Tarım İşletmeleri Genel Mudurluğune (TİGEM) bağlı Antalya'daki Boztepe Tarım İşletmesince surdurulen yerli ve milli sebze tohumu uretim calışmaları, kadınlar tarafından yurutuluyor.
Aksu ilcesindeki TİGEM Boztepe Tarım İşletmesi Mudurluğunun 11 bin metrekarelik alanı kapsayan seralarında yaklaşık iki yıldır domates, kavun, patlıcan, biber ve salatalık gibi sebzelerin yerli ve milli tohum uretimi yapılıyor.
Buyuk bir ozveriyle 14 kadının surdurduğu calışmalar, toprak işleme ve tohumların ekilmesiyle başlıyor.

Fidelerin yeşermesi ve seraya dikilmesiyle devam eden surec, zamanı geldiğinde erkek bitkiden alınan tozların dişi bitkilerin ciceklerine tek tek elle yapılan melezleme işlemleriyle devam ediyor.
Daha sonra buyuyen meyvelerden tohumlar cıkartılıyor, kurutma işleminin ardından selektorden gecirilerek temizleniyor.
Zayıf tohumlar secilerek ayrılırken, tohum taneleri makineler aracılığıyla sayılarak paketleniyor, son aşama olarak soğuk hava depolarında istifleniyor.
"Kadınların elinde ilmek ilmek bir dantel gibi işleniyor"
İşletme Muduru Olcay Akın, AA muhabirine, TİGEM'in Turk ciftcisinin yuksek fiyatla sebze tohumu alımını onlemek icin 2018'de bu işe başladığını soyledi.
Toplam 11 bin metrekarelik sera alanında domates ve kavunda iki ceşit, patlıcan, biber ve hıyarda da birer ceşit olmak uzere 7 ceşit sebze tohumu uretimi yaptıklarını aktaran Akın, "Turk ciftcisinin ihtiyacı olan tohumlar kadınlar eliyle ilmek ilmek bir dantel gibi oya gibi işleniyor. Burada, yuzde 100 yerli ve milli sebze tohumları uretiliyor. Kadınlar eliyle uretim yapıldıktan sonra tohumlar fidanlara donuşuyor, halkımızın beslenmesinde kullanılıyor." dedi.
TİGEM Genel Muduru Ayşe Ayşin Işıkgece'nin de bir kadın olduğunu anımsatan Akın, tum aşamalarda, sebze tohumunun uretiminde kadınların el emeği goz nuru olduğunu dile getirdi.
Tohum, ekonomik ve stratejik anlamda onemli
Akın, sebze tohumculuğunun dunyada stratejik bir oneme sahip olduğunu belirterek, şoyle konuştu:
"Cunku artık gelişen dunyanın beslenmesinde tohum ilk girdi malzemesi olarak hem ekonomik hem de stratejik anlamda onemli bir unsur. Bunun yerli ve milli olması cok daha onemli. Biz de TİGEM'in Antalya'daki Boztepe tesislerinde bu işe soyunduk. Gecen iki yıllık surecte 203 kilogram kadar tohum urettik. Bunun karşılığı 15 bin dekarlık sera demek. Domateste bin adet tohum 2 gram geliyor. Yani 2 gramda bin adet sebze tohumu var. 203 kilogramı bu anlamda duşunmek lazım."
Uretilen sebze tohumlarının yurt dışından da ilgi gormeye başladığını vurgulayan Akın, ihracat konusunda da yavaş yavaş ilerleme kaydettiklerine dikkati cekti.
Yerli ve milli sebze tohumunun diğer uretici ulkelerden daha ucuz olduğuna değinen Akın, "Uretime başlayalı yaklaşık 2 yıl oldu ama 12 kilogram tohum sattık. Her gecen gun satışımız artıyor. Son olarak Cibuti'ye gonderdik. Oncesinde ise deneme ekimleri icin Kırgızistan ve Ozbekistan'a gonderdik. Fas ve Tunus ile goruşmelerimiz de suruyor." ifadelerini kullandı.
Akın, sebze tohumlarının tum TİGEM işletmeleri ve bayileriyle, PTTAVM'den satışa sunulduğunu, işletmeden de bilgi alınabileceğini bildirdi.
"Anne şefkatiyle yaklaşıyormuş gibi bu işleri yapıyoruz"
Bitki Uretim Şefi Eda Omeroğlu da kadın calışanlarla zorlu ve hassas bir surec yuruttuklerini soyledi.
Ozellikle melezleme ve sonrasında surdurulen calışmanın cok hassas olduğuna işaret eden Omeroğlu, "Anne şefkatiyle yaklaşıyormuş gibi bu işleri yapıyoruz. Cicekler tek tek kontrol ediliyor. Kadın calışanlarımız oya işler gibi tek tek tozlamasını, melezlemesini yapıyor. Fedakarlık gerektiren bir iş. Cok kısa surede cok fazla iş yapılması gerekiyor." dedi.
Calışanlardan Fatma Gur ise her gun hassasiyetle calıştıklarını belirtti.
Bitkileri "anne ve baba" diye ikiye ayırdıklarını anlatan Gur, "Babadan cicek alıp anneye melezleme yapıyoruz. Melezleme yapılanın karışmaması icin de ip sarıyoruz. Sonra tohumu alırken melezleme yapılıp yapılmadığını bu iplerden anlıyoruz." diye konuştu.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Bekir Bektaş