Adet kanaması ergenlikte başlayıp menopozda bitiyor. Dongu 26-32 gunde bir oluyor ve 3-5 gun surmesi gerekiyor. ‘Normal’ olarak değerlendirilen bu sayılar, her şeyin yolunda olduğunu gosteriyor.

[IMG]http://img829.**************/img829/5246/adethmedium92c06b.jpg[/IMG]

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Cihat Unlu, ortalama 28 gun olan adet dongusunun 26-32 gunde bir olmasının da normal kabul edileceğini, bundan farklı surelerin ise adet duzensizliği olarak nitelendirilebileceğini soyledi. Prof. Unlu, kadınların adet duzensizlikleri hakkında sık sordukları soruları şoyle yanıtladı:

KADINLARDA NE TUR ADET DUZENSİZLİKLERİ OLUYOR?
- Sık adet gorme (15-20 gunde bir),

- Seyrek adet gorme, 35 gunden uzun (2-3 ayda bir),

- Adet dışı donemlerde kanamalar,

- Fazla miktarda adet gorebiliyor, suresi uzayabiliyor, miktarı cok fazla olabiliyor, 8-10 gun devam edebiliyor, gunde 6-12 ped kullanılabiliyor.

- Adet miktarının cok az olması, bu da her zaman patolojik değildir. Doğum kontrol hapı ve benzeri ilac kullanan kadınların adet miktarı azalıyor. Bazı ozel hormonlu spirallerde de adet miktarı azalabiliyor. Bunun dışındaki donemlerde adet miktarının azalması nadiren oluyor.

- Adet duzesizliklerinin en ileri boyutu “amenore”de hic adet gorememe soz konusudur. Eğer bir genc kız 15-16 yaşına gelmiş ve hala adet gorememişse, sebeplerinin mutlaka araştırılması gerekiyor.

- Fizyolojik amenoreler var. Gebelik doneminde kadın adet gormuyor, ergenlik oncesi ve menopoz, emzirme doneminde gorulmuyor.

KADIN NEDEN ADET GORUR?
Adet gormenin temelinde yatan sebep şudur: Rahim her ay yumurtlama olayını takiben gelecek bir bebeğe hazırlanıyor, rahim duvarları kalınlaşıyor, gelebilecek bir embriyonun yuvalanması icin adeta kadife bir yatak hazırlıyor. Bu hormonların etkisiyle oluyor. Yumurtlama doneminde cinsel ilişki olmadıysa ya da kadın korunuyorsa gebelik oluşmayınca kalınlaşan, bebeğin yuvalanması icin hazırlanan bu rahim ici tabakası (endometrium) kanamayla dokulup dışarı atılıyor. Bunun ardından tabaka yeniden kalınlaşıyor. Yeniden bebek icin hazırlanıyor. Bu surec menopoza kadar her ay tekrarlıyor. Duzenli adet gormesi sağlanmış oluyor.

ADETLER NEDEN DUZENSİZ OLABİLİR?
Bir kadında butun hormonal sistemi işleten mekanizma beyinden başlıyor. Yumurtalık hormonları uretiliyor, rahim duvarları kalınlaşıyor. Beyindeki bu sistemi başlatan mekanizma uzerinde her turlu faktor, stres, ruhsal sorunlar, mevsim değişiklikleri, uzun ucak yolculukları, kadını etkileyebilecek her turlu olay adet duzenini değiştirebiliyor. Hormonlardaki sorunlar, yumurtlama olayının olmaması, yumurtlamadaki sorunlar, polikistik over hastalığı ve yumurtalıklarda minik kistler adet duzensizliklerine yol acabiliyor. Bunların dışında en onemli sebep bu hormonal faktorleri dışladıktan sonra araştıracağımız organik sorunlardır. Rahimdeki miyomlar rahim ic tabakasında yerleştiyse adet duzensizliğine neden oluyor. Diğer miyomlar da adet duzensizliğine yol acıyor. Kistleri de unutmamak gerekiyor.

TEDAVİDE NELER YAPILIR?
Once sebebi bulmak amacıyla kadını cok detaylı jinekolojik muayeneden geciriyoruz. Genc kızlarda ultrason yapıyoruz. Rahimdeki miyomları, yumurtalık kistlerini, organik sorunları dışladıktan sonra hormonlarına bakıyoruz, vajinal smear, ultrason yapıyoruz. Tumor değerlerine bakıyoruz, hormonal faktor soz konusu ise duzeltici tedaviler verebiliyoruz. Kistleri eriten tedaviler de uyguluyoruz. Laparoskopi ile bunları cıkartıyoruz, miyomları alıyoruz. Rahim ic boşluğunda yerleşen miyomların mutlaka cıkarılması gerekiyor. İlac tedavisi ile bunları duzeltmek mumkun değil. Histeroskopi denilen ileri teknoloji ile hic karnı acmadan bu tur miyomları cıkarıp adet kanamalarını duzenli hale getirebiliyoruz. Her kadına tavsiyem, ergenlik cağından itibaren adet takvimini duzenli olarak tutmaları. Her kadının yılda bir veya iki kere adet duzensizlikleri olabilir. Bunlardan paniğe kapılmasınlar. Bu duzensizlikler birkac ay boyunca tekrarlayıp artıyorsa mutlaka hekime başvurmak gerekiyor. Kistler, miyomlar daha cok kucuk aşamadayken basit tedaviler ile onlenmeli. Cok nadiren kanamalar rahmin alınmasını gerektirecek boyutta olabiliyor. Daha basit yontemlerle bunu cozebiliyoruz. 51 yaşında ve rahminin ici miyom dolu olan bir kadını sağlığına kavuşturabilmek icin rahmini alabiliriz ancak 28 yaşındaki bir kadına bunu oneremeyiz.

SANCILI ADET GUNLUK YAŞAMI OLUMSUZ ETKİLİR
Sancılı adet gormek kadının gerek sosyal, gerekse iş hayatını olumsuz etkileyebiliyor. Kadın ağrıları duşunmekten gunluk hayatına odaklanmakta zorluklar yaşayabiliyor. Prof. Dr. Cihat Unlu, bu sancıların aslında fizyolojik olduğunu ve oluşan adet kanının rahmin acılarak dışarı atılması gerektiğini, rahmin kasılması sonucunda da az veya cok ağrı oluştuğunu soyluyor. Sancılı adetin cok ciddi bir sağlık sorunu olduğuna değinen Prof. Dr. Cihat Unlu, şunları soyledi:

“Bu da cok ciddi bir sağlık sorunu. İncelemelerle birlikte tum muayeneleri yapıyoruz. Kistler, miyomlar, endometriozis dediğimiz cikolata kistleri buna neden oluyor. Bu kistlerin teşhis edilir edilmez cıkartılması onemli bir faktor. İlac tedavisini mutlaka kullanıyoruz. İlac tedavileri oncelikle bu kistlere yonelik olarak verilebilir. İlacla onlenebilecek kistleri ortadan kaldırıyoruz. Ağrıya yonelik tedaviler veriyoruz, cok ceşitli ağrı kesiciler kullanıyoruz. Hasta henuz ağrı başlarken ilacı alırsa daha etkili oluyor. Ağrı kesici tedavisinde en onemli kriter bu. Doğum kontrol hapları da yumurtlamayı baskılayarak adet donemi sancılarını ortadan kaldırabiliyor. Etkili olabilmesi icin bu hapların belirli donemlerde kullanılması gerekiyor.”

alıntı
__________________