Covid-19'u atlatan kişilerde hastalık semptomları bir sure sonra yeniden ortaya cıkabiliyor. Nefes darlığı ve yorgunluk, tekrar nuksedebiliyor. Bunu yaşayanlardan biri de Valerie Giesen.Valerie Giesen, Danimarka'da yaşayan 29 yaşında bir genc kadın. Yuruyuşe cıkmıştı, ama kendini nefes nefese bir banka guclukle atabildi. Oysa koşmamış, adeta ayaklarını suruyerek yurumuştu. "Bu muhtemelen bugunku en buyuk cabamdı" diyor. Kalbi daha hızlı atıyor ve nefes alışverişi duyulabilir hale geliyor. Oysa bundan sekiz ay once, bu birkac yuz metrelik yuruyuşun sozu bile olmazdı. Haftada iki ya da uc kez dansa, bazen tırmanmaya veya havuza giderdi.
Doktorlara gore Valerie Giesen'in durumu, "Resmi olarak iyileşen, ancak sağlıklı olmayanlar" kategorisine giriyor. Zira koronavirusu yeneli altı aydan fazla bir sure oldu, ancak buna rağmen hala formda değil.
Giesen, Mart ayı sonunda hastalandı. İlk belirtiyi, "Kalbim cok hızlı atıyordu ve goğsumde ağır bir baskı vardı. Kendimi hic bu kadar hasta hissetmemiştim" sozleriyle tarif ediyor. Neredeyse iki hafta boyunca surekli yattı. Halsizdi ve akciğerlerinde ağrı vardı. Onun icin artık tuvalete gitmek bile bir işkenceye donuşmuştu. O zamanlar test yaptıramadı, cunku test kapasitesi yeterli değildi. Giesen, o anları "Bu Danimarka'daki ilk dalgaydı, hastaneye gitmekten bile korktum" diyerek anlatıyor. Test ancak Haziran ayında yaptırabildi. Sonuca gore koronavirusu atlatmış ve vucudu SARS-CoV-2'ye karşı antikor geliştirmişti.

Kopenhag'da antropolog olarak calışan Giesen, koronavirusu yendikten sonra tamamen iyileştiğini duşunmuş. Hatta yaz tatilinde Danimarka'dan memleketi Berlin'e bisikletle gittiğini anlatırken 400 kilometrelik seyahatinden fotoğrafları dizustu bilgisayarında gosteriyor.
Ancak Giesen, Ağustos sonunda şikayetlerinin tekrar başladığını anlatıyor. Bir saha araştırması icin hazırlık yaparken hastalığı nuksediyor. Surekli yorgunluk ve akciğerlerdeki basınc yeniden ortaya cıkıyor. "Başımı zar zor kaldırabiliyordum. Surekli bir ağırlık hissediyordum" diye konuşan Giesen'le sekiz hafta boyunca Kopenhag'daki komşuları ilgilenmiş. Ama daha fazla yuk olmak istemediği icin gecici olarak Almanya'ya, memleketi Berlin'e donmuş.
Şu anda durumu daha iyi. Artık dik vaziyette oturabildiğini ve uzun cumleler kurabildiğini soyluyor.
On tanı: COVİD sonrası yorgunluk
Valerie Giesen, Berlin'de hastanede cok sayıda teste tabi tutuldu. Kalp muayenesi ve akciğer işlevlerini de kapsayan testlerden anormal bir sonuc cıkmadı. Doktorların teşhisi ise "Covid sonrası yorgunluk sendromu". İlk tıbbi araştırmalara gore bu durumda olanlar, kalıcı yorgunluk, tukenmişlik, surekli enfeksiyon hissi veya konsantrasyon bozukluğu gibi sorunlar yaşayabiliyor.
İtalya ve İrlanda'da yapılan kucuk caplı deneylerde de tıbben iyileştiği belirlenen Covid-19 hastalarının onemli bir kısmında birkac hafta sonra yorgunluk ve nefes darlığı gorulebildiği belirlenmişti. Ancak uzmanlar, bu konuda henuz kapsamlı bir araştırmanın yapılabilmesi icin erken olduğu goruşunde. Dunya Sağlık Orgutu (DSO), Covid-19'u hafif atlatanlarda da semptomların aylar boyunca devam edebileceğini veya bazı belirtilerin yeniden ortaya cıkabileceğine işaret ediyor.
Bu durum, risk grubunda olmayan Valerie Giesen gibi gencler icin de gecerli.
Giesen, şimdi destek corapları giyiyor ve gunde birkac kez kısa surelerle uyuyor. Bir gunluk enerjisini su dolu bir kuvete benzetiyor. Ne kadar kucuk de olsa her hareketinde kuvetten su taşıyor. Onun icin dinleme anlamına gelen tıkac sayesinde suyun boşalmasını onluyor. Eğer su tamamen boşalırsa enerjisi de bitmiş demektir.
Sanal gruplardan yardım alıyor Giesen'in mutfağında bir tabakta ceşitli vitaminler ve zerdecal cayı var. Hemen onların yanında cok sayıda taze meyve ve sebze bulunuyor. Şu sıralar beslenmesine dikkat ediyor. Enfeksiyon onleyici gıdaları tercih ediyor.
Henuz tıp bu konuda kesin cozumler uretemediği icin o da başının caresine bizzat kendisi bakıyor.
Ozellikle ABD'de sanal ortamda orgutlenen "Body Politic" adlı kendine yardım grubundan bilgiler alıyor. Birkac bin uyesi olan anlık mesajlaşma servisi Slack aracılığıyla insanlar Covid-19 ile ilgili deneyimlerinin uzun vadeli sonuclarını paylaşıyorlar.
Giesen bu gruptaki yazışmaları her gun takip ediyor. Aynı kaderi paylaştığı insanlarla iletişim halinde olmayı, "Rahatlatıcı bir akşam ritueli. Kendimi daha az yalnız hissediyorum" sozleriyle tanımlayan Giesen, kendi hikayesiyle de başka insanlara Covid-19 hastalığının nelere yol acabileceğini anlatmayı umuyor.
Janina Semenova
(c)
Kaynak: Deutsche Welle