Daha onceleri Dunya'ya uzaklığı 640 ışık yılı olarak tahmin edilen kızıl dev Betelgeuse, gokyuzundeki tum yıldızların en tuhafı olarak biliniyor. Nihayetinde bir supernova patlamasıyla olmesi bekleniyor ancak bu, 100.000 yıl uzakta olabilir. Bilim insanları, yıldızı sonukleşmeye başladığı icin 2019 yılının sonundan beri yakından takip ediyor.
Betelgeuse'un parlaklığındaki bu azalma, yıldızın bir supernova patlamasına yakın olduğuna dair spekulasyonların ortaya cıkmasına neden olmuştu. Daha sonrasında yapılan yeni calışmalarda ilk kararmanın bir toz bulutu ile ilgili olduğu, ikinci ve daha kucuk kararmanın ise muhtemelen dev yıldızdaki titreşimleri tetikleyen basınc dalgaları nedeniyle meydana geldiği bildirilmişti.
[h=2]Betelgeuse neden kararıyor?[/h]
Konu hakkında konuşan Avustralya Ulusal Universitesi'nden Meridith Joyce, "Normalde gokyuzundeki en parlak yıldızlardan biridir ancak 2019'un sonlarından beri Betelgeuse'un parlaklığında iki duşuş gozlemledik" dedi. Bu durum, yıldızın patlamak uzere olabileceğine dair spekulasyonlara yol acsa da yeni calışma farklı bir acıklama sunuyor.
Araştırmacılar, hidrodinamik ve sismik modelleme kullanarak basınc dalgalarının, Betelgeuse'un titreşmesine neden olduğunu doğruladı. Aynı zamanda calışmanın ortak yazarı olan Tokyo Universitesi'nden Dr. Shing-Chi Leung, Betelgeuse'un titreşmesine neden olan şeyin basınc dalgaları -esasen ses dalgaları- olduğunun doğrulandığını soyledi.
Calışmanın lideri Dr. Meredith Joyce, yıldızın şu anda cekirdeğinde helyum yaktığını, yani bir supernovaya yakın olmadığını soyluyor. Joyce, ayrıca olası bir supernova patlamasının yaklaşık 100.000 yıl icinde gercekleşebileceğinin de altını cizdi.
[h=2]Sanılandan daha kucuk ve daha yakın:[/h]
Projedeki bir başka araştırmacı Betelgeuse'un fiziksel boyutunun bir gizem olduğunu soylerken, daha onceki calışmalar Jupiter'in yorungesinden daha buyuk olabileceğini one suruyordu.
Araştırmada, Betelgeuse'un boyutunun daha once duşunulduğu kadar buyuk olmadığını ve yarıcapının sanılanın ancak ucte ikisi kadar olduğu one suruluyor. Araştırmacılar ayrıca, yeniden boyutlandırmayla birlikte yıldızın Dunya'dan uzaklığını da hesaplayabildiler.
Yapılan hesaplamaya gore Betelgeuse, Dunya'ya daha once inanılandan %25 oranında daha yakın ve 530 ışık yılı uzaklıkta konumlanıyor. Hesaplamalar değişse bile yıldız, gelecekteki kacınılmaz supernova patlamasının gezegenimiz uzerinde onemli bir etkisi olmayacak kadar uzakta.