Network/Ağ Nedir?
Birden fazla teknoloji aracının (bilgisayar, ağ aygıtı, televizyon, akıllı saat v.b.) aygıtların üzerinde devamlı iletişim alışverişi oldukları çalışma grubuna verilen isimdir.
Network üzerinden verilerin, kaynakların ve iletişim faaliyetlerin üstünden hepsi sağlanılabilir.
PAN (Personal Area Network)
Kişisel Alan Ağı (PAN), kişilerin kendi alanlarında birbirleriyle iletişim kurmalarına ve etkilemişimine yardım eden bir ağdır. Onlarca ve yüzlerce kişi arasında iletişim kurmak ve iletişimi başlatmak için ağ kurulmasını gerçekleştirmek çok önemlidir. Özetleyecek olursak, 10 metrelik bir alan düşünelim ve o alanı kapsayan, kişisel alan kavramıyla kastedilen aygıtların birbirlerine bağlanmasını oluşturan ağ diyebiliriz.
LAN (Local Area Network)
LAN, Yerel Alan Ağı anlamına gelir, aynı odada, aynı katta veya aynı binada bulunan ve tek bir ağ üzerinden bağlanan bir grup bilgisayardır. Yerel alan ağları yani (LAN'lar), kullanıcıların depolama cihazlarını, bilgilerini, kısaca tüm ağa bağlı aygıtlarını diğer ağ kaynaklarını paylaşmasına izin verir. Bu aygıtlara biraz daha örnek vericek olursak (PC, yazıcı...) gibi aygıtları birbirlerine bağlayan switch gibi aygıtlardan oluşmaktadır.
MAN (Metropolitan Area Network)
MAN "Yerleşke Alan Ağı" anlamına gelmektedir. İçerisinde birden çok LAN ağı barındıran LAN ve WAN arasında büyüklüğe sahip bir ağ sistemidir. Artı olarak LAN'lar arasındaki iletişimi yaparak Wide Area servisini LAN'a taşır.
WAN (Wide Area Network)
WAN, Geniş Alan Ağı anlamına gelir. Bu tür ağlar, coğrafi kısımları kapsar ve az önce gördüğünüz LAN'lar veyahut MAN'lar gibi minik alanlı ağları birbirine bağlar. Bu yüzden bu ağın kullanımı profesyonel alanda kullanılır.
Hub Nedir?
Hub, belirli aygıtların aralarında ağ üzerinden iletişim kurmasını sağlar. Bir hub, kontakt noktalarının her birine bir frame (çerçeve) iletilir. Çerçevenin yalnızca bir bağlantı noktasına yönelik olması önemli değil. Bu, ağa çok fazla trafik yerleştirir ve zayıf ağ cevap sürelerine neden olabilir. Son olarak Hub bilgi alıp verebilir fakat iki işlemi aynı anda yapması mümkün değildir.
Switch Nedir?
Switch, yani anahtar "Hub" ile aynı şekilde çalışır. Ancak aldığı bilgilerin gönderilmesini istediği hedefi belirleyebilir işte burada araya bir farklılık giriyor az öncede Hub'un tanımında dediğimiz gibi Hublar hedefi belirleyemezler. Bu nedenle bu bilgileri alması beklenen bilgisayarlara gönderir. Hatırlarsanız az önce bahsetmiştik "Hub" bütün bilgisayarlara gönderirken "Switch" sadece belirli bilgisayarlara gönderiyor. Switch aynı anda iki işlemi yapabilir hem bilgi gönderebilir hem de hemde bilgi alabilir. Böylece bilgileri Hubdan daha hızlı gönderebilir.
Bridge Nedir?
LAN ağlarını birbirine bağlayan OSI'nin 2. katmanında çalışan çok yüksek hızda iletim sağlayan cihazdır MAC adreslerine göre filtreleme yaparak network trafiğini düzenler.
Router Nedir?
Routerlar, Hublardan, switchlerden ve bridgelerden daha akıllı cihazlardır. Rout "yön" Routerda "yönlendirici" demektir. Bir ağ aktif donanımı olan "Router" kısaca yönlendirme işlemi yapar. Ağdaki bilgisayarlarının yönlerine bulmasına rehberlik eder. Yani router bir ağ ortamının yönlendirilmesini sağlar.
OSI Nedir?
OSI, network yapısına anlamamızı sağlayan ve network yapısını parçalayarak inceleme olanağımızı sağlayan bir modeldir. Yani iki ağ arasındaki iletişimin nasıl olacağını tanımlar ve bu tanımlamaları 7 katmanda gösterir. Bu katmanlar nelerdir?
Bu katmanlar;
Application
Presentation
Session
Bu 3 katman, Application (Uygulama), Presentation (Sunuş), Oturum katmanları ise "Application" (Uygulama) katmanına bağlıdır.
Transport: İletişim (Taşıma) katmanında ise segmentler olur
Network: Ağ katmanında paketler olur.
Data Link: Veri bağlantı katmanında frameler yani çerçeveler olur.
Physical: Fiziksel katmandaki tüm verilerden bahsedersek fotoğrafda gördüğümüz gibi "bits" (bitler) olarak bahsederiz.
Şimdi bu katmanları teker teker detaylı bir şekilde inceleyelim.
OSI Katmanları
7 ) Application Layer (Uygulama Katmanı): Bu katmanda kullanıcı tarafından direkt olarak işletim sistemi üzerinden çalıştırılan uygulamalar yer alır. Kullanıcı bir dosyayı transfer etmek ve mesaj okumak isterse veya network ile ilişkili başka bir şey yapmak istediğinde bu katman bir uygulama veya işletim sistemiyle etkileşime girer.
Bu katmanda çalışan uygulamalara örnek vereceksek bunlara;
FTP ve E-posta verileri diyebiliriz
6 ) Presentation Layer (Sunuş Katmanı): Bu katman uygulama katmanından aldığı verileri diğer katmanların anlayabileceği standart formatlara çevirir. Bir nevi "tercüman" diyebiliriz.
5 ) Session Layer (Oturum Katmanı): Bu katman, cihazlar arasında oturum isimli iletişim kanallarını oluşturur. Yani iki cihazın haberleşmesi için gerekli olan bağlantının kurulmasını, yönetilmesini ve sonlandırılmasını sağlar. SQL, ASP gibi protokoller bu katmanda çalışır.
4 ) Transport Layer (İletişim Katmanı): Networkde ki iki düğüm arasında bağlantı kurulmasını sağlayan katmandır. Üst katmanlardan aldığı bilgileri bölerek alt katmana iletir ve üstteki segmentleri birleştirme görevini yapar. Akış kontrolü yaparak verilerin yerine ulaşıp ulaşmadığını kontrol eder ve gönderilen segmentlerin doğru sıra ile birleştirilmesindede sorumludur.
3 ) Network Layer (Ağ Katmanı): Bu katmanda veri paketlerine bulunan paketlerin farklı bir ağa gönderilmesi gerektiğinde verilerin doğru hedefe ulaşmasını sağlar. Routerlar bu katmanda tanımlanır ve IP'de bu katmanda tanımlanan bir protokoldür. Ağ katmanından gelen veriler "paket" olarak adlandırılırlar.
2 ) Data Link Layer (Veri Bağı Katmanı): Bu katmanda network paketinden alınan paketler hata kontrol "bitleri" eklenerek "fiziksel" katmana gönderilir. İletilen çerçeve üzerinden hata kontrolü yapar. Switch ve Bridge'ler bu katmanda tanımlanmıştır.
1 ) Physical Layer (Fiziksel Katman): Bu katman donanım ile ilgilidir. Network bağlantısı, voltaj seviyesi ve zamanlama gibi fiziksel karakteristikliği tanımlar. Ayrıca 'Hub'lar fiziksel katmanda tanımlanmıştır. Bu katmanda veri içeriği ile ilgilenilmeden verinin doğrudan iletilmesini sağlar. Kablolar ve fiziksel aletler bu katmanda tanımlanır.