HD, Full HD, Quad HD, 2K, 4K ve henuz ust segment cihazlarda yer alan 8K cozunurluk teknolojileri, gunden gune yayıgınlaşıyor. Kucuğunden buyuğune her turlu ekran icin her gecen gun olabildiğince yuksek cozunurluklu paneller geliştiriliyor. Gunumuzde ise bu cozunurluk standartlarından en yayın olanı 4K.
Evinize 4K cozunurluğe sahip bir televizyon alsanız bile her zaman bu cozunurlukte goruntuler izleyemezsiniz. 4K nedir sorusunu yanıtlamak icin piksel sayılarına, Ultra HD ile olan farkına, HDR ile arasında ne gibi bir ilişki olduğuna bakmak gerekiyor. Sizin icin 4K nedir, ne işe yarar gibi merak edilen soruları yanıtladık ve konu ile ilgili bilmeniz gereken detayları anlattık.

[h=2]4K nedir?[/h] 4K bir dijital cozunurluk formatıdır. Piksel değeri 3840 x 2160 olarak gosterilir. 4K cozunurluğe sahip bir ekranda ortalama 8.3 milyon piksel vardır. Bu piksel oranı, daha eski ekranlarda bulunan Full HD cozunurluğun tam 4 katı anlamına gelir
3840 x 2160 oranı, yatay ve dikey pikselleri ifade ediyor. Yani 4K cozunurluğe sahip bir ekranda 3.840 yatay piksel ve 2.160 dikey piksel gorursunuz. Ancak dikey ve yatay parametrelerin değişmesi, en-boy oranlarının farklılaşması ile telefonlarda da 4K standardına uygun ekranlar kullanılabilir.
[h=2]Peki "4K" ismi nereden geliyor?[/h]
Acıkca soylemek gerekirse bu cozunurluk oranına 4K isminin verilmesi biraz esnaf yuvarlaması. Aslında 4K cozunurluk "3840 x 2160 piksel" demenin daha basit hali. Bu da ekran panelinin yatay olarak sahip olduğu piksel sayısından geliyor, 3840 piksel, yani yaklaşık 4 bin piksel goruyoruz. Yabancı dilde "K" ifadesi ise "1000 (bin)" yerine kullanılıyor. Boylece yatay duzlemde yaklaşık 4 bin piksel sunan ekranlara 4K adını veriyoruz.
Diğer taraftan Full HD olarak isimlendirilen 2K cozunurluk 1920 x 1080 piksel oranına, 8K cozunurluk ise 7680 × 4320 piksel oranına sahip. Yani teknoloji firmaları bu konuda iclerindeki esnafı dinleyerek rakamı biraz yukarı yuvarlıyorlar.
[h=2]Ultra HD ile 4K arasındaki kucuk ama onemli fark:[/h]
Ultra HD ile 4K cozunurluk aynıdır desek başımız ağrımaz, ancak aralarında ufak da olsa bir fark olduğunu soylemeden gecmek olmaz. Ultra HD, UHD ya da ultra yuksek cozunurluk bir sinema formatıdır ve sahip olduğu piksel oranı 4096 x 2160’dır. Yani Ultra HD gercek bir 4K’dır (Yatay olarak 4000 bin pikselin uzerine cıktığı icin daha doğru bir tanımlama olur).
Son tuketicinin evine buyuk ekran akıllı televizyonlar vasıtası ile gelen 4K ise bu sinema formatının dijital versiyonudur. Dikkat ettiyseniz bazı televizyon ureticileri TV'leri 4K bile olsa bu nedenden oturu 4K olarak isimlendirmek yerine urunu Ultra HD ya da UHD olarak tanıtırlar.
[h=2]4K ve HDR arasındaki ilişki nedir?[/h]
HDR yani High Dynamic Range, Turkce ismiyle Yuksek Dinamik Aralık; ekranda gorduğunuz bir karede bulunan en parlak ve karanlık noktalar arasındaki en doğru aralıktır. HDR sayesinde, goruntude yer alan her rengi gorme şansınız olur. Boylece izlediğiniz goruntu derinlik ve gerceklik kazanır.
4K ile HDR arasında direkt bir ilişki yoktur. Ancak 4K gibi yuksek cozunurluk sunan bir formatı, sunduğu deneyimin kalitesini artıracak renk ve ışık teknolojilerinden ayrı duşunmek olmaz. Bu nedenle OLED, HDR, Dolby Atmos ve benzeri pek cok ışık, renk ve ses teknolojisini 4K formatı ile birlikte gorebiliriz.
[h=2]4K kullanıcıya neler sunuyor?[/h]
Şu an icin gorece yeni bir televizyonunuz varsa ve eğer 4K cozunurluğe sahip değil ise yeni bir urun almayı duşunmenize gerek yok. Ancak yeni bir televizyon bakıyorsanız 4K cozunurluk olmazsa olmaz. Oncelikle 4K uyumlu bir televizyonda 4K yayın izlemeseniz bile izlediğiniz HD ve Full HD goruntuler bile cok daha kaliteli gorunecektir, cunku goruntu cihazınızın sahip olduğu teknolojiye gore olceklendirilecektir. 4K yayın izlemek istediğinizde ise buyuk ekran, 4K cozunurluğe sahip bir televizyon size sinir bozucu grenlerin olmadığı, daha gercekci, neredeyse camdan dışarıyı izliyormuş hissi veren bir goruntu sunacaktır.
Satın alacağınız 4K cozunurluğe akıllı televizyon yuksek ihtimalle OLED, HDR, Dolby Atmos ve benzeri pek cok ışık, renk ve ses teknolojisi ile birlikte gelecektir. Bu demek oluyor ki, 4K cozunurluk yalnızca kaliteli bir goruntu değil, aynı zamanda daha once hic yaşamadığınız bir izleme deneyimini de beraberinde sunuyor.
4K oyun oynamak ise oyunseverlere başından kalkamayacakları bir deneyim sunacak. PS4 Pro, Xbox One X, Xbox One S ile oyuncular 4K deneyimini biraz gormuş olsalar da PS5 ve Xbox Series X ve S ile oyunseverlere gercek bir 4K oyun deneyimi sunuluyor.
Tum bunların yanı sıra kısa bir zaman icerisinde ucretsiz televizyon yayınlarında da 4K cozunurluk formatının yaygınlaşacağı tahmin ediliyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde Super Bowl finalinin 4K olarak yayınlaması gibi farklı yayın surprizleriyle onumuzdeki gunlerde sık sık karşılaşacağımız duşunuluyor.
[h=2]4K izlemek televizyonun 4K olması yeterli değil:[/h]
4K cozunurluk formatının keyfini surebilmek icin elbette ilk ihtiyacınız olan 4K cozunurluğe sahip bir televizyon. Televizyonun 4K uyumlu olması yetmiyor, bu noktada televizyonun boyutu da son derece onemli. 4K farkını gorebilmeniz icin en az 40 inc, tercihen 55 inc ve uzeri ekran boyutuna sahip bir televizyona ihtiyacınız var. Televizyonun aynı zamanda 120 Hz ve uzeri bir yenileme hızına ve HDMI 2.1 bağlantısına sahip olması da tavsiye edilen ozellikler arasında.
Yalnızca buyuk ekran, 4K cozunurluğe sahip bir televizyon da yeterli değil; 4K yayına da ihtiyacınız var. Netflix, Amazon Prime Video, Youtube gibi ucretli ve ucretsiz bazı platformlar abonelik turunuze gore 4K yayın izleme imkanı sunuyor. Yurt dışında bazı televizyon kanalları 4K yayın yapıyorlar. Ulkemizde ise şu an icin TRT 4K kanalı uzerinden yuksek cozunurluklu bir yayın akışına ulaşabilirsiniz.
Maalesef, televizyon ve yayın da yeterli değil. 4K cozunurlukte bir filmi, diziyi ya da videoyu kesintisiz izlemek ve sunduğu kaliteyi yakalamak icin 25 Mbps ve daha hızlı bir internet bağlantısına ihtiyacınız var. Boyle bir hız icin ADSL yeterli değil. Bu hızı yakalamak icin VDSL ya da fiber internet bağlantısına sahip olmanız gerekiyor.
Sizin icin 4K nedir, ne işe yarar gibi merak edilen soruları yanıtladık ve konu ile ilgili bilmeniz gereken detayları anlattık. Goruntu teknolojisinin gunumuzde geldiği en onemli noktalardan biri olan 4K cozunurluk formatı, onumuzdeki uzun yıllar kalitesini koruyacak ve giderek yaygınlaşacak gibi gorunuyor.