Almanya'daki Goethe Universitesi'nden fizikci Reinhard Dorner ve meslektaşları, bir fotonun bir hidrojen molekulunun icinden ne kadar kısa surede gecebildiğini olcerek şimdiye kadarki "en kısa zaman birimini" olcmeyi başardı. 'Zeptosaniye' adı verilen bu birim, saniyenin milyarda birinin trilyonda birine denk geliyor. Bir başka deyişle ondalık virgulden sonra 20 sıfır ve bir tane 1.
2016 yılında araştırmacılar, zamanı 850 zeptosaniyeye kadar olcmeyi başarmıştı. Yeni calışmada ise 247 zeptosaniyenin olculebildiği belirtiliyor. Bu, saniyenin milyarda biri olan femtosaniye ile karşılaştırıldığında doğrulukta muazzam bir artış anlamına geliyor.
[h=2]Bilinen en kısa zaman birimi olculdu:[/h]
Kimyasal bağların kopması ve oluşması icin gecen sure femtosaniye cinsinden olculur ancak zeptosaniye, ışığın tek bir hidrojen molekulunun icinden ne kadar surede gececeğini olcerken kullanılır. Atom fizikcisi Prof. Dr. Reinhard Dorner liderliğindeki ekip, deney icin Deutsch Elektronen-Synchrotron'daki (DESY) parcacık hızlandırıcı PETRA III'ten X-ışınlarını kullandı.
1999 yılında Mısırlı kimyager Ahmed Zewail, molekullerin şekillerini değiştirme hızını olctuğu icin Nobel Odulu almıştı. Yapılan son calışmayla birlikte Profesor Dorner ve ekibindeki Goethe Universitesi atom fizikcileri, ilk kez buyukluk olarak femtosaniyeden daha kısa bir zaman birimini olcebildi.
Deneyde, tek bir foton ya da ışık parcacığının iki hidrojen molekulunun elektronları arasında ne kadar surede geciş yaptığı hesaplandı. Etkileşim, ekibin COLTRIMS reaksiyon mikroskobu adı verilen bir arac kullanarak olcebildiği bir dalga modeli oluşturdu.
Kullanılan arac, son derece hızlı atomik ve molekuler reaksiyonları kaydedebilen cok hassas bir parcacık detektoru olarak biliniyor. Ekip, aracı kullanarak ışık parcacığının hidrojen molekulunun icinden gecmesi icin gereken sureyi 247 zeptosaniye olarak belirledi.