UNESCO Dunya Mirası Gecici Listesi'nde yer alan Laodikya Antik Kenti'nde devam eden kazı ve restorasyon calışmalarında bulunan 20 odalı "kiliseli peristilli ev", gun yuzune cıkartıldı.
Gecmişi milattan once 5500'e kadar uzanan Laodikya'da kazı ve restorasyon calışmaları Prof. Dr. Celal Şimşek başkanlığında devam ediyor.
Efes'ten sonra Anadolu'nun en buyuk antik kenti konumundaki Laodikya, yılın 12 ayı devam eden kazılarda bugune kadar kilise, tiyatro ile "Suriye" ve "Stadyum" adı verilen caddeler sutunlarıyla ayağa kaldırıldı, milattan sonra 494 yılında meydana gelen depremde yıkılan freskli 1750 yıllık traverten bloklar gun yuzune cıkartıldı.

Yine kutsal kabul edilen agora gibi bircok onemli eser ortaya cıkartılırken, kazı calışmalarında 3 metre uzunluğunda 1906 yıllık Roma İmparatoru Marcus Ulpius Nerva Traianus'un (Trajan) heykeli bulundu ayrıca mermer blok uzerine kazınmış 1500 yıllık olduğu tahmin edilen uc grafiti tespit edildi.
Antik cağda metropol bir kent konumunda bulunan ve İncil'de adı gecen 7 kiliseden birine sahip olan Laodikya'da gecen yıllarda ortaya cıkartılmaya başlayan ve Hristiyanlığın Buyuk Konstantin tarafından serbest bırakılmasından daha eski doneme ait kuzey tiyatrosuna bitişik villada bir ev kilisesinin varlığı ortaya cıkarıldı.
Prof. Dr. Şimşek, AA muhabirine, Helenistik doneme ait batıdaki 2 bin 200 yıllık tiyatro ile gecen yıllarda bulunan "kiliseli peristilli (ustu acık sutunlu koridorlar ile cevrelenmiş avlu) ev"in ayağa kaldırılması icin calışmaların devam ettiğini soyledi.
Yaklaşık 2 bin yıllık olduğu tahmin edilen ve 2 bin metrekarelik alana inşa edilen villanın konum olarak cok enteresan bir yerde bulunduğunu belirten Şimşek, "Burada milattan sonra 1. yuzyıl itibarıyla villanın kullanımının varlığını ve Roma İmparatorluk doneminde bildiğimiz ana planlama sisteminin bozulmadan milattan sonra 7. yuzyıla kadar devam ettiğini biliyoruz. Evde yaptığımız calışmalarda enteresan sonuclar ortaya cıkarttık. Yaklaşık 20 odası bulunan evin icinde donemler icinde Laodikya'yı yıkan depremlerin fay kırıklarının bu ev uzerinden gectiğini gorduk. Biz burada bu fay kırıklarını koruyarak calışma yapıyoruz." dedi.
"Gizli kilisenin yonu kuzeye bakmış"
Şimşek, Hristiyanlığın yayılmaya başlamasıyla ilk inananların gizli olarak boyle buyuk evin bir bolumunu ibadethaneye donuşturduğunu belirlediklerini anlattı.
Evde kadın ve erkeklere ait ayrı ayrı iki mimari yapılı salon olduğunu dile getiren Şimşek, "Ozellikle evdeki 2 salondan batıdaki erkekler icin, doğudaki kadınlar icin duzenlendiğini ve burada ibadethane bolumu yapıldığını goruyoruz. Son cemaat yerinin ayrıldığını da kazı verileriyle ortaya cıkarttık. Evin orta bolumunde 18 sutunlu bir salon yer alıyor. Sutunların salona bakan ic kısımları oyularak ateş yakılıp ışıklandırma yapılmış. Bu evde, hamam, barınma yerleri, ticarethane olarak kullanan bolumler bulduk. O zamanlar yon olmadığı icin evdeki gizli kilisenin yonu kuzeye bakmış." diye konuştu.
Ev kilisesine donuşturulen doğu salonun duvarlarında cok zengin mermer kaplamalar ortaya cıkardıklarına dikkati ceken Şimşek, Hristiyanlığa inananlarının burada nasıl ibadet ettiğini gorebildiklerini belirtti.
"Bu ev cok ozel"
Şehir icindeki villanın ana sisteminin değiştirilmeden milattan sonra 7. yuzyıla kadar kullanılması bakımından onemli bir ziyaretci rotasında olduğunu gorduklerini vurgu yapan Şimşek, şoyle devam etti:
"Bu ev cok ozel ve kolay kolay ornekleri gorulmemiş bir yapıda. Kuzey tiyatronun arka koruma duvarı cephesi ile evin duvarları ortak. Tiyatronun ust gezinti alanı aynı zamanda bir yol gibi kullanılmış. Buranın aynı zamanda hem ev hem de ticarethane olarak kullanılmış olması ve tiyatroya bitişik olması yonuyle tek ornek. Kazılarda evin ilk Hristiyanların kullanmasıyla ilgili kutsal eşyaları da ortaya cıkarttık. Hristiyanlığın serbest kalmasının ardından Laodikya Kilisesi'nin yapılması ve oradaki ust duzey din adamının buyuk ihtimalle bu evde oturduğunu duşunuyoruz ancak buna ilişkin net bir tespit henuz yapamadık. Laodikya'da milattan sonra 1. yuzyıl ortasından itibaren Hristiyanlığın nasıl yayıldığıyla ilgili verilere ulaşmak bakımından bu ev kilise cok onemli."
Kaynak: Anadolu Ajansı / Sebahatdin Zeyrek