Ustun zekÂlı cocuk ozellikleri nelerdir?
Ustun ZekÂlı Cocukların Genel Ozellik Belirtileri
Her anne - baba cocuğunu dikkatle inceleyip ondaki farklılıkları yakalamak ister. Bunun temelinde kendi icin ozel olan cocuğunun herkes icin de ozel olması arzusu yatar. Ama bu, bazı cocukların diğerlerinden ozel olmadığı anlamına gelmez. Bazı cocuklar gercekten diğerlerinden daha farklı olabiliyor. Bazılarını da biz farklı sanıyoruz, cunku cocukların neler yapabileceğini bilemiyoruz.
Ustun zeka ve yetenek belirtileri şoyle sıralanabilir:
Mukemmel uzun sureli bellek, geniş sozcuk dağarcığı, okuduğunu anlama başarısı, matematiksel akıl yurutme başarısı, tartışmalarda gelişmiş sozel beceriler sergileme, bilgisayar kullanmada beceriklilik, daha guc işlerde daha başarılı olma, karmaşıklığı cozebilme, aşırı yaratıcılık ve yuksek hayal gucu, sonuca iyi ulaşabilme, keskin gozlemci olma, cok ilginc fikirlere sahip olma, aşırı merak, cok soru sorma, yuksek duzeyde enerjik, espri anlayışı; sanat, bilim, geometri, mekanik, teknoloji
ya da muzikte başarı.
Ustun zekÂlı cocukların bazıları, akademik alan başta olmak uzere pek cok alanda ustun veya ozel yetenekli olurlarken bazıları ise sadece bir alanda ustun ve ozel yeteneğe sahip olabilirler. Ceşitli araştırmaların ortak bulgularına gore ustun zekÂlı cocukların genel ozelliklerini aşağıdaki şekilde sıralamak mumkundur.
Ustun zekÂlı cocuklar, doğumdan itibaren farklı bir gelişim duzeyine sahiptirler. Diğer bebeklerden daha fazla vucut ağırlığı ve boy uzunluğuna sahip olarak doğarlar. Bebeklik cağından itibaren doğal gereksinimlerini kontrol etmeyi oğrendikleri gibi, fiziksel dengelerini de diğer bebeklere oranla, cok daha erken ve cok daha kolay sağlayabilirler. Konuşmaya ve yurumeye erken başlamak, bu ozellikteki cocukların tanılanmasında, onemli bir etkendir.
Ustun zekÂlı cocukların bedensel olculeri, ortalamanın uzerindedir. Akranlarına oranla daha uzun boylu, daha guclu, daha sağlıklı ve kas kontrolu daha gucludur.
Ustun zekÂlı cocuklar, sınıfındaki diğer arkadaşlarına gore, yaşca daha kucukturler; ancak kendilerinden yapması beklenen faaliyetlerden daha ileri duzeyde ve daha guc calışmaları yapabilecek yeterliktedirler.
Ustun zekÂlı cocuklar, belli bir birikimle okula başlarlar. Bunda doğuştan getirdikleri zek gucunun, cocuğun ailesi ile icinde yaşadığı cevrenin ve okul oncesi donemdeki deneyimlerinin etkisi buyuktur.
Genelde, okuma-yazmayı okula başlamadan once oğrenirler. Atlas, ansiklopedi, sozluk gibi başvuru kitapları da ilgi alanları icine girer. Her turden ve her konudan kitap okumaktan ve ceşitli deneyler yapmaktan hoşlanırlar.
Ustun zekÂlı cocuklar, cevreye karşı aşırı ilgi duyar ve surekli soru sorarlar. Bunun nedeni, ustun zekÂlı cocukların, kimsenin dikkatini cekmeyen ayrıntıların uzerinde fazlaca durmaları ve bunları oğrenmek istemeleridir.
Ustun zekÂlı cocuklar, olayların nedenleri ve etkileri uzerinde calışmaktan hoşlandıkları icin dikkatlerini bu yonde yoğunlaştırırlar.
Ustun zekÂlı cocukların cevrelerine karşı aşırı ilgi duymaları, beraberinde guclu bir gozlem ve mantık yurutme gucune sahip olmayı gerektirir. Bu cocuklar, aralarında ilişki yok gibi gozuken olaylar arasındaki bağlantıyı cok cabuk kurarlar ve verilen ipuclarından genelleme yaparlar.
Ustun zihinsel yetenek, sureklidir. Ustun zeka veya ozel yeteneklere sahip bir cocuk, yetişkin olduğu zaman da bu ozelliğini surdurecektir.
Ustun zekÂlı cocukların fiziksel ve zihinsel enerjileri yuksektir; onlar, bu enerjilerini, calışmalarında kullanmaktan haz duyarlar.
Ustun zekÂlı cocuklar, yeni karşılaştığı bir konuyu kavramakta ve konunun mantığını anlamakta gecikmez ve gucluk cekmez.
Ustun zekÂlı cocuklar, dikkatlerini bir konu uzerinde uzun sure yoğunlaştırabilirler. Bunun nedeni ustun zekÂlı cocukların, isteklerine ulaşmada, guclu bir iradeye sahip olmalarıdır.
Ustun zekÂlı cocukların kelime hazineleri geniştir ve sahip oldukları bu hazineyi, yerli yerinde kullanmayı severler.
Ustun zekÂlı bazı cocukların yazıları guzel değildir ve yazılı değerlendirmelerde başarılı olamadıkları gozlenmiştir. Bununla beraber, olayları farklı acılardan gorup değerlendirirler ve farklı, orijinal fikirlere sahiptirler.
Ustun zekÂlı cocuklar, sınıftaki diğer arkadaşlarına oranla, daha yuksek akademik yeteneğe sahip olmalarına rağmen, diğerlerini kucuk gorme, kendini beğenme gibi olumsuz davranışlar sergilemezler.
Ustun zekÂlı cocuklar, kıvrak zekÂya sahip, hareketli ve surekli yaratıcı faaliyetlerde bulunmayı seven cocuklardır.
Sosyal liderlik ozelliği gelişen ustun zekÂlı cocuklar, faaliyetin planlanması, grubun yonetilmesi ve faaliyet organizasyonu gibi işlerde, belirgin olarak one cıkarlar. Kendi koydukları kuralların gecerli olmasını ve bu kurallara uyulmasını isterler. Bu ozellikteki cocuklar, koymuş olduğu kurallara uyulmadığı takdirde huzursuzlaşarak tepkilerini ceşitli şekillerde ortaya koyarlar.
Ustun zekÂlı cocuklar, genelde kendilerinden buyuk cocuklarla ve yetişkinlerle birlikte olmaktan hoşlanırlar. Bunun nedeni, onların mukemmel bir duş gucune sahip olmaları, kendilerine sorulan sorulara mantıklı olarak cevap vermeleri ve tercih ettikleri oyunlarla ilgi alanlarının yaşlarının ustunde olmasıdır.
Ustun zekÂlı cocuklar, diğer cocuklara oranla uykuya daha az gereksinim duyarlar. Ebeveynler, cocuktan belli saatlerde uyumasını isteyebilirler; fakat cocuk uyumaktansa, oyuncaklarıyla oynamayı veya kitaplarla ilgilenmeyi tercih edecektir.
Ustun zekÂlı cocuklar, kendi gereksinimlerinin olduğu kadar, diğer insanların gereksinimlerinin de farkındadırlar; sosyal gelişim duzeylerinin yuksek olmasından dolayı, diğer insanlarla bir arada bulunmaktan ve onların sorunlarını paylaşmaktan zevk alırlar.
Ustun zekÂlı bazı cocuklar, aile icinde ve okuldaki cevresiyle uyumlu ilişki kurabilmek icin, sadece kendilerinden isteneni ve bekleneni yerine getirmekle yetinirler; sahip oldukları gercek yeteneklerini gosteremezler.
Ustun zekÂlı cocuklar, kendilerini eleştirel gozle incelerler ve acımasızca eleştirebilirler; cunku bu cocuklar, kendilerini cok iyi tanıdıkları gibi avantaj ve dezavantaj sayılabilecek ozelliklerinin de farkındadırlar.