bayılma durumu olmuşsa acilen doktorunuza başvurmalısınız.
Bebeğin kalp sesi mutlaka dinlenmeli: Travmayla karşılaşıldığında bebeğin kalp sesinin dinlenmesi en buyuk kriterlerden biri. Bebeğin kalp atım sıklığının 150-160 olması lazım. Eğer 90’lar seviyesindeyse birtakım soru işaretleri olabilir. Ultrasonla bebeğin yapısına mutlaka bakılmalı, hareketleri incelenmeli, travma sonrası bebekte hareketsizlik hissediliyorsa, annede herhangi bir anormallik bulantı hissi, karında şiddetli bir ağrı hissediliyorsa bir de kanama eklendiyse mutlaka jineokolog tarafından takip edilmesi gerekiyor.
Emniyet kemeri nasıl takılmalı? Gobeğin yani karnın tam uzerinden gecen emniyet kemeri, ani frenlerde karın bolgesinde basınc ve travma riskine neden olabilir. Emniyet kemeri karının alt bolgesinden ve omuzlardan goğusun ortasından gececek şekilde takılmalıdır.
Travmanın yol acabileceği riskler
* Duşuk
* Erken doğum
* Bebeğin olumu, plasentanın erken ayrılması
* Rahmin delici travmalarla yaralanması ve delinmesi
* Ender vakalarda bebeğin yaralanması
* Anneyle ilgili bircok organda yaralanma, dalak yaralanmasına bağlı karın ici kanma olabilir. Bazı travma vakalarında bebeğin kanı annenin kan dolaşımına gecebilir. Hamilede kan uyuşmazlığı soz konusuysa anneye koruyucu iğne yapılır. Bunun dışında gerekli gorulen durumlarda tetanoz toksoidi ve aşısı yapılabilir.
Milliyet